Bu yazımızda Google aramalarına göre tüm dünyanın en ünlü 10 resmini ve ardındaki hikayeleri ele aldık.

Yazar: İlayda Göktaş - İstanbul Üniversitesi

Sanat deyince birçoğumuzun aklına gelen ilk sanat dalı olan resmi ele alıp, günümüz itibariyle tüm dünyada yapılan Google aramalarına göre en ünlü yani deyim yerindeyse en popüler 10 resmi, sanatçıları ve bu resimlerin ardındaki hikayeleri ile birlikte sondan başa doğru inceleyeceğiz.

Başlamadan not düşmeliyiz ki, bu liste çeşitli kaynaklarda farklı sıralamalarla yer almakta. Ancak bu yazımızda, araştırmalarımız sonucu elde ettiğimiz en yaygın sıralamayı paylaşıyor olacağız.

İşte tüm dünyadaki google aramaları neticesinde ortaya çıkan sonuçlara göre en meşhur 10 resim.

10. Adem'in Yaratılışı - Michelangelo

Michelangelo tarafından 1508-1512 yılları arasında tamamlanmış olan eser, günümüzde Vatikan'da Sistina Şapeli'nin tavanında yer almaktadır. En çok kopyalanan eserlerden biri olan bu resmin orijinalini görmek isterseniz görkemli şapelde kafanızı yukarıya doğru kaldırmanız gerekmekte.

Tanrı ve Adem kollarını uzatmış, parmakları neredeyse birbirine değecek şekilde tasvir edilmiştir bu sahnede. Tarihin en çok kopyalanan, modern popüler kültürde de farklı şekillerde yer almış görüntülerinden biridir.

Adem'in bu kaslı formu, Michelangelo'nun bir diğer yeteneğini de ima eder bir bakıma, yani dünyanın en ünlü heykeli olan "Davut"u.

Eser birçok sanat tarihçisi tarafından çeşitli şekillerde yorumlanmakla birlikte, eserin en can alıcı noktası en ortadaki Tanrı ve Adem'in parmağının neredeyse birleşmek üzere olduğu kısımdır. Tanrı sanki burada Adem'e doğru ilerlemekte ve onun parmağına dokunmak üzeredir.

Ancak dikkat edildiğinde fark edilecektir ki, Adem'in bileği hafif bükük ve parmakları güçsüz görünmektedir. Buna karşılık Tanrı oldukça güçlü görünümlü bir kol tasvirine sahiptir.

Birçok sanat tarihçisi bunu boşlukta süzülen Tanrı'nın Adem'e ulaşarak onun parmağına dokunmasıyla ona hayat vereceğini ve Adem'in canlanacağı şeklinde yorumlar.

Yüzlerce yıllar mum dumanına maruz kalması sebebiyle söz konusu şapelin tavanı kararmıştı. 1989 yılında sona eren uzun ve kapsamlı temizlik sonrası Michelangelo'nun kullandığı orijinal parlak ve canlı renkler ortaya çıkmış ve birçok insan şok olmuş ve etkilenmiştir.

9. Nedimeler - Diego Velázquez

1656 yılında Velázquez tarafından yapılmış olan bu eser, Madrid'de yer alan Prado Müzesi'nde yer almaktadır. Bu noktada eseri açıklamaya geçmeden belirtmekte fayda vardır ki, Madrid en popüler on resmin ikisine ev sahipliği yapan tek şehirdir. Diğer resim ise beş numarada yer alan Guernica'dır.

"Nedimeler", Velázquez'in en ünlü tablolarından birisi olmasının yanı sıra sanatçının en büyük tablolarından da biridir. Tablonun boyutlarının 3,18 x 2,76 metre olduğu bilinmektedir. Eserin karmaşıklığı yüzyıllar boyunca sanat eleştirmenlerini ve izleyicileri büyülemiştir.

Tek bir resmin içine iki ayrı portre saklanmış vaziyettedir. Bir yandan İspanyol kraliyet ailesinin portresi iken diğer yandan Velázquez'in kendi portesine de yer verir. Resimdeki her bir nokta ve karakter binlerce farklı sanat eleştirmeni tarafından çeşitli anlamlarla yorumlanmaktadır.

