Pablo Picasso’nun Guernica tablosu, sanat tarihinde en çok tartışılan eserlerden biri. Güçlü sembolizmi ve kaotik yapısı, eserin farklı biçimlerde yorumlanmasına imkan tanıyor. Eser sistematik, sanatsal, politik veya edebi anlamda incelenebiliyor. Guernica’nın tarihçesine ve eserin nasıl yorumlanabileceğine yakından göz atalım. 

Guernica Tablosu İnceleme: Tablonun Hikayesi

Guernica tablosunun hikayesi İspanyol İç Savaşı’na dayanıyor. Eser ismini savaşta büyük bir yıkıma uğrayan Guernica kasabasından alıyor.

1937'de Alman ve İtalyan kuvvetlerin desteğini almış olan Francisco Franco, yeni savaş uçaklarının İspanya’nın Guernica kasabasında denenmesine karar verdi. Yaklaşık 20 uçağın şehri bombalamasının ardından şehrin büyük kısmı yok edildi. Stratejik bir konumda bulunmayan Guernica’ya yapılan bombardıman, saldırının direnişçileri korkutmak ve yeni savaş tekniklerini denemek için tasarlanmış olduğunu gösteriyor.

Daha sonra, Paris'in Almanlar tarafından işgal edildiği 1940'larda bir Nazi subayı Picasso’nun stüdyosunu ziyaret ediyor. “Bu resmi sen mi yaptın?” diye soran subayı "Hayır-" diye yanıtlıyor Picasso, “Siz yaptınız.”

İlk Bakışta Guernica

Guernica’nın kompozisyonu kafa karıştırıcı ve kaotik görünüyor, izleyici yoğun bir şekilde şiddet içeren ortama çekiyor. Her şey hareket ediyor ve değişiyor gibi görünüyor. Mekan, Picasso’nun kübist üslubunun karakteristiği olan değişen perspektifler ve çoklu bakış açıları ile ifade ediliyor. Görüntüler örtüşüyor ve kesişiyor, formları gizliyor ve sınırlarını ayırt etmeyi zorlaştırıyor. Gövdeler çarpık ve yarı soyutlanmış görünüyor. Figürler birbirine karışmış gibi görünürken, keskin açısal çizgiler parçalanmış bedenleri parçalara ayırıyor. Tüm bu karışıklığa rağmen, aslında baskın bir görsel düzen var. Picasso kompozisyonu, figürleri soldan sağa hareket eden üç dikey grupta düzenleyerek dengelerken, ortada bulunan figürler büyük bir ışık üçgeni içinde sabitleniyor. Resmin bütünlüğü ise figürlerin teker teker incelenmesinden sonra ortaya çıkıyor.

Boğa Figürü Neyi Temsil Ediyor?

Resmin sol kısmında konumlanmış olan boğa, kaosun ortasında sakin duran tek figür. Bir röportajda Picasso, boğanın vahşeti ve karanlığı temsil ettiğini belirtiyor. Buna ek olarak, sanatçının boğa figürünü diğer eserlerinde de kullandığı biliniyor. Özellikle çocukken izlediği boğa güreşlerindeki yaşam ve ölüm savaşından etkilendiğini belirtmek gerekiyor. Bununla birlikte, bazı sanat tarihçileri at figürünün Cumhuriyetçileri, boğanın ise Franco’nun ordusunu temsil ettiğini düşünüyor.

Sanat tarihçisi Patricia Failing boğa figürünü şu şekilde yorumluyor : "Boğa ve at İspanyol kültüründe önemli fügürlerdir. Picasso bu figürleri zaman içinde farklı anlamlarda kullandı. Bu yüzden, boğa ve atın anlamını yorumlamak çok zor. Bazen boğa, İspanya'nın sembolü olarak İspanyol kültürünün erdem ve değerlerini temsil ediyor. Kimi zaman güç üzerinden baskın olan ile pasif olanın ilişkisini yansıtmada kullanılıyor. Bazen de karanlık ve aydınlık arasındaki bir ilişkiyi temsil edebiliyor. Guernica’daki boğa figürü sizin eseri nasıl yorumladığınıza bağlı olarak farklı anlamlar kazanıyor. Boğa kötüyü de temsil ediyor olabilir, iyiyi de.”

Tablodaki en merak uyandıran unsurlardan biri de üst kısımda konumlanmış olan ışık. Farklı şekillerde ele alınan ışık birçok şeyi temsil ediyor olabilir. Bunlardan bazıları : hakikat, cumhuriyet, medeniyet, umut, Tanrı, adalet, hayat, aydınlanma ve halk. 

Guernica Tablosunda Renk Kullanımı

Picasso, hayatının farklı evrelerinde farklı renk paletleri kullanıyor. Sanatçı, Guernica'yı siyah ve beyazın öne çıktığı tek renkli paletle boyamayı seçiyor. Siyah ve beyaz seçimi doğrudan ölüm ve yaşamı düşündürüyor. Siyah ve beyazın kullanımı aynı zamanda gazete sayfasını andırıyor. Bunun sebebi sanatçının yıkımı gazeteden öğrenmiş olması. Picasso gazete izlenimiyle izleyicinin olaya doğrudan görgü tanığı olmasını sağlıyor. Bu durum, resmin merkezindeki gazete kağıdı yanılsamasını yaratan dokulu desen ile daha da vurgulanıyor. Siyah ve beyaz kontrastların yüzey boyunca keskin bir şekilde değişmesi, hareketin görsel kinetik enerjisiyle dramatik bir yoğunluk yaratıyor.

Guernica'nın Güçlü Sembolizmi

“Üzerinde çalıştığım,Guernica adını verdiğim resimde İspanya'yı acı ve ölüm okyanusuna batırmış askeri güçten nefret ettiğimi açıkça ifade ediyorum.”

Güçlü bir sembolizme sahip olan Guernica'nın anlamı hakkında bitmek bilmeyen bir tartışma var. Picasso tablo hakkında “Sembolleri tanımlamak ressamın görevi değil. Resme bakan kişiler sembolleri anladıkları gibi yorumlamalıdır. ” diyor. Sonuç olarak Guernica, izleyicinin yorumladığı şekilde anlam kazanıyor. Resimdeki sembolizmin getirdiği belirsizlikle birlikte acımasız savaşların devam etmesi, Guernica'yı zamansız ve evrensel bir eser yapıyor. Barışın uluslararası simgesi olarak kabul edilen eser bugün Madrid’de bulunan Reina Sofía Müzesi'nde sergileniyor. 

Kaynaklar:  Khan Academy, Smart Art, Sanat Karavanı

---

İLGİLİ

6 Farklı Ülke, 6 İhtişamlı Kütüphane

Kütüphane denince aklımıza gelen soğuk ve sessiz görüntünün dışında kalan, her köşesinde ayrı bir şaheserin bulunduğu bu göz alıcı kütüphaneleri ziyaret ederek edebiyat ve sanatın eşsiz buluşmasının tadını çıkarabilirsiniz.

---