Türk Sineması'nın varoluşundan itibaren diğer ülkelerden nasıl etkilendiğini, kısa tarihini, özgünlüğünü ve geçmişten günümüze en beğenilen Türk filmlerini inceledik. Peki Türkiye'de sinemacılık nasıl başladı?

Türk Sinema Tarihi

Yeşilcam olarak da bilinen Türk sinemasının tarihi Osmanlı İmaratorluğu dönemlerine kadar uzanmaktadır. Başlangıç tarihi tam olarak bilinmiyor ancak tahminlere göre II. Abdülhamit döneminde gerçekleştiği varsayılıyor. İlk toplu film gösterimi 1896-1897 tarihleri arasında Sigmund Weinberg tarafından İstanbul'da gerçekleştiriliyor. İlk gösterilen film ise; tarihteki ilk sinema yapımcıları olan Lumiere Kardeşler tarafından yapılan ''Bir Trenin La Ciotat Garı'na Gelişi'' filmi olmuştur.  

Bilinen ilk film ise 1905 tarihinde çekiliyor, ancak hala yapımcısının kim olduğu bilinmemektedir. Yalnızca Selim Sırrı Tarcan'ın (eğitmen, spor yöneticisi ve siyasetçi) bu filmin çekiminde rehberlik yaptığı biliniyor. Bu durum göz önüne alındığında ise filmi yapanların yabancı oldukları kanısı oldukça yüksek çıkıyor. İlk filmin çekiminin yapıldığı yer Yıldız Camii'nin ikinci avlusu: 1905'te çekimi gerçekleşen bu film aslında Türkiye'de çekilen ilk film ancak hiçbir belgesi bulunmamaktadır. 1896 yılında başlayan film gösterimleri 1914 yılına kadar başta Lumiere Kardeşler'in yaptığı filmler olmak üzere birçok yabancı film gösterimiyle devam etmiştir.

Belgelerle kanıtlanan ilk film 1914 tarihinde çekilmiştir. Yine yapımcılığı Türkler tarafından üstlenmemiş ancak yönetmeni bir Türk olmuştur. İstanbul'da bugünkü Yeşilköy tarafında bulunan Ayastefanos Rus Abidesi'nin yıkılması kararlaştırılmış ve bunu da bir filme çekme fikri ortaya atılmıştır. Bu film için Avusturya'dan bir film ekibi davet edilmiş ve yapımcılığının üstlenmesi istenmiştir ancak tek şart bir Türk'ün bu filmi çekmesidir. 

Bu film için o sıralarda Osmalı ordusunda görevli olan Fuat Uzkınay görevlendirilmiştir. Kısa bir eğitimin ardından Fuat Uzunkınay filmin nasıl çekildiğini öğrenmeyi başarmıştır. 4 Kasım 1914 günü Fuat Uzunkınay tarafından çekilen ''Ayastefanos'taki Rus Abidesinin Yıkılışı'' filmi bir Türk'ün çektiği ilk film olarak belgelenmiştir. 

Sinemacılar Dönemi (1950-1960)

Bu dönem 1949'da Lütfi Akad'ın (Türk film yönetmeni, senarist, akademisyen) Halide Edip Adıvar'ın romanından uyarlandığı ''Vurun Kahpe'ye'' filmiyle başladı. Lütfi Akad, tiyatrocuların aksine hareketli, canlı ve sinematografik özellikler içerek sinema anlayışıyla çektiği ''Kanun Namına'', ''Öldüren Şehir'', ''Beyaz Mendil'' filmleriyle usta olma yolunda öncü bir yönetmen konumuna geldi. 

Türk sineması'nın bir diğer ustası ise Atif Yılmaz sinemacılar döneminde kitlelerin ilgisini çeken piyasa romanlarını ele alarak ''Hıçkırık'', ''Dağları Bekleyen Kız'', ''Ala Geyik'' ve ''Bu Vatanın Çocukları'' filmlerini yaptı. Sonraki yıllarda Türk sinemasını etkileyen ustaların ortaya çıkışına zemin hazırlayan isimler oldular. Bu isimler daha sonraki dönemlerin belirleyici, etkileyeci bir bakıma Türk Sineması'nın kurucu yönetmenleri konumuna geldiler. 