Odak noktası yalnızca nedimeler olmayıp resmi incelediğimizde tam ortada kapının solunda yer alan çerçevenin içinde bir ayna olup görünenlerin kral ve kraliçenin yansıması oldukları mı yoksa bu çerçevenin yalnızca bir tablo olduğu mu tartışması ile birlikte sanatçı Velázquez kral ve kraliçeye mi yoksa bir aynaya mı bakmaktadır, gibi birçok tartışmayı ve yorumu içermektedir.

Kapının ardından bizlere bakan kişinin kim olduğundan, nedimelerin dış görünüşleri ve duruşlarına kadar her detay ince ince işlenmiş ve tartışılmış olan bu eser şüphesiz herkes tarafından farklı bir yorum içermekle birlikte incelenmesi en keyifli resimlerden birisidir.

1621-1665 yılları arasında hüküm süren İspanya kralı IV. Philip tarafından talep edilen bu resim, 1819 yılına kadar da sarayda muhafaza edilmiş, sonrasında Prado Müzesi'ndeki yerini almıştır.

8. Venüs'ün Doğuşu - Sandro Botticelli

1485 yılında Botticelli tarafından resmedilen bu eser, Floransa'da yer alan dünyanın en eski ve ünlü sanat müzelerinden biri olan Uffizi Galerisi'nde yer almaktadır.

"Venüs'ün Doğuşu" bu listedeki en eski resim olma özelliğine de sahiptir. Floransa ve yakın bölgelerini yüzyıllarca yönetmiş olan Medici ailesi tarafından yaptırıldığı tahmin edilmektedir.

Klasik Yunan kültürüne ilgisini erken Rönesans tarzı ile birleştirmiş olan Botticelli, dev bir deniz tarağı kabuğundan çıkan aşk tanrıçası ile unutulmaz bir figür yaratmıştır.

Botticelli'nin Venüs'ü, çağdaşlarının eserlerine nazaran iki büyük farklılığa sahiptir. Öncelikle o dönem daha popüler olan ahşap yerine tuval üzerine boyamayı tercih etmiştir. İkinci olarak ise, resmin yapıldığı dönemde figürlerin tamamen çıplak olması oldukça nadir bir durumdur. Bu nedenle, Botticelli'nin Venüsünün, uzun saçları ve eli ile vücudunun en mahrem bölümlerini örttüğü şeklinde yorumlanmaktadır.

7. İnce Küpeli Kız - Johannes Vermeer

1665 tarihinde Johannes Vermeer tarafından resmedilen eser, günümüzde Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alan Mauritshuis isimli sanat müzesinde kendini göstermektedir.

"İnce Küpeli Kız", sıklıkla "Mona Lisa" ile karşılaştırılmakta hatta "Kuzeyin Mona Lisası" olarak adlandıranlar da bulunmaktadır. Ancak "İnce Küpeli Kız" bir portre niteliği göstermemekte, abartılı özelliklere sahip olan hayali bir figürün resmi anlamında kullanılan ve Flemenkçe bir kelime olan "tronie" olma özelliğine sahiptir.

Tuval üzerine yağlı boya ile yapılmış olan bu eser oldukça sade ve bir o kadar da etkileyicidir. Mavi ve altın rengi bir türban giyen ve oldukça büyük bir inci küpe takmış olan kız, arkasında yer alan karanlığın önündeki tek odak noktasını oluşturur.

6. Öpücük - Gustav Klimt

1907-1908 yıllarında Avusturyalı ressam Gustav Klimt tarafından yapılmış olan bu resim, Viyana'da Yukarı Belvedere Müzesi'nde meraklılarını tüm ihtişamıyla karşılamaktadır.

Belvedere Müzesi, Klimt'in "Öpücük" eseriyle aşkın insan varoluşunun merkezinde yer aldığına dair genel bir alegorik açıklama yağtığını söyler. Çekiciliği göz önüne alındığında sanat eleştirmenleri ve izleyenleri tarafından da bu yoruma hak verilmektedir.

