Beden Olumlama Nedir? Ne Demek?

Body Positive Movement Türkçesi ile Beden Olumlama Hareketi, cinsiyete ve belli sınıflandırılmaya dayatılmadan her bedenin kabul edilmesi ve saygı görmesi demektir.

Ana düşünce şekli, ideal beden algısına uymadan kusurlu görünen ya da kusursuz temsil edilen her bedenin özel olduğudur. Kadın, erkek, siyah, beyaz, şişman, zayıf, uzun, kısa, akneli, yağlı, kaslı, kıllı, çatlaklı, engelli, trans her bedenin toplumda önemli bir yeri vardır. Bize verilmiş bu bedene sahip çıkmamızı onu kabul etmemizi, değiştiremeyeceğimiz, bizi özel yapan farklı özellikleri iyi görmemizi sağlar.

Popüler dünyanın yarattığı, moda endüstrisinin belirlediği, sosyal medyanın kusursuzlaştırarak bize altın tabaklarda sunulmayı amaçladığı bu gerçekçi olmayan sahne görünüm insanlara psikolojik baskı kurmaya ve onları bedenlerinden soğutmaya başlar. Markaların, fenomenlerin ve önemli kişilerin belirlediği bu algı insanlar üzerinden beden politikası yapmaya başlar. Her zaman daha güzelin, daha zayıfın ve daha beyazın arzu edildiği son yıllarda, bu hareket insanlara uyanışı ve bedenle barışmayı tavsiye eder.

Beden Olumlama Hareketi Nedir? Nasıl Ortaya Çıktı?

Hükümet ve yöneticiler bedeni kamusallaştırır, bireysel alanı siyasallaştırmaya çalışır. Bu yapılanlara karşın ilk olarak 1850’li yıllarda “Feminizm” hareketi baş gösterir. Daha çok siyahi ve çalışan kadınların başlattığı bu hareket yıllar içinde büyümeye ve daha çok insanın sesi olmaya başlar. Kadınlar onlara dayatılan ve göze hoş görünmesi için giydikleri kıyafetleri (korse, göğüs sıkılaştırıcı) reddederler. Amelia Bloomer sayesinde giderek büyüyen bu kitle daha rahat giyinmeye ve o dönemde moda haline gelen “Bloomer Pantolonunu” giymeye başlarlar.

1960 ve 1970’li yıllarda kilolu ve siyahi insanlara yapılan sözlü taciz ve aşağılama dolayısıyla ayrımcılığa uğrayan kadınlar New York, Central Park’ta protesto yapmaya başlarlar. Oluşturulan bu kampanya kısa bir sürede büyük kitlelere hitap ederek birçok insana yardımcı olmuştur. Bu sıra kurulan bazı dernekler bu hareketi yaymaya çalışmışlardır. 1990'lı yıllarda “Beden Olumla” tabiri ilk kez resmi olarak kullanılmaya başlanmıştır.

İdeal Olmak Uğruna Bedene Zarar Verme

Daha çocukken bilinçaltımıza gördüklerimizden, dinlediklerimizden ve okuduklarımızdan işlenmiş olan “ideal beden” algısı biz farkında olmasak da bizi yönlendiriyor.

İnsanlar da reklamlarda gördükleri ideal bedenleri kendi hayatlarına bir şekilde uyarlamaya çalışıyor. Başarılı bir modelin kilosuna ulaşmaya çalışıyorlar, belini daha inceltme, reklamlarda görünen kaslı görünüme sahip olma derdine düşüyorlar. Bir şekilde hayatlarını rakamların ve başka insanların belirlemesine izin veriyorlar.
Psikolojik açıdan son derece zararlı bu düşünce biçimi insanlara daha da zararlı alışkanlıkların kazandırılmasına sebep oluyor. Her yıl milyonlarca kişi güzellik algısının dayattıkları ile savaşıyor. Yeme bozukluğu, anoreksiya nevroza, blumia nevroza, depresyon, madde bağımlılığı, bedene zarar verme ihtiyacı bu safhada ortaya çıkıyor.

Moda ve Güzellik Endüstrisinde Beden Olumlama

Moda ve güzellik anlayışını belirleyen önde gelen marka ve dergilerde çoğunlukla 34 beden modeller ve kaslı erkekler billboardları doludur. Tüm dünyada nam salmış güzellik yarışmaları sadece belirli beden ölçülerindeki modelleri seçer ve onları kainat güzeli ilan eder. Kozmetik markaları tabiri caizse sadece mermer suratlı pürüzsüz cilde sahip olan insanlarla çalışır.