Bu dönemde senaristler ve yönetmenler aslında kitle tüketimini fark ettiler ve filmlerine tüketim kültürü yerleştirmeye başladılar. Sinemanın ticari bir faaliyet ve eğlence sektörünün büyük bir parçası haline gelmesiyle birlikte kitlelerin gündelik hayatlarını kapladığı alan artmış ve günümüze kadar evrilerek devam etmeyi başarmıştır. 

En Çok Beğenilen Türk Filmleri

Günümüze kadar birçok Türk veya yabancı yapım dizi ve film izledik ve hepsi için fikirlerimiz oluştu. Sinema sektörü birçok sektörün gelişimine ve kariyer imkanlarının evrilmesine yol açarak kendine bir alan oluşturmayı başardı. Bu zamana kadar çekilen filmlerden toplumumuzun en beğendiği filmler hangileri olmuştur? Gelin birlikte öğrenelim.

Hababam Sınıfı (Ertem Eğilmez, 1975) 

Imdb Puanı: 9.5

Herkesin bildiği, izlediği, belki ilk filmi olmasa da seneler içinde devamlılığını sürdürebilen en eski filmlerden biri. Listenin ilk başında yer alıyor ve Ertem Eğilmez'in ölümsüz eseri olarak belgeleniyor.

Konusu: Hayatını tembelliğe ve haylazlığa adamış bir sınıf dolusu matrak öğrencinin yer yer dokunaklı çoğu zaman eğlenceli hayat öyküleri.

Tosun Paşa (Kartal Tibet, 1976)

Imdb Puanı: 9.1

Kemal Sunal'ın kalbimize taht kurduğu, güldürdüğü, ağlattığı ve hafızalarımızda kendisini ölümsüzleştirdiği filmlerinden yalnızca biri. Bu filmde Kemal Sunal'la birlikte birçok ünlü isimi de görebiliyoruz.

Konusu: Tosun Paşa kılığındaki Şaban hiç aşık olmaması gereken birine aşık olur. Bu Daver Bey'in can düşmanlarının kızı Leyla'dır. Bunun sonucunda işler arap saçına döner ve seyirciye yıllar boyu hafızalardan silinmeyen anlar izletir.  

Babam ve Oğlum (Çağan Irmak, 2005)

Imdb Puanı: 8.3

Çağan Irmak filmleri her zaman ağlatan, unutulmaz ve en iyi filmler arasında yer almıştır. Babam ve Oğlum ise hala akıllara geldiğinde duygulandıran başarılı bir dram hikayesidir. 

Konusu: Ege'deki çiftliğinden gazetecilik okumak için ayrılan Sadık'ın yıllar sonra oğluyla beraber yeniden çiftliğe dönüşünün hikayesi. 12 Eylül Darbesi'nin arka planda aktarıldığı bu film en sevilen filmler arasına girmeyi başarmış.

Vizontele (Yılmaz Erdoğan, 2001)

Imdb Puanı: 8.0

Konusu: 1974 yılında Van'ın Gevaş ilçesine televizyon gelmesini anlatıyor. Bunu gören ahali televizyon hakkında hiçbir bilgisi olmadan merak içindedir. Her şeyin en son ulaştığı bu şehirdeki öykü yine en beğenilen filmler arasına girmeyi başarmıştır. 

Dağ II (Alper Çağlar, 2016)

Imdb Puanı: 8.8

Konusu: 2020 en başarılı filmler arasında bile yer almayı başarmış Dağ II seyirciyi derinden etkileyen ve dillerden düşmeyen bir film olmuştur. Dağ I'den hatırlayacağınız Bekir ve Oğuz 6 sene sonra gazeteci Canan'ı kurtarmak için aynı ekipte görevlendiriliyor. Daha sonra teröristlerin ele geçirdiği Kuzey Irak'ta amansız bir mücadele başlıyor. 

Bu listeye alabileceğimiz, hala aklımızda ve kalbimizde olan birçok başarılı film yer almaktadır. Unutmadığımız, hala geriye dönmek o günleri hatırlamak için izlediğimiz o filmler Türk sinema tarihinin gelişmesinde en önemli rolü oynamaktadır. Hala gelişmekte olan bu sektörün tarihini bilmek duyduğumuz saygıyı biraz daha arttıracaktır. 

Kaynak:

https://tr.wikipedia.org/wiki/Türk_sineması

https://www.tarihlisanat.com/turkiyenin-sinema-donemleri-sinemacilar-donemi/

https://www.imdb.com/