Ray Bradbury Kimdir ?

Tam adı, Raymond Dougles Bradbury'dir. 22 Ağustos 1920 tarihinde, ABD'nin Illinois eyaletine bağlı Lake ilçesinin merkezi olan Waukegon'da dünyaya geldi. Orta sınıf bir aileye doğan Bradbury'in ebeveynlerinden babası geçimini telefon hattı çekerek sağlar, annesi ise isveç göçmenidir. Bradbury'e sinema sevgisini aşılayan annesidir. Babası ise kitapları sevdirmiştir.

1934 yılında ailesi Los Angeles'a taşındı ve Waukegon'dan ayrılmak zorunda kaldı. Los Angeles Lisesi'nde eğitim hayatına devam etti ve 1938 yılında bu okulu başarıyla bitirdi. Bradbury, orta sınıf bir aileden geliyordu ve ekonomik sıkıntılar yaşadı. Bu sırada haliyle üniversite ücretini ödeyecek kadar maddi duruma sahip değildi. Liseden mezun olduktan sonra gazete satma işine girdi.

Bradbury, 5 Haziran 2012'de ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Los Angeles şehrinde vefat etti.

Ray Bradbury Eserleri

Bradbury, vaktinin çoğunu kütüphanelerde geçirirdi. İleride yazacağı öykülerin temelini kütüphanenin tozlu raflarında attı. 1938 yılında ''Imagination'' isimli fan dergisinde ''Hollerbochen's Dilemma'' adlı ilk öyküsünü yayınladı. 1939 yılında ise ''Futuria Fantasia'' isimli bir dergiyi yayımladı. Fakat bu dergi kısa ömürlü oldu. Bradbury,1941 yılında ''Pendulum'' isimli kısa hikayesini ''Super Science Stories'' dergisine 15 dolar karşılığında sattı. Bu para yazarın edebi hayatında kazandığı ilk paradır.

İki yıl içerisinde tüm işlerini bırakarak tam zamanlı bir şekilde yazılarını yazmaya devam etti. 1947 yılında kısa hikayelerini toparlayarak ''Dark Carnival'' isimli ilk romanını piyasaya sürdü. Kariyeri boyunca 400'ün üzerinde antoloji kitabı ve novella yazdı. Bunun yanı sıra 50'nin üzerinde antoloji kitabında öyküleri yayınlandı. 20'den fazla tiyatro oyunu, çocuk edebiyatı, kurgu-dışı hikaye ve TV senaryosu yazdı. Okuyucuları onu bilimkurgu yazarı olarak nitelendirse de bilimkurgu çatısı altında sadece ''Fahrenheıt 451 ''adlı eseri dışında eseri yoktur.

Onlarca eseri çizgi roman, TV dizisi ve sinema alanında uyarlandı ve bir de belgesel çalışması yapıldı: Ray Bradbury; Story of a Writer. Ray Bradbury, üretken bir yazar olarak gerek edebiyat dünyasına gerek sinema dünyasına çok fazla eser kazandırdı.

Fahrenheit 451 Konusu

Bir itfaiye eri olan Guy Montag, işini severek yapmaktadır. Fakat itfaiyecilerin görevi yangın söndürmek değil yangın başlatmaktır. Zaman idrak edilemeyecek kadar hızlı bir şekilde akarken Montag, 17 yaşındaki komşusu Clarisse McClellan ile tanışır. Genç kız ile sohbet ettikçe Montag, içinde bulunduğu ideolojiyi, eşini, işini, var olan düzeni sorgulamaya başlar. Kitaplar neden yakılıyor? Düşünmek, sorgulamak neden yasak? Olaylar hızlı bir şekilde gelişir ve Montag'ın sorularına yönelik cevapları arama serüveni başlar...

Fahrenheit 451 Kitap Özeti

Kitap adını kitapların tutuşma sıcaklığından alır. Gay Montag,10 senedir itfaiye eri olarak çalışmaktadır. İşini severek yapar. İtfaiye erliği bizim bildiğimiz tanımda değildir; yangın söndürülmez aksine yangın başlatılır. O zamandaki dünyada evler yangına dayanıklı olarak inşa edilmiştir.

Kitap okumak bir suçtur. İnsanları düşünmeye sevk edecek her fiil yasaklanmıştır. Evlerde duvarları kaplayan ve günün her saati açık olan tek bir televizyon kanalı insanları hipnoz ederek sorgulama ve düşünme yetilerini köreltir.

