Günümüzün en popüler teknolojik gelişmelerinden biri şüphesiz yapay zekâ teknolojisi. Ancak bu teknoloji üzerinde gelişmeler hızlandıkça, insanlık adına doğabilecek olan tehditler de sıkça konuşulur hale geldi. Yapay zekânın insan zekâsının önüne geçebileceği ve kontrol edilemeyecek bir noktaya ulaşabileceği hakkında olan teoriler de her geçen gün daha sık ortaya atılıyor.

Teknolojik Tekillik yapay zekâ araştırmalarının tam olarak başarıya ulaşması sonucunda doğacak olan sonuçlar ilgili ortaya atılmış bir teori. Bu teori, günden güne hızlanan teknolojik ilerlemelerin, yapay zekâyı kendi kendini geliştirebilecek kadar karmaşık bir seviyeye ulaştıracağını ve geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaştırdığını ifade ediyor.

Peki ama ortaya atılan bu hipotez ne kadar doğru? Teknolojik Tekillik mümkün mü? Mümkün ise ne zaman insanlık yapay zekaların kontrolüne girecek?

Teknolojik Tekillik Nedir? 

Tekillik (İngilizce “Singularity”), genellikle karşımıza Fizik biliminde Kara Delik ve Büyük Patlama konularında çıkan bir terim. Tarihte ilk defa 1950 yıllarında, dâhi olarak da bilinen Macar asıllı Amerikalı matematikçi John von Neumann tarafından ortaya atılmış. 

Tekillik, bilinen herhangi fizik teorisinde ortaya çıkan açıklanamayacak duruma gelen nokta olarak tanımlanır. Bu kavrama daha basit bir bakış açısıyla bakacak olursak da, aslında bir süreci ifade etmekte kullanıldığı söylenebilir. 

Evrendeki her şey bir sürecin parçasıdır ve bir başlangıç noktasına sahiptir. Daha sonra hızlanarak ilerler ve daha fazla ilerleyemeyeceği noktaya ulaşır. İnsanlığın ortaya çıkardığı teknolojiler ve teknolojik gelişmeler de, teknolojik sürecin bir parçasıdır.  

Örneğin; insan ve makine etkileşimi günden güne daha da güçleniyor. İnsanlar makineleri geliştirirken, makineler de insanları geliştiriyor. İnsanların bilgiye ulaşma hızı makineler sayesinde artıyor ve üretilen makineler insanlara daha hızlı bir şekilde bilgi sundukça, teknolojik gelişmeler daha da hız kazanıyor. Yani, bir döngü şeklinde bu süreç ilerliyor ve işte bu döngünün sonucunda Teknolojik Tekillik noktasına ulaşılacağı düşünülüyor.

Teknolojik Tekillik, yapay zekâ teknolojisindeki ilerleme sürecinin bir sonucu olarak, insan zekâsının yapay zekâların gerisinde kalarak ayırt edilemeyeceğine, büyük değişikliklere ve tekilliğe neden olacağına inanılan bir düşünce veya evre. Bir başka ifadeyle, makinelerin insanlardan daha akıllı olacağı bir noktaya ulaşabileceği fikri olarak da nitelendiriliyor. 

Bu noktaya ulaşıldığında, yapay zekâlar insanların tahmininden daha yetenekli ve akıllı olacağından, gelecek hakkında bir belirsizlik ortaya çıkacağı da tahmin ediliyor. Aynı zamanda fütüristler, böylesi ileri bir teknolojinin insan beyninin yapısını değiştirerek ya da zihnimizi bu zekâların çalışacağı donanıma dönüştürerek, kendi zihin yapımızda da değişiklikler oluşturacağını düşünüyor.

Ray Kurzweil ve Teknolojik Tekillik

Amerikalı Ray Kurzweil dünyanın önde gelen mucitlerinden, yazarlarından, düşünürlerinden ve fütüristlerinden biri. Şu ana kadar yapmış olduğu tahminler %86 oranında doğru çıkmıştır. 

Kurzweil’in, 2005 yılında yayınlanan “The Singularity Is Near” adlı kitabı dahil, New York Times'ın en çok satanlar listesi arasında altı adet kitabı bulunuyor. 

Kendisi aynı zamanda Amerika'da yer alan Singularity Üniversitesi'nin kurucu ortaklarından ve Google'da Mühendislik Direktörü olup, mühendislik, makine öğrenmesi ve yapay zekâ üzerine çalışan ekibe liderlik yapıyor. Ek olarak, müzik teknolojileri alanında da yapmış olduğu başarılı çalışmalar nedeniyle Grammy Ödülü sahibi.

Ray Kurzweil

Kurzweil, Teknolojik Tekillik konusunda oldukça önemli yorumlarda bulunmuş bir isim. Kendisi Teknolojik Tekillik sürecinin başladığını ve şu an bu süreçte olduğumuzu söylüyor. Bu sürecin içinde olduğumuzu göstermek adına da, günümüzde insanların akıllı telefonlara olan bağımlılığından bahsediyor.

2029 yılına kadar, bilgisayarların insan düzeyinde zekaya sahip olacağını ve 2045 yılında tekilliğin tam olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyor. Bu tahminlerini ise teknolojik gelişmeler ile ilgili yaptığı matematiksel hesaplamalara dayandırıyor. Bunun yanı sıra, insanların makineler ile bütünleşerek, ölümsüzlüğün mümkün olabileceğini düşünüyor.

