Dünyanın en pahalı kahvelerinden biri olan ve adını yetiştiği yer olan Jamaika’dan alan Jamaika Blue Mountain Coffee ve vatanı.

Yazar: Rümeysa Bayram - İstanbul Şehir Üniversitesi

İsmini Bob Marley ve Usain Bolt ile anımsadığımız Jamaika, müzik ve sporun yanında mavi sislerle kaplanmış dağı ve bu dağda yetişen dünyanın en pahalı kahvelerinden biriyle de ünlü: Jamaika Mavi Dağ Kahvesi. Peki Jamaika neresi ve tarihçesi ne? Mavi Dağ Kahvesi neden çok pahalı ve ünlü? Bu yazımızda sizi bu pahalı kahve ile buluşturacağız.

“Gözlerin gördüğü en güzel ada burasıdır.” –Kristof Kolomb

Jamaika ve Tarihi

Karayip denizinin üçüncü en büyük adası olan Jamaika, Küba ve Haiti arasında yer alıyor. Kristof Kolomb, adayı 1494 senesinde keşfettiğinde ada 200 yerleşim biriminden oluşuyor ve “Köylerin Şefi” adında tek bir kişi yönetiyordu. Kolomb ise keşfettiği adayı İspanyolların yönetimine bıraktı. Adaya Santiago ismini vermesine rağmen yerliler adaya Xaymaca yani Jamaika demeye devam ettiler.

O zamana kadar kökenleri Güney Amerika'ya dayanan Awawak ve Taiona halkları yaşıyordu. Keşiften sonra İspayollar da buraya yerleşmeye başladılar. Fakat daha sonra yerli halkın ellerindeki sopaların onlar için tehdit olduklarını savundular. Bu gerekçeye dayanarak yerli halkı neredeyse ortadan kaldırdılar. 1655 yılında İngilizler adayı işgal ederek kolonileştirdiler. Adadaki İspanyollar’ın çoğu kaçmak zorunda kaldı. Kaçamayanları ise İngilizler adadan uzaklaştırdı. Adada az sayıda kalan yerel halk ise köleleştirildi ve şeker üretiminde kullanılmaya başlandı. Üretim arttığında yerel halkın yetmediğini gören İngiliz hükümeti adaya Gana’dan Afrikalı köleler getirdi. Böylece adadaki yerel halkın artık neredeyse soyu tükendi. Bugün Jamaika’da %0.4 oranında yerel halk bulunmaktadır. 1962 yılında ise Jamaika bağımsızlığını kazandı, koloninin varlığı sona erdi. Fakat İngiliz Milletler Cemiyeti'nde kaldı.

Jamaika Mavi Dağ Kahvesi

Kahve İle Tanışma Hikayesi - Jamaika Kahvesi

Jamaika kahve ile 1728 yılında Vali Sir Nicholas’a komşuları olan Martinik Adası'ndan ilk kahve fidesi hediye olarak verildiğinde tanışmış. Vali, bu fideyi adanın en yüksek dağı olan Mavi Dağ'ın eteklerine ekilmesini emretmiş.

Mavi Dağ, Jamaika’nın başkenti olan Kingston’ın Kuzey kısmı ve adanın doğusunda bulunan Antonio Limanının güney kesiminde bulunmaktadır. İsmini ise 2236 metrelik yüksekliğinin tepesinde oluşan mavi sisten alıyor.

İlk hasattan etkilenen İngilizler şeker üretiminin yanı sıra kahve üretimi de yapmaya karar vermiş. Bu adadaki kahvenin aroması ve rahat içimi sayesinde en yüksek kalitedeki kahve olarak dünyada anılmaya başlandı. Bundan dolayı tarım hacmi mevcut kölelerle büyütülmüş. Fakat 1838 yılında kölelerin serbest bırakılması ile kahve tarımı kalite ve hacim olarak düşüşe geçmiş. Mavi Dağ kahvesinin ihracaatının yapıldığı neredeyse son ülke Amerika Birleşik Devletleri'dir. Onun da artık kahvenin sıradanlaştığını ve eski kalitesini barındırmadığını söyleyerek ihracaatı sonlandırmak istemesinin ardından halk hükümete baskı kurmuş.

Mavi Dağ Kahvesinin İkinci Dönemi - Jamaika Blue Mountain Kahvesi

Böylelikle Mavi Dağ kahvesinin artık ikinci dönemi başladı. Kurulan baskının ardından hükümet, 1944 yılında Kahve Temizlik Evi kurdu. Burada dağdan toplanmış olan kahve kirazları kalitesine göre ayrılarak temizlenmeye başlandı. 1950 yılında ise Jamaika’da Kahve Endüstri Kurumu kuruldu. Bu kurumun amacı kalitesine göre sınıflandırılmış kahvelere lisans vermek.

Blue Mountain Kahve

Bahsi geçen gerçek ve en kaliteli Jamaica Blue Mountain Coffee (Jamaika Mavi Dağ Kahvesi) adı sadece Mavi Dağ’ın 910 ve 1700 metre yüksekliklerinden toplanan çekirdeklere verilir. 460-910 metre aralığında toplanan kahvelere Jamaica High Mountain Coffee (Jamaica Yüksek Dağ kahvesi) deniliyor ve 460 metrenin altı yüksekliklere ise Jamaica Low Mountain Coffee (Jamaika alçak dağ kahvesi) deniliyor. Ve fiyatları da buna göre belirleniyor. Yasalara göre lisans almak için bu toplanan çekirdeklerin elle teker teker kontrol edilmesi gerekiyor. Eğer kahve çekirdekleri çok büyük veya çok küçükse ihracaat kapsamına alınmıyor. Aynı zamanda bu kurum ihracaatları kalite bandrolleri basarak yapıyor. Bugün özellikle Amerika’da sahte bandrollü birçok Mavi Dağ Kahvesi'ne rastlamak mümkün.

jamaika kahvesi

Blue Mountain Coffee Neden Diğer Kahvelerden Pahalı?

Mavi Dağ Kahvesi veryaterlerine göre epey pahalı. Bunun birçok nedeni var: Jamaika’da diğer ülkelerden farklı olarak çok küçük bir alanda kahve tarımı yapılabiliyor. Fakat buna rağmen bu kahveye olan talep oldukça fazla. Bunun nedeni ise kendine has karakteristik tadı ve oldukça yumuşak içimli olması. İçildiğinde ilk olarak bal tadı verirken sonrasında kaju ve en son baharat tadı alınıyor. Bu kahvenin üreticileri standart kaliteyi korumak zorunda. Bu konuda kesin ve titiz kurallar var. Aynı zamanda, dağın yüksek bölgelerinde yetiştiği için hava soğuk, bol yağışlı ve hiç düzlük bir alan yok. Bu yüzden kahvenin nakli güçleşiyor. Zaten az üretilen bu kahvenin ihracaatının %80'ini de Japonya’ya yapılıyor. Dünya’nın her tarafında pahalı ve bulunması güç. Fakat bu kahve Japonya’da daha az ücretle daha çok bulunuyor.

Jamaika, İngiliz kolonisi iken adını gerek spor gerek müzik dalında duyurmuş. Fakat bunların yanı sıra bugün Dünya pazarında “Kahvelerin Pırlantası” olarak da anılan kahvesi epey değerli. Ve sadece Dünya çapında en iyi gurme kahvelerden biri olarak bilinen %100 saf sertifikalı olan Jamaica Blue Mountain Coffee ahşap varillerle saklanıp satılıyor.