Türkiye'de ziyaret edebileceğiniz müzik müzeleri.

Yazar: Cansenem Özkan - Yıldız Teknik Üniversitesi

Müzeler geçmişi günümüze taşıyan, gelecek nesilleri kültür ve kazanımlarla buluşturan önemli yapılar. Pek çok açıdan zengin olan Anadolu kültürü müzikte de özgünlüğünü kanıtlamış. Buna rağmen ülkemizde Uluslararası Müzeler Birliği'nce (ICOM) tanınan bir müzik müzesi bulunmamakta.

Uluslarası Müzik Müzeleri Birliği'ne mensup 50’den fazla müzenin varlığı bilinmekte. Ancak ülkemizdeki müzik müzeleri, kapsamları yönünden bu birliğe yeterli görünmüyor. Sayılarının azlığı ve kurumsal kalmış olmaları bu alanda yapılabilecek her türlü çalışma için bir avantaj olsa da ülke gündeminde bu konuda bir girişim yok.

Pek çok tarihi müzede müziğe ayrılmış bir bölüm bulabilirsiniz. Ancak müziği tema edinmiş müze sayısı 13. İşte o müzelerden bazıları...

1. İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi

Türkiye'nin en kapsamlı ve en büyük müzik müzesi: İbrahim Alimoğlu Müzik Müzesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı Müdürlüğü ve Alimoğlu Kültür, Sanat ve Araştırma Derneği’nin ortak çalışmasıdır. Müzede birbirinden farklı 400 enstrüman yer alıyor. Sadece Türk müziğine ait enstrümanlar da değil dört farklı kıtadan seslerle zenginleştirilmiş bir koleksiyona sahip bu müze. Yıllık ziyaretçi sayısı yaklaşık 15.000. Müze 13 Eylül 2013’ten bu yana hizmet veriyor. Salgın sebebiyle evlerimize kapandığımız süreçte merakımızı dindirmek de mümkün. Her şeyin dijital platforma aktarıldığı çağımıza uygun, güzel bir internet sitesi tasarlanmış. Tüm enstrümanları üç boyutlu bir şekilde görebilir ve seslerini dinleyebilirsiniz.

2. Aynalıkavak Musiki Müzesi

Aynalıkavak Kasrı’nın Musiki Müzesi olarak kullanılması fikri 1980 yıllarında ortaya atıldı. 2010 yılında ise ziyaretçilerine kapıları açtı. Sergide bağışlarla bir araya getirilmiş enstrümanlar, basılı eserler ve taş plaklar mevcut. Musikinin yanında dikkat çekecek bir diğer özellik ise binanın mimarisi. Abdülmecit zamanında restore edilmiş olan Aynalıkavak Kasrı geleneksel Osmanlı mimarisinin göz alıcı örneklerinden. Müzeye İstanbul Büyükşehir Belediyesi koleksiyonundan da katkı sağlanmıştır. 65 saz, 200’ü aşkın taş plak, çokça nota ve basılı eserle buluşabileceğiniz bu müzenin ziyaret gün ve saatlerine Milli Saraylar internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

3. Müziksev

İzmir Kültür, Sanat ve Eğitim Vakfı ile İzmir Kalkınma Ajansı’nın ortak projesi olan Müziksev ülkemizin ve İzmir'in müzikal geçmişini korumak ve yeni nesille buluşturmayı amaç ediniyor. Vakıf kendi bünyesindeki birikimleri müzeleştirerek halka kalıcı bir armağan bırakmak istemiş. Diğer müzelerden farklı olarak Müziksev aynı zamanda bir eğitim merkezi. Müzik severler, müzisyenler ve araştırmacılar için hazırlanmış bir kütüphanesi var. Bunun yanında müzik aletlerinin yapımını izleyebileceğiniz atölyeler, yerli yabancı müzisyenler ve öğrencileri buluşturan eğitimler, günümüze yeni eserler kazandıran beste yarışmalarıyla kültürel anlamda öncü bir rol izliyor.

Müzeleştirilmiş Evler

Dünyanın her yerinde önemli isimlerin evleri ölümlerinden sonra müzeleştirildi, aynısı müzisyenler için de gerçekleştirildi.Aslında Türkiyedeki müzik müzelerinin çoğu da bu şekildedir.

1. Barış Manço Müzesi

Barış Manço’nun Moda’daki evinin müzeleştirilmiş halidir ve Moda'nın işlek mekanlarından biridir. Enstrümanlarından kişisel eşyalarına, albümlerinden kostümlerine hatta hobi edindiği koleksiyonlarına kadar her şeyi bulabileceğiniz bir müze 9 Haziran 2010 tarihinden beri ziyaretçilerine açık. Evi gezdikten sonra sevenlerinin hakkında daha çok şey öğreneceği, tanımayanların ise hayranlık duyacağı kesin.

2. Leyla Gencer Evi Müzesi

Ünlü opera sanatçısı Leyla Gencer’in Milano’daki evini canlandıran bu müze, sanatçının kişisel eşyaları ve eserleriyle dolu. Müze 2014 yılından bu yana Bakırköy Belediyesi tarafından yaptırılan Leyla Gencer Opera ve Sanat Merkezinde.

3. Zeki Müren Sanat Müzesi

Sesiyle, kostümleriyle, bir dönemin değil her dönemin unutulmazı Zeki Müren’in Bodrum’daki evi. Zeki Müren ömrünün son yıllarını bu evde geçirip 1996 yılında vefat edince ev Kültür ve Turizm bakanlığı tarafından restore edildi, 2000 yılında müzeleştirildi.

4. Şarkışla Aşık Veysel Müzesi

Bu pek bilinmeyen müze Sivas’ın Şarkışla ilçesine bağlı Sivrialan Köyünde. Aşık Veysel’in hayatının önemli anılarına konaklık etmiş evin ta kendisi. 1982 yılından beri ayakta olan müze 2012 yılında önemli bir proje ile yeniden düzenlendi. Düzenlemenin anlamlı bir özelliği de tamamen çevreye zararsız materyaller ile yapılmış olması. Bunun yanında Aşık Veysel’in hayatını anlatan bir belgesel hazırlandı. Belgesel Avrupa Birliği'yle ortak yürütülen proje kapsamında İsveç'teki Synskadades Müzesin'de de gösterimde.