Akıllı ev nedir? Gelecekte evlerimizde nasıl robotlar yer alacak? Evlerimiz hangi özelliklere sahip olacak? Akıllı ev teknolojileri örnekleri.

Yazar: İrem Öztekin - Sabancı Üniversitesi

Akıllı Ev Nedir?

Günümüzde ilerleyen yeni nesil teknolojiler sayesinde, insanların gelişmiş bir yaşantı hayalleri, yavaş yavaş gerçekleşmeye başladı. Bu amaç doğrultusunda da birçok teknoloji, hayatımızın farklı alanlarında kendini göstermeye başladı. Giyilebilir Teknoloji Trendleri yazımızda giyilebilir teknolojik ürünler bağlamında konuyu detaylıca ele almıştık.

Yeni nesil teknolojiler ve gelişmelerinden bahsedildiğinde ise akla çoğunlukla telefonlar, robotlar ya da arabalar geliyor. Ancak günümüzde ilerleyen teknolojilerle beraber sadece bunlar değil, en temel yaşam alanımız olan evler de gelişmekte ve değişmekte. Peki ama hepimizin özellikle şu günlerdeki en önemli yaşam alanı olan evler, teknolojinin gelişmesiyle beraber nasıl yeniliklere sahip olacak, gelecek evlerde nasıl teknolojilere yer verilecek?

Yeni nesil IoT ve yapay zeka teknolojileri ile tasarlanmış olan akıllı evler; insanlara daha konforlu yaşam alanları sağlamayı hedefleyen, akıllı ev sistemleriyle donatılmış olan yaşam alanlarıdır. Aynı zamanda, konforun yanı sıra, çevreci ve sürdürülebilir ev tasarımlarının da yaygınlaşması öngörülmektedir.

Akıllı Ev Fikri Ne Zaman Ortaya Çıktı?

İnsanlar var olduklarından beri hayatta kalmak için beslenme, barınma, güvenlik gibi ihtiyaçlarını gidermek amacıyla çalıştılar. Cilalı Taş Devri’nden itibaren mağaralar, daha sonra ise evler, bu ihtiyaçları karşılamada önemli rol oynadı. Günümüzde ise yeni nesil teknolojilerle donatılan ve akıllı olarak nitelendirilen evler, bu ihtiyaçların yanı sıra birçok farklı özelliğe sahip. Bu özelliklerin çoğu ise otomatik çalışma mantığına yani otomasyona dayalı.

2000’li yılların başından beri ev otomasyonu kavramı üzerinde birçok çalışma yürütülüyor. Bilgisayarlara bağlı olan cihazların geliştirilmesi ve bu cihazlara evlerde yer verilmesiyle beraber, otomatik çalışan cihazların sayısı artmaya başladı.

Akıllı Ev Teknolojileri Örnekleri

Bir evin akıllı ev olarak nitelendirilebilmesi için, akıllı ev tasarımında birçok teknolojiden birlikte yararlanılmalıdır. Bu tasarımlarda önemli olan nokta, evin çeşitli kablolarla ve internetle donatılmış olması. Bu özel kablolar sayesinde akıllı evler ve bu evlerde yer alan cihazlar kontrol edilebilir ve evin güncel durumu hakkında bilgilendirmeler alınabilir. Örneğin; gelişmiş güvenlik, aydınlatma ve ısıtma sistemleri, gelişmiş bahçe imkanları, akıllı ev asistanları, robotlar ve çevreci yaklaşım en dikkat çeken özellikler. Aynı zamanda, insanlar evde ütünün fişinin takılı kalıp kalmadığı, alarm sisteminin kurulup kurulmadığı, ocakta bir yemeğin kalıp kalmadığı ile ilgili kontrollerini evlerde yer alan otomatik cihazlarla rahatça yapabilecekler. Sadece konfor amacıyla değil, sağlık ve güvenlik amacıyla da üretilen akıllı ev sistemlerinde, tahmin edilenden daha farklı ve yenilikçi özellikler bulunmakta.

Akıllı Güvenlik Sistemleri

Güvenlik evler için önemli bir özellik. Gelişmiş güvenlik sistemlerinde, özel güvenlik kameraları, otomatik kapı kilitleri, hareket dedektörleri, parmak iziyle veya göz retinasıyla açılan kapılar yer almakta. Ayrıca, nerede olursanız olun, evinizi uzaktan kontrol edebilme ve izleme olanağı var.