Aşk, samimiyet ve cinsellik Gustav Klimt'in eserlerinde yaygın olarak bulunan temalardır. Hatta 1900-1907 yılları arasında yapmış olduğu "Fakülte Resimleri" olarak bilinen Klimt Üniversitesi Viyana Tavan Resimleri üç ayrı eserden oluşmaktadır. Bunlar Türkçe karşılıklarıyla "Felsefe, Tıp ve Hukuk"tur.

Klimt özellikle bu üç eseriyle "pornografik" ve "aşırı sapkınlık" nedenleriyle kimi çevreler tarafından tepki çekmiş, eserleri birçok üniversitede gösterilmemiştir.

"Öpücük" de bu sancılı sürecin ardından 1908 yılında ortaya çıkmış bir şaheser olarak o dönemlerde ve günümüzde tüm tutkusu ve samimiyetiyle kendini göstermektedir.

5. Guernica – Pablo Picasso

1937 yılında Pablo Picasso tarafından resmedilen "Guernica", listede 9. sırada değindiğimiz gibi Madrid'de yer alan ikinci resimdir. Kraliçe Sofia Ulusal Sanat Müzesi'nde yer almaktadır.

Resim kolayca anlaşıldığı üzere kendine özgü tarzıyla Picasso'nun en meşhur eserlerinden biridir. İspanya İç Savaşı sırasında Bask bölgesindeki Guernica kasabasına yapılan Alman hava bombardımanını tasvir etmektedir.

"Guernica", II. Dünya Savaşı sırasında, koruma için New York'taki Metropolitan Modern Sanat Müzesi'ne taşınmıştır. Picasso'nun, eserin New York'taki kalış süresinin demokrasi İspanya'ya dönene kadar uzatılmasını istediği belirtilmektedir. İspanyol diktatör General Francisco Franco'nun ölümünden altı yıl sonra, "Guernica" 1981'de Madrid'e geri dönmüştür.

4. Çığlık - Edvard Munch

1893 yılında Edvard Munch tarafından yapılmış olan "Çığlık", günümüzde Oslo'da yer alan Ulusal Müze'de sergilenmektedir.

Öncelikle Çığlık tek bir sanat eseri değildir. British Museum'un bloguna göre birbiriyle aynı iki resim, iki pastel çalışma ve belirtilmemiş sayıda baskısı var. Resimler Oslo Ulusal Müzesi ve Munch Müzesi'nde bulunmaktadır.

2012 yılında ise pastel çalışmalardan bir tanesi açık artırma ile yaklaşık 120 milyon dolara satılmıştır. Ayrıca "Çığlık"ın iki resim versiyonu da çalınmış bu da resmin bilinirliğine katkı sağlamıştır. Çalınan her iki resim de sonradan bulunmuştur.

Birçokları tarafından resmin ortasında yer alan bu cinsiyetsiz figürün, çığlık atmadığı ve aksine daha çok doğadan gelen delici bir çığlığı engellemeye çalıştığı şeklinde yorumlanmaktadır.

3. Yıldızlı Gece - Vincent Van Gogh

1889 yılında Vincent Van Gogh tarafından yapılmış olan bu eser günümüzde New York Modern Sanat Müzesi'nde sergilenmektedir.

Nispeten soyut bu resim Van Gogh'un imzası haline gelmiş yenilikçi, cesur fırça darbelerinin en iyi örneğidir. Resmin çarpıcı mavileri, sarıları ve bir rüyayı anımsatan atmosferi uzun yıllardır sanatseverlerin ilgisini çekmiştir.

Van Gogh, "Yıldızlı Gece"yi resmettiği sırada Fransa'nın Saint-Rémy kentinde bir akıl hastanesinde kalmakta ve tedavi görmekteydi. "Yıldızlı Gece" için odasının penceresinden gördüğü manzaradan ilham aldığı tahmin edilmektedir.

2. Son Akşam Yemeği - Leonardo da Vinci

1495-1498 yılları arasında Leonardo da Vinci tarafından resmedilen "Son Akşam Yemeği", İtalya Milano'da yer alan Santa Maria delle Grazie isimli kilise ve Dominikan manastırında bulunmaktadır.