Gay Montag'ın hayatı o kadar hızlı akıyordur ki ihbar geldiğinde olay yerine giderken bile düşünecek zaman bulamaz. Bir gün komşusu Clarisse McClellan ile tanışır. Clarisse, zamanının insanlarından farklı bir düşünce tarzına sahiptir. Montag'a sorduğu ''Mutlu musun?'' sorusu genç adamın kafasını kurcalar. Küçük kızla sohbet ederken ilk başta ondan pek haz etmese de her gün işten gelirken sokakta gözleri küçük kızı arar. Öte yandan Montag'ın evinin bahçesinde sakladığı yangından kurtardığı kitaplar mevcuttur. Montag'ın patronu Yüzbaşı Beatty genç adamın durumundan şüphe etmeye başlar.

Bir gün parkta karşılaştığı yaşlı bir eski profesör olan Faber ile konuşmak ister. Faber başlangıçta Montag'a karşı çekingen davranır. Montag'ı dinledikçe bu çekingen tavrı üzerinden atar ve Montag ile birlikte itfaiyecilere karşı mücadelede bulunmayı kabul eder. Faber Montag'a iki taraflı telsiz kulaklığı verir ve onu evine gönderir. O gece düşünmekten sakinliğini koruyamayan Montag, eşinin arkadaşlarına yasaklanmış şiirlerden birkaçını yüksek sesle okur.

Beatty Montag'ı kışkırtmak amacıyla edebiyattan alıntılar yapar. Asıl dikkat çekmek istediği nokta, edebiyatın kafa karıştırıcı ve çelişkiler içeren bir alan olduğudur. O sırada ihbar gelir ve itfaiye ekibi olay yerine gitmek üzere yola çıkar. Fakat gittikleri ev Montag'ın evidir. Üstelik eşi ihbar etmiştir.

''Ateşi böylesine güzel kılan ne? Kaç yaşında olursak olalım bizi çeken ne?'' Beatty alevi üfleyerek söndürdü ve tekrar yaktı.''Daimi hareket; insanın icat etmek istediği ama asla icat etmediği şey. Veya neredeyse daimi hareket. Yanmasına izin versen, biz öldükten sonra bile yanmaya devam eder. Ateş nedir? Bu bir muamma. Biliminsanları sürtünme ve moleküllerle ilgili saçma sapan laflar ediyor bize. Ama aslında bilmiyorlar. Ateşin asıl güzel yanı sorumluluğu ve davranışların sonuçlarını yok etmesi. Sorun çıkaran bir şey fazla yük olmaya başlarsa, onu yakma fırınına atarsın. Şimdi, sen bir yüksün Montag. Ve ateş temiz, hızlı, kesin bir şekilde seni omuzlarımdan alacak; sonradan çürüyecek bir şey kalmayacak geride. Antibiyotik, estetik, pratik.''

Montag, kendi evini yaktıktan sonra onu kışkırtan Beatty'e saldırır, o sırada Faber'in verdiği kulaklığı yere düşer. Beatty, kulaklığın diğer ucundaki kişiyi bulacağını zırvalar. Montag, bir hırsla Beatty'i ateşe verir. Montag artık firaridir. Bir umut Faber'ın evine gider ve iki adam güvenli bir yerde buluşma planı yapar. Şehir içindeki hiçbir yer güvenli değildir. Kovalamaca televizyonlarda canlı bir şekilde verilmektedir. Halk bu kovalamacanın mutlu sonla bitmesini ister ve suçsuz siviller öldürülür. Montag'ın izini süremediklerinden halkı tatmin etmek için Montag'ı bulduklarını ve öldürdüklerini teyit ederler.

Montag, şehrin ucundaki nehre atlar. Nehrin içindeyken hayatı hakkında düşüncelere dalar. Bu sırada ormanda yaşayan eski profesörler ve aydın kişilerden oluşan bir toplulukla karşılaşır. Baş Şef Granger, Montag'a durumlarını açıklar. Kitaplar yasaklandığından bu topluluktaki her insan bir kitap ezberlemiştir. Kitaplar yakılıyordur ama insan zihninde hala varlıklarını sürdürmektedirler.

Ardından şehir karşıt oldukları ülke tarafından bombalanır. Şehirden geriye sadece hapla uyutulmuş halk ve ''Kitap İnsanlar" hayatta kalmıştır. Kitap İnsanlar, şehre ulaşmak üzere yola çıkar. Amaçları halkı bilinçlendirmek, onlara kitapların somutlaşacağı, yasaklanmayacağı bir ideoloji sunabilmektir.

Sinemada Fahrenheit 451

1966 yılında, ''Değişen Dünyanın İnsanları'' adı ile vizyona girmiştir. Birleşik Krallık-Fransa ortak yapımı olan filmin yönetmeni Fransız yönetmen François Truffaut'tur. Truffaut, Jean-Louis Ricard ile birlikte senaryoyu yazmıştır.