Akıllı Aydınlatma ve Isıtma İmkanları

Akıllı aydınlatma sistemleri odaların lambalarını otomatik olarak algılayabiliyor. İçeri biri girdiğinde otomatik yanıyor ve biri çıktığında ise otomatik kapanıyor. Ayrıca akıllı aydınlatma sistemlerinin amaçlarından biri de ev içerisine giren doğal ışık miktarını kontrol etmek.

Akıllı ısıtma sistemleri sayesinde ise oda sıcaklıkları otomatik olarak ayarlanabilecek. Gelecekte yer alacak akıllı evlerde ise duvarların ısıtma ve soğutma alanında önemli olacağı düşünülüyor.

Akıllı Bahçe Özellikleri

Akıllı bahçesi olan evlerde de gelecekte bazı teknolojilerin yaygınlaşması öngörülüyor. Bu teknolojiler insanları doğadan uzaklaştırmak yerine, doğa ile ortaklık sağlayıcı yeni nesil bahçe yardımcıları olacak. Örneğin; GreenIQ adındaki cihaz sayesinde su tasarrufu raporlamaları ve bahçe ile ilgili bazı ölçümler yapılabilecek.

Akıllı Ev Yardımcıları ve Robotlar

Akıllı evlerde en dikkat çeken özellik ise, şüphesiz olan akıllı ev asistanları ve robotlar. Özellikle gelecekteki akıllı evlerde bu cihazların önemli yer tutacağı düşünülmekte.

Akıllı ev asistanlarından Amazon Alexa ve Google Home son dönemde en popüler olan ev asistanları. Ocak 2019’da Amazon tarafından yapılan açıklamaya göre, yaklaşık olarak 100 milyondan fazla Alexa özellikli cihaz satışı yapıldı. İlk olarak 2014 yılında Amazon tarafından geliştirilen Amazon Alexa, yapay zeka teknolojisiyle çalışan bir sanal yardımcı. Alexa, müzik çalmak, sesli kitap okumak, yapacaklar listesi oluşturmak gibi özelliklerinin yanı sıra, haber, trafik durumu, hava durumu gibi bilgileri de gösteriyor. Ek olarak, Alexa başka firmaların cihazları ile de etkileşime girerek çalışabiliyor. Bu çok yönlü asistan ise, şimdilik ise 8 farklı dilde iletişim kurulabiliyor.

Google Home’da Alexa’ya alternatif olarak 2016 yılında Google tarafından geliştirilmiş, çeşitli teknolojileri kontrol etmeye yarayan ev asistanı. Google Home, Google’ın bir diğer ürünü olan Google Assistant adlı, Apple cihazlarında yer alan Siri uygulamasına benzer olan bir mobil uygulamanın, daha gelişmiş hali olarak nitelendirilmekte. Google Home, Google Assistant ile benzer bir çalışma mantığına sahip ancak farklı açılardan daha gelişmiş özellikleri bulunuyor. Özellikle söylenen komutları algılama açısından güçlü bir yeteneğe sahip olan Google Home, tam anlamıyla bir asistan görevi üstlenmekte.

Son yıllarda bilim insanları, insan konuşmasını algılayabilen ve cevap veren, ev asistanlarının yanı sıra ev içi görevleri yerine getirebilen çok yönlü robotların üretimi konusunda da büyük gelişmeler kaydettiler. Bu görevlerden birkaçı; temizlik, çamaşır yıkama, çocuk bakma, hatta evde hasta varsa onun ilaçlarını verme gibi işler.

Birçok firma robot geliştirme yatırımlarını arttırmış durumda. Örneğin; Aido adındaki aile dostu robot, çocuklarla vakit geçiriyor, ev işlerini yönetiyor, sensörler aracılığıyla evi izliyor. Asus tarafından üretilen ödüllü bir robot olan Zenbo, internete bağlandığında insanlarla iletişim kurabiliyor, ev aletleriyle etkileşim sağlıyor. Hatta rehberlik, ürün ve hizmet tanıtımı bile yapabiliyor. Design3 adlı firmanın geliştirdiği CARL adındaki robot, evde kimse olmadığı zaman tehlikeli gazların yayılıp yayılmadığını tespit edebiliyor, yangın riskini hesaplıyor, eve izinsiz giriş yapıldığında ise raporlanmasını yapıyor. Nvidia adlı bir firma sebzeleri düzgün bir şekilde doğramaya yarayan ve mutfak tezgahını temizleyen bir robot kol üzerinde çalışmalarını sürdürmekte.