Her ne kadar Teknolojik Tekilliğin beraberinde getireceği gelecek ile ilgili tahminler çok yapılmasa da, Kurzweil gelecek betimlemesi konusunda da bazı tahminlere sahip. Kurzweil ve onun gibi düşünen diğer fütüristler, tekilliliğin gerçekleşmesi ile birlikte insanların şu an bildiğimiz gerçeklikten ayırt edilemeyecek bir sanal gerçeklikte yaşayacağını tahmin ediyor.

Teknolojik Tekillik Ne Zaman Olacak?

Teknolojik Tekilliliğin tam olarak ne zaman gerçekleşeceği ile ilgili pek çok fikir mevcut. Asıl sorulardan biri de, böyle bir teknolojik tekilliğin hiç gerçekleşip gerçekleşmeyeceği. 

Bazı bilim insanları Teknolojik Tekilliği aniden gerçekleşecek olan bir olay olarak görürken, bazıları mevcut sürecin ve süreçle beraber gerçekleşen gelişmelerin Teknolojik Tekillik tanımına uyduğunu düşünüyor.

Genel açıdan bakıldığında, Teknolojik Tekillik savunucularına göre yapay zekâ teknolojileri eğer mevcut hızında gelişmeye devam ederse, tekillik yaşadığımız 21. yüzyılın ortalarında ortaya çıkabilir.

Google Mühendislik Direktörü ve fütürist Ray Kurzweil tarafından yapılan en erken tahmin olan 2045 yılının yanı sıra başka spesifik tahminler de mevcut. New South Wales Üniversitesi Yapay Zeka Profesörü Toby Walsh'a göre bu tarih 2062 yılı. Avusturalyalı Robot Bilimci ve iRobot teknoloji firması kurucusu Rodney Brooks'a göre ise tekillik 2300 yılını bulabilir. 

Ancak şunu da unutmamak gerekir ki ifade edilen bu tekillik noktasına ulaşıncaya kadar daha öğrenilmesi gereken çok fazla bilgi var. Öncelikle mucizevi organımız beyin hakkında tüm soruların cevabının bulunması gerekiyor. Ancak böylelikle süper zekalar mümkün olabilir. Bilim insanları içinse beyni tam anlamıyla kavramak ve çözmek, evrenin sırlarını çözmek kadar zor bir araştırma konusu. 

Hangi senaryoların daha olası olduğu konusunda da henüz net bir bilgi mevcut değil. Tüm senaryolar, tekillik teknolojilerine, yani kendi gelişimlerini hızlandıran teknolojilere, yönelik hazırlanıyor. Dolayısıyla bu gelişmeler üzerinde ortaya çıkan yeni sonuçlar, mevcut senaryolar üzerinde güncellemelere neden olabilir.

Yapay zekâ teknolojisi açısından sürecin gerçekten de hızlı bir şekilde ilerlediği bilim dünyası tarafından da kabul görülen bir gerçek. Artık bu alandaki gelişmelerin doğrusal değil de üstel bir artışla arttığı gözlemleniyor. Giderek daha güçlü ve özerk olan yapay zekâların ortaya çıkmasıyla, algoritmaların kendi kendini geliştirebileceği bir noktanın ortaya çıkacağı bekleniyor. Hatta kendini iyileştirdikten sonra ortaya çıkan yeni algoritmaların daha güçlü olacağı ve sonuç olarak kendini tekrar tekrar geliştireceği düşünülüyor. 

Girişimci Elon Musk, Microsoft'un kurucusu Bill Gates ve 2018 yılında hayatını kaybeden fizik profesörü Stephen Hawking gibi ünlü isimler de Teknolojik Tekillik ve yapay zekânın meydana getirebileceği sonuçlarla ilgili dikkatli olma çağrısında bulunanlar arasında. Hatta Elon Musk, yapay zekânın potansiyel olarak nükleer silahlardan bile daha tehlikeli olabileceğini belirtiyor.

Bu nedenlerden dolayı teknoloji alanında başarılı ve tehlikeyi aza indirecek bir şekilde ilerlemek, teknik faktörlerin yanı sıra insanlığın geleceğine de dikkat etmek anlamına geliyor. Ancak bu şekilde doğabilecek tehditlerin azalması ve riskin ortadan kaldırılması mümkün olabilir.

KAYNAKLAR:

https://m.platinonline.com/yazarlar/ufuk-tarhan/teknolojik-tekillik-kuantum-ve-kubit-988967

https://zamaninotesi.com/tekillik/

https://su.org/about/faculty/ray-kurzweil/

https://thenextweb.com/insider/2011/06/19/what-is-the-technological-singularity/

https://www.createdigital.org.au/will-technological-singularity-change-everything-we-know-about-ai/

https://singularityhub.com/2017/03/31/can-futurists-predict-the-year-of-the-singularity/

https://www.researchgate.net/publication/324422749_Technological_Singularity_What_Do_We_Really_Know

https://beyinsizler.net/yaklasmakta-olan-tehlike-teknolojik-tekillik/

https://khosann.com/gercek-futurizm-2-9-maddede-teknolojik-tekillik-hayatimizi-nasil-degistirecek/

https://www.bilimkurgukulubu.com/genel/bilim-teknoloji/teknolojik-tekillik-nedir/