Bu algıyı inşa eden birçok insan olduğu gibi farklılıklarını kucaklayan ve bunlarla gurur duyan medyatik insanlar da vardır. Günümüzde farklılık ve özgünlüğe sahip olan modeller çok az olsa da bunlardan bazılarını şu şekilde örnek verebiliriz: Ashley Graham, kendisi büyük beden mankenidir ve bundan gurur duyduğunu her fırsatta dile getirmiştir. Cara Delevingne, Victoria Secret’ta şiş olduğu gerekçesiyle anlaşması sonra erdirilmiştir. Bu olaydan sonra bedeni seviyorum hareketine katılmıştır. Tess Holliday, büyük beden mankeni ve başarılı bir makyaj sanatçısıdır, beden olumlama hareketine destek verenler arasındadır. Winnie Harlow, Vitiligo hastalığına sahiptir. Okul çağlarında zorbalığa uğradığını ve modelliğe başladığı sırada birçok iş teklifinden ret aldığını dile getirmiştir. Şu an bu hastalığa sahip insanlara destek vermektedir.

Gucci ve Fenty, bu hareketlere destek veren en büyük markalardan bazılarıdır. Gucci her yıl farklı özelliklere ve özgünlüklere sahip olan modellere defilelerinde ve reklam panolarında yer vermektedir. 2019 yılında podyuma çıkan ve Gucci’nin yüzü olan Ermeni model Armine Harutyunyan toplum tarafından hor görülerek linç edilmiştir. Ülkemizde modellik yapan uluslararası defilelerde boy gösteren Öykü Baştaş da ideali yansıtmadığı gerekçesiyle linç edilmiştir.

Göz iktidarına mahkum kaldığımız bu günlerde her şeye rağmen bedenini kusur olarak görmeyip, seven ve benimseyen insanların beden olumlama hareketine destek vermesi modayı, güzellik endüstrisini ve toplumu daha da iyileştiriyor. Sınıflandırılmadan insan bedeninin daha özel olduğunu bize hatırlatıyor.

Beden Olumlama Hareketi İle İlgili Podcast

Zihnimin Kıvrımları - Bedeniyet Medeniyeti: Muhteşem bir anlatımla hem bilgilendirici hem öğretici bir podcast.

Mental Klitoris – Şişman ve Seksi: Üç konuşmacıyla yapılmış özgün, kabul etmeye yönelik ve oldukça faydalı ve bilgilendirici bir podcast.

Merdiven Altı Terapi – Ben Bir Seks Objesi miyim?: Deniz Dülgeroğlu'nun tecrübelerini paylaştığı, eğlenceli ve fayda sağlayacak bir podcast.

Yoldayız Geliyor musun? Kilo Meselesi: Ece Targıt’ın sunduğu, yaşam derslerini anlattığı aydınlatıcı bir podcast.

Beden Olumlama Hareketi İle İlgili Kitaplar

• Güzelliğin Tarihi - Umberto Eco
• Kadın, Dişiliğin Gücüyle Harekete Geçmek – Osho
• Bedenini Sev – Louie L. Hay
• Ten Medeniyeti – Sertaç Timur Demir

Beden Olumlama Hareketi İle İlgili Dizi ve Filmler

Glow (2017) - Gerçek hayattan uyarlanmış, beden olumlama hareketin en güzel örneklerini içerdiği, toplam 3 sezondan oluşan "kadınların güreş yapmasını" anlatan dizi. Farklı din, ırk ve yönelime sahip geniş kadrosuyla ve verdiği mesajlarla bizlere güzel örnekler sunuyor.

Tall Girl (2019) - Lisedeki en uzun kız olan Jodi Kreyman (Ava Michelle), görünüşünden dolayı farklı davranmaya başlar. Bir aşk üçgeninin içinde kendini bulan geç kız, boyuyla ilgili tüm güvensizliklerinin nihayetinde aşarak bunların saçma olduğunu ve fiziksel özelliklerinden utanmak için hiçbir sebebinin olmadığını fark eder.

To The Bone (2017) - 20 yaşında Ellen (Lily Colins) anoreksiya hastasıdır. Yiyeceklerin kalorilerini ezbere bilen, sürekli spor yapan ve takıntılı bir ruh haline sahip genç kızın "kilo" ile ilgili farklı düşüncelerini ve hayat hikayesini anlatıyor. 

Glow, Tall Girl ve To The Bone yapımlarına Netflix üzerinden ulaşabilirsiniz. 

Beden Olumlama ile İlgili Sözler, mantralar

Bedenini sevmelisin,

Medyada gördüğün sahteliklerden kurtulmasın, gerçeği kucaklamalısın.

Vücudun bir enstrümandır, bir süs değildir.

Kendine, bedenine, ruhuna yatırım yapmalısın ve güzellikleri daha çok ortaya çıkarmalısın.

Bakış açını değiştirmelisin, kabul edip devam etmelisin.

Kendini başkalarıyla kıyaslamak yerine kendinin en iyi versiyonunu bulmalısın.