Çevreci ve Sürdürülebilir Özellikler

Akıllı evlerde çevreci ve sürdürülebilir enerji üzerine tasarımlar gün geçtikçe yaygınlaşıyor. Enerji tasarrufu sağlamak amacıyla güneş panellerinin yaygınlaştığı çatılar, su toplama ve filtreleme sistemleri, jeotermal enerji kullanımı gibi uygulamaların daha da yaygınlaşması bekleniyor. Bu alanda çalışmalar yürüten Amerikan Powerhouse Dynamics adlı firma, ev sahiplerinin enerji tüketimlerini ve maliyetlerini hesaplamaya yönelik bir sistem geliştirdi. Bu sistem sayesinde evdeki tüm cihazlar ve aletler analiz edilebilmekte ve ev sahiplerine daha verimli kullanım olanağı sağlanabilmekte.

Akıllı Evlerde Yer Alan Önemli Teknolojiler: Yapay Zeka ve IoT

Akıllı evlerde IoT teknolojisinden ev içindeki cihazlardan veri toplama amacıyla; yapay zeka teknolojisinden ise insan yükünü hafifletecek bazı görevleri gerçekleştirmek amacıyla faydalanılmakta.

Akıllı evlerin temelini oluşturan iki ana teknoloji yapay zeka (AI) ve nesnelerin interneti (IoT) teknolojileridir. Bu teknolojilerin gelişmesiyle beraber, ev tasarımlarında da otomatik sistemler hızla yaygınlaşıyor. Günümüzde Google, Amazon, Samsung ve Apple gibi büyük firmalar, akıllı ev asistanlarına ve ev otomasyonları için kullanılan bu teknolojilere yatırımlarını arttırmakta.

Akıllı evlerde yer alan çoğu teknoloji aslında birer yapay zeka ürünü olarak nitelendirilebilir. Yalnızca gelecekteki evlerde değil, günümüzde de aslında evlerimizde birçok yapay zekaya uyumlu cihaz bulunuyor.

Yapay zeka; makinelerin, özellikle de bilgisayarların insan zekası süreçlerini algılama, yeni bilgilere uyum sağlama ve insan benzeri aktiviteleri gerçekleştirme yeteneğidir. Yapay zeka büyük miktarda veriyi hızlıca algılamaya çalışan farklı metotları içeren bir teknoloji.

Nesnelerin interneti olarak tanımlanan IoT ise internet üzerinden aktarım yapabilmeyi ve bir cihazın internet ile bağlantı kurmasını sağlayan teknolojilere verilen ad. Bu teknolojideki önemli nokta, cihazlardan veri toplanmasıdır. Toplanan veriler, daha sonra internet aracılığıyla başka cihazların kontrolünü sağlamak veya onlara aktarım yapmak amacıyla kullanılabilir. Böylelikle, uzaktan veya kullanıcının ses komutlarıyla cihaza veri gönderilip, kontrolü sağlanabilir.

Akıllı ev tasarımlarının günden güne daha da gelişeceği ve yeni özelliklerin ekleneceği tahmin ediliyor. Beklenen yeni özellikler arasında sanal ortamdan yüklenebilecek ev eşyaları, kendi kendine değişebilecek duvarlar gibi farklı fikirler üzerine çalışmalar devam ediyor.

Her ne kadar bu teknolojiler ve özellikler ilgi çekici dursa da, sanal ayak izlerimizin yaygınlaştığı günümüz dünyasında, akıllı ev teknolojilerinin bırakacağı izlerin de önemi göz ardı edilmemelidir. Dolayısıyla bu alanda yapılan gelişmelerde güvenlik ve gizlilik durumlarına özel olarak daha fazla dikkat edilmeli.

Kaynaklar:

https://www.forbes.com/sites/andrewweinreich/2018/02/08/the-future-of-the-smart-home-how-ho (14.04.2020)

mes-powered-by-artificial-intelligence-will-know-care-for-you/#4592510f9749 (14.04.2020)

http://www.sanayinindijitaldonusumu.com/akilli-evler-hakkinda-her-sey/ (14.04.2020)

https://readwrite.com/2019/12/26/iot-and-home-automation-is-it-the-future/ (14.04.2020)

https://dzone.com/articles/iot-smart-home-automation-and-its-future-predictio (14.04.2020)

https://www.iot-now.com/2019/09/17/98753-iot-home-automation-future-holds/ (14.04.2020)

https://www.colocationamerica.com/blog/smart-homes-past-present-future (14.04.2020)

http://www.ithappens.nu/future-smart-homes/ (14.04.2020)

https://qz.com/1383667/the-smart-home-is-a-21st-century-response-to-the-abject-failures-of-20th-century-living/ (14.04.2020)

https://www.nef.com.tr/blog/yasayan-evler-akilli-ev-sistemleri-ve-sunduklari-kolayliklar (14.04.2020)

https://design3.de/en/project/carl/ (14.04.2020)