Polisiye türünün en önemli yazarlarından Ahmet Ümit’in hayatı ve romanlarıyla olan ilişkisini yakından ele aldık. Günümüzde oldukça popüler olan eserleri, polisiye türüne başka bir açıdan bakmamıza yardımcı oluyor.
Romanlarında yarattığı karakterleri, olayları, günümüz ile nasıl bağdaştırdığını inceleyeceğiz.
Bu yazıda:
- Ahmet Ümit kimdir?
- Edebiyat hayatı ve eserleri nelerdir? Sorularının yanıtları üzerinde duracağız.
Ahmet Ümit Kimdir?
Gaziantep’te yedi çocuklu bir ailede dünyaya gelmiştir. Marmara Üniversitesi Kamu Yönetiminde eğitim görmeye başlayan yazar, Moskova’ya gönderildikten sonra burada da Sosyal Bilimler Akademisinde eğitime devam etmiştir. 1990 yılın da "Yine Hişt’’ adlı kültür dergisini çıkaran yazar, şiir öykü ve "Adam Sanat’’, "Yine Hişt’’ ve "Cumhuriyet Kitap’’ dergileri ile "Yüzyıl’’ gazetesinde yayımlamıştır.
Yazdığı romanların raflardan eksilmemesi üzerine tiyatro yönetmeninin (Ali Taygun) ısrarı ile polisiye yazmaya ağırlık veren Ahmet Ümit, 1992 yılında "Çıplak Ayaklıydı Gece’’ isimli ilk öykü kitabını yayınlamıştır. Bu kitap aynı zamanda Ferit Oğuz Bayır Düşün ve Sanat Ödülü'ne layık görülmüştür. Bu sırada, yazarımız birçok gazete ve dergilerde Kafka, Dostoyevski, Edgar Allan Poe ve polisiye roman üzerine tanıtım yazıları ve incelemeler kaleme almıştır.
Ahmet Ümit'in Eserleri
Gazete ve dergilerde kaleme aldığı inceleme yazıları yanı sıra polisiye türüne yönelen ve ilk öykü kitabını çıkaran yazar buna ek olarak; uzun hikâye, masal kitabı ve birçok önemli roman kaleme almıştır. "Bir Sis Böler Geceyi’’ (1994) adlı uzun hikâyesinin ardından "Masal Masal İçinde" (1995) kitabını yayımlanmıştır. Annesinden dinlediği masalları kaleme alan yazarın eseri ilköğretim okullarında ders kitabı olarak okutulmuştur.
- Sis ve Gece-1996
- Kar Kokusu -1998
- Patasana- 2000
- Şeytan Ayrıntıda Gizlidir-2002
- Kukla-2002
- Beyoğlu Rapsodisi-2003
- İstanbul Hatırası-2010
- Beyoğlu’nun En Güzel Abisi-2013 eserlerinden bazılarıdır.
Her kitabında farklı olay örgüleri ve karakterlere yer verse de en bilinen karakteri "Başkomser Nevzat’’ ile bir seri oluşturmuştur.
Beyoğlu’nun En Güzel Abisi
"Hayat yaşadıklarımızdan çok hayal ettiklerimiz değil mi zaten?’’
Yazmış olduğu her kitabında psikolojik, sosyolojik veyahut tarihsel incelemeler yapan, bol karakter tahliline yer veren Ahmet Ümit, "Beyoğlu’nun En Güzel Abisi" kitabında da İstanbul’un Beyoğlu semtini ve Tarlabaş’ını yakından ele almıştır. Kitapta, karakterleri ve onların hikâyelerinin yanı sıra, Beyoğlu’nun unutulmaya yüz tutmuş mimarisini, sokaklarını da kaleme almış, kitap ile bağdaştırmıştır.
Roman, Beyoğlu’nun sokaklarında yaşanan bir cinayet ile başlasa da, rant kavgaları, kimsesiz çocuklar gibi toplumu ele alan alt konulara da değinmektedir. "İstanbul Hatırası’’, "Sultanı Öldürmek’’ ve "Kavim’’de yer alan karakterlerden Başkomser Nevzat ve yardımcıları Ali ile Zeynep bu kitapta da yer almaktadır. Eserlerinde bolca insan ruhunu tasvir eden, duyguların yoğunluğunu karakterleri ile bağdaştıran yazar, aynı zamanda toplum hakkında düşünce ve eleştirilerini de okuyuculara yansıtmıştır. Roman her ne kadar cinayet temalı olsa da toplumu eleştiren tarafıyla popülerliğini sürdüren ve yazarın en çok ilgi gören romanlarından biri olmuştur.
Beyoğlu'nun En Güzel Abisi (21 Ekim,2013)
Hitit Kentinden Günümüze: Patasana
Ahmet Ümit’in bir diğer polisiye romanı Patasana, 2000 yılında yayınlanmıştır. Gaziantep yakınlarındaki antik Hitit kentinde gerçekleşen bir kazıda meydana gelen cinayeti konu alan yazarımız, kitabı kızı Gül’e ithaf etmiştir. Romanda üç bin yıl önce Yazman Patasana’nın itiraflarının yazıldığı tabletlerin bulunmasıyla başlayan cinayetleri ele alınmıştır. Ahmet Ümit, bu kitap aracılığıyla Hititlerin ve bu topraklarda yaşamış birçok farklı kültürün tarihini göstermiştir.
Arkeologların öyküsünün anlatıldığı kitabın başkahramanı Esra’dır. Kazının sorumlusu aynı zamanda olayları inceleyen Esra zaman zaman okuyucuyu olayların akışına yönlendiren biri olmuştur. Cinayet ile örtüşen tabletler, Patasana adlı Hititli Saray Başyazmanı'nın çocukluğundan itibaren yaşadığı olayları, tüm gerçekliği ile anlattığı tabletlerdir. Kasım 2006’da 20. Baskısını yapan roman yazarın 3. romanıdır.
Patasana, (2000)
.jpg)
Kitaptan bir tablet görüntüsü
Özetle,
Yazdığı romanlarla büyük bir okuyucu kitlesine sahip olan yazarın hikâye ve masal kitapları gibi çalışmaları da vardır. Yaşadığı topluma ayna olarak, polisiye kurgusunun yanı sıra psikoloji ve sosyolojik çözümlere de yer vermiştir. En popüler kitaplarından olan Sis ve Gece romanı Turgut Yasalar, Bir Ses Böler Geceyi ise Ersan Arsever tarafından sinemaya uyarlanmıştır. Aşk Köpekliktir isimli hikâyesi ise Akla Kara Tiyatrosu tarafından sahnelenmiştir. Yazarımız, edebiyat amacının insan ruhunu açıklamak olduğuna inanarak kitaplarını yazmaktadır.
Kaynak:
BENZER YAZILAR
Edebiyat ve Patates Turtası Derneği ve Dünya Tarihinden Kesitler
Yazar Mary Ann Shaffer tarafından yazılan roman The Guernsey Literary and Potato Pie Society (Edebiyat ve Patates Turtası Derneği) analizi ve film üzerinden tarihi kesitler.
Leo Buscaglia’nın Perspektifinden Sevgi’ye Bakış
"Sevgiyi tanımlamak onu kısıtlar, oysa sevgi sınırsızdır."
