Hibrit Eğitim nedir?

Hibrit öğrenme geleneksel eğitim yönteminin online eğitim materyalleriyle zenginleştirilmesi ve birlikte kullanılması anlamına geliyor. Harmanlamış öğrenme olarak da tanımlanıyor.

Diğer tabirlerle Karma öğrenme, hibrid öğrenme veya karışık öğrenme olarak da karşımıza çıkıyor. Geleneksel eğitim yöntemlerini çevrimiçi yani online materyallerle arttırmak anlamına geliyor.

"Sadece teknoloji kullanılarak verilen eğitim" olarak tanımlanması doğru olmaz. Hibrit eğitim çevrim içi eğitim ve geleneksel eğitim arasında verimliliğe dayanan bir harmanlama söz konusu.

Covid 19 ve sonrasında hibrit eğitim

Bugünlerde yaşanan küresel virüs salgını sonrasında önlem için Türkiye’de uzaktan eğitime geçildi. Bu virüs ile gelen eğitim sorununda akıllara ise şu soru geldi? Hibrit eğitim nedir ve ne kadar hazırız? 

Türkiye'nin Hibrit Eğitim Öğretim Geçmişi

Türkiye'nin uzaktan eğitime başlaması 70 yıla yakın

Türkiye aslında uzaktan eğitime çok da yabancı değil. Türkiye’de uzaktan eğitim çok uzun süredir denenen bir yöntem. İlk kez yabancı dil eğitimi için özel sektör tarafından 1953 yılında mektupla eğitim olarak başlandı uzaktan eğitime. Ve daha sonra ki zamanlarda Anadolu Üniversitesi’nin Açıköğretim Fakültesi ile uzaktan eğitime başlamasına kadar da sürdü.

Dünyada Covid-19 sürecinde hibrit hğitim

Hepimiz zamanında kara tahtalarda, beyaz tahtalarda eğitim gördük. Zaman değişti, çağımızda gelişen teknoloji ile beraber akıllı tahtalara geçiş yapıldı ve yeni nesil akıllı tahtalarda eğitim gördük. Gün geçtikçe mevcut teknoloji ve ar-ge çalışmaları ile eğitimde de evrimleşme gerçekleşti ve şu anda bütün dünyanın içinde bulunduğu Korona virüs ile beraber eğitimde hibritleşme konusu gündeme geldi.

Şu an bir küresel sağlık krizi olan Korona virüs salgını sebebiyle günümüzde Amerika, İngiltere, Almanya, Kanada gibi gelişmiş ülkelerin önderlik yaptığı ve diğer 20’den fazla ülkede yaklaşık 300 milyon civarında öğrenci uzaktan eğitim almaktadır. Bu ülkeler arasında yaklaşık olarak 25 milyon öğrenci ile Türkiye’de bulunuyor.

Ancak burada şu soru akıllarda yerini alıyor: Altyapı yeterli mi ve öğrenciler buna ne kadar hazır?

Ülkemizde henüz yeni faaliyete geçen bu sistem; ilkokul, ortaokul ve lise öğrencilerini kapsıyor. Tabii üniversitelerin kendi kullandıkları uzaktan eğitim sistemlerini saymazsak.

Çok kısa sürede, apar topar uygulamaya koyulan bu sistem öğrencileri aslında aynı zamanda kendi kendilerinin öğretmenleri olması olarak da nitelendirilebilir, fakat burada bunun başarılabilmesi için velilerin de özverili olması gerekiyor. 

Hibrit eğitimde dünya üzerinde görüntü ve aynı zamanda öğrencinin daha sonra ulaşabileceği derslerin yüklü olduğu bulut teknolojileri kullanılıyor ve bu gibi teknolojiler bu eğitim modelini aslında var eden teknoloji ve sistemler. Bunların geliştirilmesine harcanan emek ve sermaye aynı zamanda hibrit eğitimin geliştirilmesine de harcanmış oluyor.

Eba TV ve Hibrit Eğitim

2020 yılından itibaren Milli Eğitim Bakanlığı Eba TV ve müfredatını hızla zenginleştirdi. İlk haftalarda ciddi teknik sorunlar yaşanan Eba TV uygulamasında ilkokuldan lise son sınıfa kadar her seviyeden her ders canlı olarak izlenebiliyor. Canlı yayın sonrasında videolar açılıp tekrar izlenebiliyor.

Günümüz dünyasında eğitime internetten ulaşabilmek temel bir hak haline geldi. Eğitim imkanlarının demokratikleşmesi adına EBA TV de yayınları televizyondan, internetten ve mobil uygulamalardan izlenebilir hale getirdi.

