Çocukluktan-yetişkinliğe geçiş filmlerinin en iyilerinden gösterilen, Stephen King'in kaleminden uyarlanan, komedi ve nostalji dolu bir macera

Yazar: Ekin Karacan - Bahçeşehir Üniversitesi

Beyaz perdede izleyiciyle ilk kez buluştuktan 35 sene sonra dahi etkisini koruyan, çocukluk ve dostluk üzerine yapılmış en iyi filmlerden sayılan Stand By Me: Benimle Kal (1986); kayıp bir cesedi bulma heyecanıyla maceraya atılan 4 çocuğun serüvenini ele alıyor. Bu; sakladıkları yaraları, korkuları, her şeye rağmen korudukları neşeleri ve çocuklukları, en çok da birbirlerine olan bağlarıyla, belki de sizi kendi çocukluğunuza götürecek bir büyüyüş serüveni.

Yönetmen: Rob Reiner

Senaryo Yazarları: Bruce A. Evans, Raynold Gideon

Uyarlandığı Kitap ve Yazarı: “The Body (Ceset)” – Stephen King

Oyuncular: Wil Wheaton, River Phoenix, Corey Feldman, Jerry O'Connell, Kiefer Sutherland

Süre: 1s29dk

Puanı:

Imdb: 8.1 / 10

Rotten Tomatoes: % 91

Aldığı Ödüller: En İyi Senaryo dalında 1 Oscar adaylığı, En İyi Film ve En iyi Yönetmen dallarında 2 Altın Küre adaylığı başta olmak üzere toplam 5 ödül ve 11 adaylık.

Stand By Me Fragman

Stand By Me Filminin Konusu

Stephen King’in “The Body (Ceset)” adlı romanından uyarlanan film, 4 arkadaşın kayıp bir çocuğa ait olduğu söylenen bir cesedin peşine düşmeleriyle çıktıkları yolculuğu anlatır. Film; Gordie Lachance isminde bir yazarın, gazetede geçmişte tanıdığı birine ait bir ölüm haberine rastlamasıyla başlar. Bu haber üzerine çocukluğuna ait bir anıyı hatırlayan baş kahramanımız; arkadaşları Chris, Teddy ve Vern'le yaşadıkları macerayı ve hayatlarında bir dönüm noktası olan yolculuklarını izleyiciye anlatmaya başlar.

Rob Reiner Kimdir?

Robert Norman Reiner, Amerikalı aktör ve film yapımcısı. Film ve dizi dünyasına bir aktör olarak giriş yapan Rob Reiner, yönetmenlik koltuğuna ilk kez 37 yaşında oturur. Kariyeri boyunca 20 filmin yönetmenliğini yapan Reiner; romantik komedi, korku, çocukluktan yetişkinliğe geçiş, mahkeme salonu draması ve kurmaca belgesel gibi birçok film türünde yapıma imza atar. Henüz daha ilk yıllarında yapmış olduğu This Is Spinal Tap/Karşınızda Spinal Tap(1984), Stand By Me/Benimle Kal(1986), The Princess Bride/Prenses Gelin(1987) ve When Harry Met Sally.../Harry Sally ile Tanışınca(1989) gibi birçok ödül ve adaylığın sahibi filmlerle hızlı bir yükseliş yakalayan Reiner; drama ve komedide yakaladığı uyum, izleyicilere en saf insani duyguları geçirebilme ve oyuncularını iyi seçebilme becerisiyle büyük övgü toplar. Kısa sürede 80'ler Hollywood'unun en yetenekli komedi yönetmenlerinden biri olarak isim yapar.

İlerleyen yıllarda filmleri aynı şekilde ses getirmeyi başaramayan Reiner, kimi eleştirmenler tarafından "gidişatı ve sonu tahmin edilebilir" filmler yapmakla eleştirilirken, kimisi tarafından "iyiliğin dünyayı kurtarabileceği fikrine takılı kalmış" bir yönetmen olarak nitelendirilir. Reiner'ın sinemadaki düşüşünü, odağını politik aktivizme yönlendirmesiyle ilişkilendirenler de bulunur. Reiner; 2009 yılında kurulan, toplum eşitliğini savunan ve eşcinsel evliliğin yasallaşma sürecinde destek veren Amerikan Eşit Haklar Vakfı'nın kurucularından biri ve politik aktivizmiyle tanınan bir figürdür.

Her Jenerasyonda Yankılanan

Rob Reiner'ın film anlayışı kendi deyimiyle "ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte izleyebileceği ve birlikte dersler çıkarabileceği filmler" temeline dayanır. Stand By Me de işte tam böyle bir film olarak karşımıza çıkar. Yazar Alex Hannaford, filmi şu cümlesiyle tanımlar: "Her jenerasyonda yankılanabilen bir derinliğe ve büyüye sahip."

Övgü ve Ağıt

Reiner'ın "kendine en yakın hissettiği yapımı" olarak nitelendirdiği film, yönetmenin tabiriyle kahkahalar ve duygusallıkla dolu bir "övgü" ve "ağıt". Çocukken kurmuş olduğumuz dostluklara özlem; kaybedilen derin bağa, hüzünle yazılmış bir mektup... Masumiyete bir elveda ve yetişkinlerin dünyasına atılan ilk adım...