Her yönüyle tam bir Rönesans sanatçısı olan Leonardo da Vinci, bu listede iki farklı resmiyle yer alan tek sanatçıdır.

Dini imgelerin baskın bir sanatsal tema olduğu dönemde resmedilen "Son Akşam Yemeği" İsa'nın çarmıha gerilmeden önce havarileriyle birlikte yediği en son akşam yemeğini tasvir eder.

Fresk iki savaş tehdidiyle karşı karşıya kalmıştır. İlk olarak Napolyon'un askerleri fresklerin resmedildiği yemekhanenin duvarını hedef almıştır, sonrasında ise II. Dünya Savaşı sırasındaki bombalamada manastırın çatısı tahrip edildiğinde de birkaç yıl boyunca açık havaya maruz kalmıştır.

1. Mona Lisa - Leonardo da Vinci

1503-1519 yılları boyunca Leonardo da Vinci tarafından resmedilmiş olan Mona Lisa, Paris'te yer alan Louvre Müzesi'nde sergilenmekte ve her yıl milyonlarca ziyaretçiyi ağırlamaktadır.

Dünyadaki en ünlü tablo olan tablonun esrarengiz gülümsemeye sahip olan gizemli bir kadına ait olması şaşırtıcı olmasa gerek. Resimdeki kadının Floransalı tüccar Francesco del Giocondo'nun karısı Lisa Gherardini olduğu düşünülüyor, ancak uzmanlar bu konuda emin değil.

Bu resim sanatta bir yeniliği temsil ediyor. Louvre Müzesi'ne göre bu kadar yakından odaklanarak yapılan bilinen en eski İtalyan portresidir. Tarihçiler 20. yüzyıldan önce "Mona Lisa"nın sanat çevreleri dışında çok az bilindiğini söylemektedir. 1911 yılında eski bir Louvre Müzesi çalışanı portreyi çalar ve iki yıl boyunca saklar. İşte bu hırsızlık vakası resmin kitleler tarafından tanınmasını sağlamış ve popüler kültürdeki yerini sağlamlaştırmıştır.

Mona Lisa ile birlikte bu eğlenceli listenin sonuna geliyoruz. Bahsi geçen 10 resim birer şaheser niteliğinde olup, sanat eleştirmenleri ve meraklıları tarafından yüzyıllardır hayranlıkla seyredilmekte ve yorumlanmaktadır.

Ayrıca mutlaka değinmemiz gereken bir diğer nokta ise bu listede yer almayan ancak hepimizin bildiği ve çok değerli olan resimlerdir. Hieronymus Bosch'un "Dünyevi Zevkler Bahçesi", Raffaello Sanzio'nun "Atina Okulu", Salvador Dali'nin "Belleğin Azmi", Eugène Delacroix'in "Halka Yol Gösteren Özgürlük", Rembrandt'ın "Gece Devriyesi" ve nicesi...

Son bir anekdot olarak, aşağıda yer alan kaynaklar, yazıyı oluştururken faydalanılmış ve bilgi tazelemek amacıyla gözden geçirilmiş olup; yazımızın bütünlüğü, yazarın bu eserlere dair bugüne dek farklı kaynaklar okuyarak, izleyerek ve hatta birkaçını bizzat bulundukları yerlerde canlı görerek belleğinde biriktirdiklerinin kolektif bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Kaynaklar:

https://www.museodelprado.es/en

https://www.louvre.fr/en/visites-en-ligne

https://www.uffizi.it/en/the-uffizi

https://www.belvedere.at/en/museum

https://www.moma.org/

https://edition.cnn.com/style/article/michelangelo-rothschild-bronzes-scli-intl/index.html

https://edition.cnn.com/style/article/artists-self-portraits-artsy/index.html

https://edition.cnn.com/style/article/fake-botticelli-real-gbr-scli-intl/index.html

https://edition.cnn.com/style/article/artsy-smiles-art-history/index.html

https://edition.cnn.com/style/article/gustav-klimt-100-years/index.html

https://edition.cnn.com/style/article/depicting-war-through-art/index.html