Erişilebilirlik açısından en önemli soru işareti ise Türkiye'de internet altyapısı olmayan yerler ya da internete erişemeyen ailelerin sayısı oldu. Bir diğer temel sorun ise, aynı ailede eğitim gören birden fazla öğrenci olmasına karşın ailede canlı yayın izleyebilecek sayıda cihazın olmaması.

2020 yılının Mart ayı içerisinde Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, Covid 19 süreci tamamlansa bile hibrit eğitim modeline devam edileceğini, yüz yüze eğitim esaas alınarak hibrit eğitimin sürdürüleceğini söyledi. 

Hangi ülkeler rol model?

Hibrit eğitim modeli aslında uzaktan eğitim modeli ile çok yakın bir model. Yazının başında da belirttiğimiz gibi dünya üzerinde ABD, İngiltere, Almanya, Kanada gibi ülkeler uzaktan eğitime aslında yıllar önce geçmiş durumundalar. Bu ülkeler gün geçtikçe bu eğitim modelini evrimleştirerek saf bir Hibrit eğitim modelini, çeşitli ar-ge çalışmaları ve yatırımlarla geliştirme çabasındalar. Türkiye’de ise bu sistemin gelişmesi bu ülkelerin çalışmalarını örnek almaktan ve iyi analiz ederek uygulamaya koymaktan geçiyor. 

Hibrit eğitimin gelişmesi için neler yapılabilir?

İlk olarak, okuma materyali hazırlamanın aksine, video içeriğinin hazırlanması çok zaman alan bir faaliyettir. Hal böyle olunca da video içeriğinin tam kapsamlı ve verimliliğin yüksek olması gerekiyor. Bu içeriklerin hazırlanması sırasında da araştırmacıların ve öğretmenlerin deneyimli ve zamanı kontrol eden kişiler olması gerekiyor. Bu işin teknik kısmında ise iyi ses kaydedilebilen, özel ses yalıtımı olan odaların kullanılması bu işin en önemli kısmı.

Başka neler yapılabilir?

Platforma uygun olacak şekilde ders içeriklerinin düzenlenmesi,

Eğitmenlerin ve öğrencilerin kaynaklara ulaşımının sağlanması,

Uzaktan ve harmanlanmış uygulamalarının verimliliğini etkileyen faktörlerin ortaya çıkarılması gibi yöntemler bu modelde uygulamaya konulabilir.

Hibrit Eğitim Modeli ve Öğrencilerin Psikolojileri

Bir de hibrit eğitimin uygulamaya geçmesinden sonra bu modelin içinde yer alacak olan öğrencilerin psikolojileri bundan nasıl etkilenecek konusu var. Bu zamana kadar yüz yüze eğitim alan öğrenciler bu eğitim modelinden sonra kendi başlarına kalacaklar ve kendi iradelerini ortaya koymaları gerekecek. Öğrenciler uzaktan eğitim modeline geçtikten sonra kendilerini boşlukta hissedebilir ve bu da psikolojilerini olumsuz etkileyebilir. Tabi burada yine velilerin takibi ve desteği söz konusu oluyor. Eğer veliler çocuklarının bu yeni eğitim modelinde yalnız başına kalmalarını istemiyorsa onların yanında olmaları gerekiyor. Yani bir nevi yol gösterici.

Hibrit Eğitim'le İlgili Uzman Görüşleri

Peki, bu eğitim modelinde uzmanların görüşleri neler? 

Bu konuda Doğu Akdeniz Üniversitesi Uzaktan Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Yaşar Özden, uzaktan eğitim kavramını gündeme korona virüs salgının yani olağanüstü bir durumun getirdiğini vurguluyor: Sadece uzaktan değil, eğitim hibrit olmalı. Öğrenciler zaten merak ettiklerini Google’a soruyor. Önemli olan bildiklerimizle ne yapabildiğimiz, ne kadar yaratıcı olabildiğimiz. Bu da insan aracılığıyla olacak. Ayrıca akran öğrenmesi ve sosyalleşme de önemli. İnsan insandan öğreniyor.’

Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Esin Küntay ise geleceğin eğitiminin "uzaktan" söyleminin geçmişte "Aile ortadan kalkacak" görüşüne benzediğine dikkat çekiyor.

Sona doğru gelirken, bu eğitim modelinin gerçekleşebilmesi ve devamlılığın sağlanması için kesin bir kararlılığın koyulması gerekiyor. Eğitimciler, öğrenciler ve veliler bu eğitim sisteminin yapı taşlarını oluşturuyor ve eğitimde yeni bir çağın aktörleri oluyor aslında. Yaşadığımız bu kriz, eğitim için teknolojik bir devrimin ilk adımları olabilir. 

Kaynaklar:

https://haftalikgzt.com/gazete/hibrit-egitimin-zamani-geldi-mi/

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/847721