Fahrenheit 451, Truffaut'un ilk renkli film, aynı zamanda ilk ingilizce filmi ve ilk-ve tek-bilimkurgu filmi olma özelliğini taşır. Filmin başlıca rollerinde, İngiliz aktris Julie Christie, karakter oyuncusu Oskar Werner, İrlandalı aktör Cyril Cusack ve Alman karakter oyuncusu Anton Diffring oynamışlardır. Filmin görüntü yönetmeni Nicolas Roeg'dir.

Değişen Dünyanın İnsanları Oyuncular

• Guy Montag-Oskar Werner
• Linsa Montag-Clarisse-Julie Christie
• Yüzbaşı-Cyril Cusack
• Fabian,Başöğretmen-Anton Diffring
• Elmalı adam-Jeremy Spenser
• Kitap kadın-Bee Duffell
• Kitap adam-Alex Scott

Değişen Dünyanın İnsanları Filmi ve Fahrenheit 451 Romanı Farkları

Amerikalı yazar Ray Bradbury, ilk kez 1947 yılında yazdığı ''Bright Phoenix(Parlak Anka Kuşu)" adlı kısa hikayesinin ana fikrini korudu ve düzeltmeler yaparak ''The Fireman(itfaiyeci)" adlı bir novellaya dönüştürdü. 1951 yılında ''Galaxy Science Fiction'' adlı bilim kurgu dergisinde yayımladı. Novellayı da genişleten Bradbury, roman hacmine ulaşmış eserinin adını ''Fahrenheit 451'' olarak değiştirdi. 1953 yılında ABD'de ilk kez kitap olarak yayımlandı. Eser, 1954 yılında Playboy dergisinde üç ay boyunca tefrika edildi.

Fahrenheit 451 Roman İle Film Arasındaki Farklar

• Bradbury'in romanında olaylar gelecek bir zamanda ABD'de geçer. Fakat Truffaut filmde olayları belirsiz bir gelecek zamanda, belirsiz bir ülkeye taşımıştır.
• Romanda bazı karakter ve olaylar filmde mevcut değildir. Örneğin romandaki ''Profesör Faber'' ve ''Granger'' karakteri filmde bulunmamaktadır. Bu da olaylar arasındaki bağlantıları ve karakter ilişkilerini belirsizliğe taşımıştır.
• Romanda Montag ''Kitap İnsanları''ın varlığını Prof. Faber'den öğrenir. Fakat filmde Clarisse'den öğrenir.
• Romanda araba kazasında ölen Clarisse filmde ölmez ve filmin sonuna kadar Clarisse ve Montag birlikte görülürler. Truffaut, yaptığı bu değişiklikle filme biraz aşk öyküsü eklemek istemiştir.
• Julie Christie'nin filmde, hem Linda Montag hem de Clarisse rolünü oynaması bazı insanlar tarafından anlamsız bulunmuştur. Bazıları ise anlamlı ve yerinde bulmuştur.
• Romanda Montag'ı yakalamak için gönderilen ''mekanik av köpeği'' filmde bulunmamaktadır.
• Filmde hızlı arabalar da yoktur.
• Romandaki ''Mildred''ın adı Linda olarak değişmiştir.
• Filmde İtfaiyeci Montag duygu ve düşüncelerini sonuna kadar belli etmez. Romanda ise düzene karşı olduğu ta başında bellidir.
• Romanda savaş birdenbire başlar, insanlar hapla uyutulduktan sonra kendilerine gelirler, kentler tahrip olur. Uzun süreden beri gizlice örgütlenmiş ''Kitap İnsanlar'' ve Montag insanları bilinçlendirmek amacı ile yola çıkarlar.
• Romanda Bradbury, gerçek dünyada var olan insanların hakikatten koptuklarını geniş bir biçimde ve bir ülkeyi hedef alarak eleştirmiştir. Truffaut bunu filmde basite indirgeyerek, sadece kitapların ezberlenmesi/yakılması şeklinde ele almıştır.

Özetlemek gerekirse uyarlama olan bu film kitabın elde ettiği başarıyı yakalayamamıştır.

Konuyu toparlamak gerekirse, Fahrenheit 451 bilimkurgu kategorisinde adını altın harflerle yazdırmıştır ve insanlara bir nebze de olsa hakikate açılan bir kapının var olduğu bilgisini aşılamıştır.

Kaynakça

https://www.biyografi.info/kisi/ray-bradbury

https://www.biyografi.net.tr/ray-bradbury-kimdir/

https://www.dershane.tv/fahrenheit-451-kitap-roman-ozeti-ray-bradbury/

https://www.bilgikirliligi.net/2019/08/fahrenheit-451-kitap-ozeti.html

https://tr.wikipedia.org/wiki/De%C4%9Fi%C5%9Fen_D%C3%BCnyan%C4%B1n_%C4%B0nsanlar%C4%B1