Filmin Yapım Aşamasında Yaşananlar

Tren Rayları Üzerindeki 12 Yaşında Çocuklar Kimsenin Umrunda Olmaz

Filmi başta kabul eden hiçbir stüdyo olmamış. Çocukluk-gençlik çağı filmlerinin geneline kıyasla daha karanlık olması, hikayenin içinde kız bulundurmaması ve genel izleyiciyi hikayeye nasıl çekeceklerine dair kimsenin bir fikir üretememiş olması; filmin ilerleyişini tıkanma noktasına getirmiş. Tren rayları üzerindeki bir grup 12 yaşında çocuğun hikayesinin ilgi çekmeyeceğini söyleyen stüdyoların aksine; filmin yazarlarından biri ve yapımcısı olan Bruce Evans şunları söyler: "Bizi hikayeye bağlayan; kızların, lastiklerin ya da ilk öpücüklerin olmadığı bir büyüme hikayesi olmasıydı. Bu, kendi ölümlülüğün farkına varan çocuklarla ilgili bir hikayeydi."

Çocuk Aktörlerle Çalışmak

Stand By Me'nin seyirciyle buluşturmak istediği samimiyet ve gerçeklik duygusunu yansıtabilmenin en zor kısmı, çocuk aktörlerle çalışacak olmak olmuş. Rob Reiner bunun için 4 oyuncusunu çekimler başlamadan 2 hafta önce biraraya getirmiş, onları aynı eve yerleştirmiş ve arkadaşlık kurmalarını sağlamış. Bu yöntem o kadar etkili olmuş ki sahneleri tek bir çekimde bitirebilir hale gelmişler. River Phoenix başta olmak üzere Wil Wheaton, Corey Feldman ve Jerry O'Connell; oyunculuklarıyla büyük ilgi toplamış ve dönemin popüler çocuk yıldızları haline gelmişler.

"Kendilerini Oynadılar"

Stand By Me'nin çocuk oyuncularla sağladığı bu başarının en önemli etmenini Rob Reiner; oynayacağı karakteriyle aynı kişi olan çocukları bulmuş olmakla açıklıyor.

Wil Wheaton; Gordie gibi hassas ve zeki bir çocuktu, sosyal açıdan tuhaf sayılırdı. Ailesi tarafından oyuncu olmaya zorlanmış, hayallerinin peşinden gidememişti. Vern’e hayat veren Jerry O’Connell daha önce oyunculuk tecrübesi olmamış, komik bir çocuktu. Teddy’i canlandıran Corey Feldman ise; Rob Reiner’ın kendi sözleriyle, daha önce 12 yaşında bir çocukta görmediği bir öfkeyle doluydu. Ailesiyle korkunç bir ilişkisi vardı ve Feldman’ın sonradan yaptığı açıklamalarına göre, şiddet görüyordu. Acı ve öfke dolu bir çocukluk yaşıyor, bunu arkadaşlarına zorbalık yaparak baskılamaya çalışıyordu. River Phoenix ise Reiner’a genç bir James Dean’i anımsatmıştı; karakteri Chris gibi yaşının ötesinde bir olgunluğa, koruyucu bir iç güdüye ve barşçıl bir yapıya sahipti. Wil Wheaton’a göre ise grup içinde bir baba figürü ve rol modeli olarak görülüyordu.

Gerçekleşen Kehanet

Wil Wheaton bir röportajında kendisini en çok şaşırtan unsurlardan birinin; hayat verdikleri karakterlerin yetişkinlikleriyle benzer yollara girmeleri olduğunu söyler. Spoiler* Wil Wheaton; tıpkı Gordie gibi bir "kendini keşif" sürecinden geçer, istediği işi yapmaya karar verir ve sonunda bir yazar olur. Corey Feldman, uzun süre uyuşturucularla mücadele eder. Jerry O’Connell ise evlenir ve daha sakin bir yaşam sürer. 4 genç aktör arasından yıldızı en çok parlayan River Phoenix, karakteri Chris gibi genç yaşta hayatını kaybeder.

"Stephen King'in Otobiyografisi"

Filmin Stephen King tarafından yazılan orijinal hikayesinde, olaylar 4 arkadaş üzerinden anlatılarak işlenir. Fakat Reiner, filmde odağı Wil Wheaton’ın canlandırdığı Gordie karakterine vermeyi ve hikayeyi onun gözünden anlatmayı tercih eder. Yaptığı bu değişikliğe ilişkin verdiği bir röportajda şu ifadeleri kullanır: “Bu film tamamen kendi hakkında iyi hissetmeyen ve babası onu sevmemiş bir çocukla ilgiliydi. Ölü bir bedeni arayışa çıkma tecrübesi ve bu macerada sahip olduğu dostları onu giderek güçlendirir, sonunda da çok başarılı bir yazar olur. Aslında Stephen King’in kendisi olur.”

Stephen King ise ortaya çıkan filmden çok etkilendiği ifade eder ve şu sözleri kullanır: “Bu, şu ana kadar yazdıklarımdan uyarlanan en iyi film. Benim hikayemi gerçekten yakaladınız. Adeta otobiyografik.”

Bir Klasik

Stand By Me(1986) zamana meydan okuyan ve her yaşta, her dönemden insana hitap edebilmeyi başaran bir klasik. Sahneleri, diyalogları ve karakterleriyle ikonikleşmiş bir hikaye. Günümüze kadar birçok şarkı, dizi ve filme ilham olan bir yapım.

Etkilediği yapımlardan biri olan popüler dizi Stranger Things'te de benzerlikleri görmek mümkündür. Dizi boyunca birçok göndermeyi, benzer çekilen sahneleri ve kulllanılan aynı şarkıları yakalayabilirsiniz. Her iki yapım da en temelinde 4 arkadaşın dostluğunu, kendi hayatlarındaki sorunlarla başa çıkmaya çalışırken kurdukları bağları, yaşadıkları çocukluklarını ve atıldıkları maceraları ele alan bir çocukluktan yetişkinliğe geçiş serüveni.

"Sonradan edindiğim arkadaşların hiçbiri, 12 yaşında edindiğim dostlarım gibi olmadı. Tanrım, olan var mı ki?"