Kültür Haftası Dergisi
Cumhuriyet rejiminin toplumda yeni yeni oturtulmaya çalışıldığı 1930’lu yıllarda devlet, halkı eğitmek, kültürel bilinç ve duyarlılık oluşturmak için basın ve yayın organlarını kullanıyordu. Kültür Haftası bu ideal doğrultusunda 15 Ocak 1936 tarihinde yayın hayatına girdi.
Derginin kurucuları Peyami Safa ve ağabeyi İlhami Safa’ydı. Derginin sahibi ve genel yayın müdürü olarak İlhami Safa görev yapıyordu fakat Kültür Haftası’nın fikri istikametini Peyami Safa yönlendiriyordu.
Kültür Haftası dergisi, haftada bir çıkarıldı ve toplamda 21 sayı yayınlandı. En önemli özelliklerinden biri devrin alanına hakim birçok ismini bünyesinde bir araya getirerek kültür temeline dayalı eleştiriler yayınlamasıydı. Dergide Suut Kemal Yetkin, Sabahattin Eyüboğlu, Yahya Kemal Beyatlı, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpınar, Faruk Nafiz Çamlıbel, Cahit Sıtkı Tarancı, Bedri Rahmi Eyüboğlu ve daha birçok isim yazarlık yaptı.
İlk sayısından itibaren halk arasında ilgi görmeye başladı ve dönemin öne çıkan dergilerinden biri olan Yücel’de adından bahsettirdi. İçerisinde çeşitli karikatürlere, eleştiri yazılarına, hikayelere ve şiirlere de yer verildi. Derginin hiçbir sayısında reklam yapılmadı fakat birçok sayısında en az bir kitap tanıtıldı.
Kültür Haftası dergisinin ilk sayısı.
Dergi yayınlandığı dönemdeki diğer dergilere nazaran görünüş ve içerik olarak daha sade bir yapıya sahipti. Kapağında herhangi bir resim olmadan yalnızca dergi ismi ve yazarlara yer verildi. Derginin bu konudaki görüşü, görsellikten ziyade içeriğin öne çıkarılması şeklindeydi. Çağdaşı birçok dergi gibi halkçı bir anlayışla yayın çizgisini sürdürdü.
Dergide kültür kavramı üzerinden birçok tartışma yapıldı. Pek çok sanat dalına yönelik analizlere, tartışmalara ve eleştirilere yer verildi. Batı Edebiyatı ve Türk Edebiyatı karşılaştırmalı olarak değerlendirildi. Kültür odaklı olarak toplumlar arasındaki farklılıklar ve benzerlikler ortaya çıkarıldı. Kültür Haftası dergisi, devletin propaganda aracı değildi. Çağdaşları arasında öne çıkan özelliklerinden biri aydın bir çizgide, sanat, bilim ve eleştiri dergisi olmasıydı.
Kültür Haftası dergisinde yalnızca edebiyat üzerine değil, ekonomi, resim, psikoloji, eğitim, tiyatro ve müzik konuları üzerine de yazılar yayınlandı. Disiplinler arası çalışmalara yer vermesinin yanında ülkenin ve dünyanın tarihsel süreci de incelendi. Fakat dergi, Avrupa’nın uzak geçmişinden bahsetmesine rağmen dönemin genel yayın politikasından dolayı Osmanlı kültürüne hiç değinmedi. Bu duruşuyla çeşitli eleştirilere maruz kaldı.
Kültür Haftası Dergisinin Amacı
Kültür Haftası’nın asıl amacı, sanat, bilim ve edebiyatı kültür ile birleştirmek ve sağlamlaştırmaktı. Dergi daha çok “Kültür” kelimesinin Türkiye ve dünya için ne anlama geldiğini irdeliyordu.
Dergideki hakim düşünceye göre, Batı’nın sadece bilimini ve tekniğini almak çağdaş medeniyetler seviyesine gelebilmek için yeterli değildi. Bunun için onların kültürünü ve değerlerini de benimsemek gerekiyordu. Derginin edebi düşüncesi ise Türk Edebiyatı’nın memleketten bahsetmesi gerektiği, milli değerler çerçevesinde gelişmesi gerektiği üzerineydi. Yani edebiyatta Avrupa kültürü yok sayılmadan, memleket manzaraları da gösterilmeli, öz değerlere ve kültüre sahip çıkılmalıydı.
Kültür Haftası dergisinin 5. Sayısı.
Kültür Haftası Dergisinin Yayın Hayatı
Kültür Haftası’nın yayın hayatını derginin başyazıları belirliyordu. İlk sayılarında başyazıda, dergi tanıtıldı, amacı anlatıldı ve rağbet görmesi dolayısıyla okuyucuya teşekkür edildi. Daha sonra üçüncü sayısından on sekizinci sayıya kadar her hafta yazı kadrosunun toplanarak yaptığı tartışmaların bir özet şeklinde yazıya dökülmesiyle başyazılar oluştu.
On sekizinci sayısından itibaren çeşitli yazarlar tarafından yazılmış bireysel metinler başyazı olarak yayınlandı. Derginin yirmi birinci sayısından sonra kapatılmasındaki en büyük neden; başyazıların, tartışmalı konuların aydın bir grup tarafından değerlendirilmesiyle değil, bireysel görüşlerin bir ürünü olarak oluşmasıydı. Böylece dergi 3 Haziran 1936 tarihinde yayın hayatına son verdi.
Kaynaklar:
https://islamansiklopedisi.org.tr/kultur-haftasi
https://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BClt%C3%BCr_Haftas%C4%B1
ÖZKAN, Ü. B. KÜLTÜR HAFTASI DERGİSİ VE 1930’LU YILLARIN KÜLTÜR POLİTİKASI. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 4(12), 361-391.
BENZER YAZILAR
Edebiyat İnsanı İyileştirebilir mi?
“Edebiyatın İyileştirici Gücü” kitabını inceleyerek okumanın ve yazmanın insan ruhuna nasıl iyi geldiğini tarihteki ilginç örnekleriyle ele aldık.
Edebiyat Festivalleri: Jaipur Edebiyat Festivali
Dünyadaki en büyük edebiyat gösterisi olarak adlandırılan Jaipur Edebiyat Festivali’nin içeriği ve tarihçesi.
