Çokça kullanılan bir vokal tekniği olan oversinging nedir? Doğru nasıl kullanılır, zararlı mıdır?

Yazar: Cansenem Özkan - Yıldız Teknik Üniversitesi

Oversinging sözlüklerde yer alan bir kelime değildir. Bir kavram, bir olgudur. Melisma, falsetto, belting gibi şarkıyı süsleyen vokal tekniklerinin yoğun kullanımı olarak tanımlanabilir. Bu teknikler doğru kullanıldığında şarkıya tat verir ve dinleyicide hayranlık oluşturur. Fakat doğru kullanım kavramının biraz açmak gerekir.

Oversinging Nedir, Örnekleri

Vokal teknikleri disiplinli çalışma gerektirir, bu sebeple bir şarkıcının emek ve başarısı olarak görülür. Bazı sesler bu tekniklere daha yatkındır ama doğru kullanımın bir ölçüdü de yerinde kullanılmasıdır. Süslemenin amacı sanat olarak kalmalıdır. Şarkıcının sesine olan hakimiyetini gösterme isteği aşırıya kaçarsa, performans şov haline gelir. Şarkıcılar bazen bunu bilinçli yapsa da çoğu zaman bu aşırılığın kulağa güzel gelmediğini fark edemez ve olumsuz eleştirilere maruz kalabilir.

Yüksek volüm, güçlü ses, süslenmiş notalar her şarkıcının üstesinden gelebileceği türden bir performans değildir. Oversinging’in bir tarz mı yoksa hata mı olduğuna karar vermek de haliyle kolay değil. Fakat Christina Aguilera’nın vokal hakimiyeti göz önüne alındığında bu tür şarkıcılar için oversinging bir tarz olarak kabul edilir.

Oversinging Zararlı Mıdır?

Mesleki deformasyonlar her meslek tipi için farklıdır. Ses tellerimizin de kas olduğunu unutmamak gerekir. Sürekli kullanımda mutlaka zarar görmeye başlarlar. Ses sanatçıları tellerini dinlendirdiklerinden ve doğru diyetler uyguladıklarından emin olmalıdırlar.

Oversinging kontrollü davranılsa da ses tellerinde deformasyona sebep olabilecek bir tarzdır ve genelde ses tellerinde oluşan nodül oluşumuna sebep olur. Nodül herkeste oluşabilecek bir kitledir fakat ses yorgunluğunun bu ihtimali güçlendirdiği de bir gerçek. Pek çok efsanevi sanatçının en iyi performansları yüksek perdelerdeki hâkimiyetleriyle anılır. Bu sanatçıların listesi ile nodül problemi yaşamış sanatçıların listesi çoğunlukla örtüşür.

Nodüller tedavisi olan kitlelerdir. Ameliyat gerektiren tipleri seste kalıcı farklılıklara ve kayıplara sebep olabilir. Bu bir ses sanatçısının kariyerini bitirebilecek bir gerçektir. Bu nedenle bazı sanatçılar cerrahi müdahaleyi reddeder, Freddie Mercury de bu sanatçılardan biridir.

Melisma Nedir?

Yunanca kökenli bu kelime melodi ve hava anlamlarına gelir ki duyduğumuz ses rüzgarla da bağdaşır. Sesle bir hece üzerinde birçok notada hızlı bir şekilde dolaşmaya melisma denir. Opera parçaları bu tekniği sık sık kullanır. Melismalar metaforlaştırıldıklarında şarkı sözlerini betimlemek için kullanılabilirler. Bir kelebekten bahsederken sesinizle dolaşacağınız notalar dinleyiciye kelebeğin kanat çırpışını anımsatabilir. Hikayeyi güçlendirmek için çok güzel bir süslemedir melisma.

Belting Ne Demek? Belting Tekniği Nedir?

Belting, göğüs sesini doğru nefes kullanımı ile güçlendirmek gibi algılanır. Bu yanlış bir tanım değilse de eksiktir. Çünkü belting vücuttaki tüm ses bölgelerini destekler. Doğrusu belting diyafram bölgesindeki kaslar ile nefesi yukarı taşıyarak daha net ve gür sesler çıkarma tekniğidir. Bu teknik çok efor sarf edilmesine sebep olacaktır. Aynı zamanda sürekli yüksek ve gür bir ses dinleyiciyi de yorar. Ayrıca teknik doğru kullanılmazsa seste çatlamalara sebep olabilir ve şarkıcının bağırdığını düşündürür. Dengenin kurulması durumunda belting sese çok daha profesyonel bir tını getirir. Her ses bölgesini desteklese de bazı aralıklar vardır ki güçlü duyulmamaları daha iyidir.

Cem Karaca’nın şarkılarında göğüs sesini destekleyen belting rahatlıkla hissedilir. İnce notalarda tercih edilen kafa sesinin ise belting ile desteklenmesine gerek yoktur. Kafa sesi daha yumuşak tınılara tad verir. Ancak notalar inceldikçe bu seslere ulaşabilmek için nefesin itilmesine ihtiyaç duyulur. Bu hareket ince notaların diğerlerinden daha yüksek duyulmasına sebep olur. Diyafram kasları ve nefes kontrolü ile bu sorunlar aşılabilir.