Büyük antilop göçü nedir? Detaylı bilgiler

Yazar: Selin Coşkun - Boğaziçi Üniversitesi

Yazar: Selin Coşkun - Boğaziçi Üniversitesi

Son zamanlarda gezginlerin tercih ettiği sıra dışı turizm aktivitelerinden birisi vahşi yaşam alanlarında safari turları. Dünyada bu safari turlarının yapılabileceği farklı birçok destinasyon var. Biyolojik çeşitliliğin en çok olduğu vahşi yaşam parklarının bulunduğu yerlerden biri ise Afrika’nın doğusu.

Bu parklardan biri Kenya’daki Masai Mara Ulusal Parkı.
Bir diğeri ise Masai Mara’dan görünmez bir sınırla ayrılan ve Tanzanya topraklarında devam eden Serengeti Ulusal Parkı.

Bu iki park, Afrika’ya göz ardı edilemeyecek bir turizm geliri sağlayıp kıtanın çektiği turist sayısını yıldan yıla arttırıyor. Parklarda turizmin en canlı olduğu zaman ve mekan ise Büyük Antilop Göçü’nün seyrine göre her yıl değişiyor.

Büyük Antilop Göçü Nedir? Hangi Hayvanlar Bu Göçte Yer Alır?

Büyük Antilop Göçü, Masai Mara-Serengeti ekosisteminde yaşayan 1,5 milyondan fazla antilobun yıl boyu süren kurak topraklardan kaçma ve beslenmek için doğru yeri bulma döngüsü. Bir elipsi andıran göç yörüngesi yaklaşık 480 kilometreden oluşuyor. Çok fazla sayıda hayvanın içgüdülerini kullanarak bu kadar uzun mesafeyi bir döngü halinde tamamlaması dünyada nadir görülen olaylardan. Bu nedenle bu göç Afrika’nın Yedi Doğal Harikası’ndan biri olarak nitelendirilmiş.

Bu göçün “Büyük Antilop Göçü” adını almasının sebebi göç eden grupta antilopların çoğunlukta olması ancak yalnızca antiloplar bulunmuyor. Zebra, ceylan ve herhangi bir sürüye dahil olmayan bazı başıboş hayvanlar da antiloplarla birlikte verimli toprak arayışına çıkıyorlar.

Göç Haritası

Göç Süreci

Antiloplar ve göç eden diğer hayvanları göç için motive eden şey, yeşilliğe yani besin bakımından verimli topraklara ulaşmak. Bunun için de sürüler genel olarak yağmuru takip ediyor. Farklı yollardan göçe devam eden sürüler olsa da genelde yağışın olduğu yönde gittiklerinden aynı gün içerisinde sürüler aynı yönde ilerler.

Göç ne zaman başlıyor ve bitiyor?

Antilop göçü sürekli saat yönünde tekrar eden bir döngü olduğundan aslında bir başlangıç ve bitiş zamanından bahsetmek pek doğru olmaz ama genelde başlangıcı takvime uydurularak Aralık-Ocak ayları kabul ediliyor.

Aralık - Mart

Bu aylarda sürüler, oldukça yağış alıp verimli hale gelen Tanzanya’nın Ngorongo bölgesinde toplanır. Bu dönem genelde sürüdeki hayvanların doğurduğu dönem olduğu için "buzağılama dönemi" olarak da adlandırılıyor. Ayrıca, antiloplar bu bölgelerde sıkça aslan, kaplan, leopar ve jaguar gibi büyük kediler tarafından saldırıya uğruyor. Yılın bu zamanlarında Tanzanya’nın Güney Ndutu ve Salei ovalarında çok fazla fotoğrafçı yeni doğan bebekleri ve büyük kedi saldırılarını yakalamak için bekleyiş içerisinde.

A flock of seagulls are swimming in a body of water

Description automatically generated

Ndutu Gölü, Buzağılama Dönemi

Nisan - Mayıs

Nisan ayının gelmesiyle sürüler kuzeye ve batıya doğru gitmeye başlar. Bu dönemlerde Tanzanya’da yağmur mevsimi başlar ve şiddetli yağmur sürüleri de göçü takip etmek isteyen gezginleri de zor durumda bırakır. Sürüler “Batı Koridoru” olarak adlandırılan Batı Serengeti’ye doğru ilerlerler.

Haziran - Temmuz

Haziran ayı gibi yağmurlar diner. Sürüler Serengeti’nin kuzeybatısında tabanında Grumeti Nehri akan bir vadi şeklinde olan Batı Koridoru’nun zorluklarıyla karşılaşırlar. Kuzey’e ulaşmak için bu nehirden geçmeleri gereken antilop ve diğer hayvanların bir kısmı nehirde bolca bulunan timsahlara ve yine bu bölgede bolca bulunan kartal gibi yırtıcı kuşlara yem olurlar.

Aynı zamanda Grumeti Nehri'nin derin kısımları da olduğundan bazı antiloplar geçemeyip boğulur veya göçe devam etmeyip bu bölgelerde yaşamına devam eder. Nehirden geçtikten sonra küçük sürüler veya gruplar birleşerek daha büyük sürüleri oluşturur. Haziran ayı aynı zamanda göç eden antilopların çiftleşme dönemi, bu dönemde sürüler çok fazla ses çıkarır.

Ağustos - Ekim

Serengeti yağışların durmasıyla kuraklaşır ve sürüler daha da kuzeyde yer alan Masai Mara’ya doğru yol alırlar. Tanzanya-Kenya sınırına civarlarında karşılarına yeni bir engel çıkar: Mara Nehri. Bu nehri geçerken de sürülerde timsahlar tarafından avlanan veya boğulan çok fazla hayvan olmaktadır. Göçün fotoğrafçılar ve belgeselciler tarafından yoğun ilgi gören zamanlarından biri de bu dönem, spesifik olarak Mara Nehri geçişi.

Kasım - Aralık

Masai Mara’nın verimli topraklarından yeterince yararlanan sürüler, yağışların azalmasıyla birlikte Serengeti’nin kuzeyine, yani Masai Mara’nın güneyine doğru yol almaya başlarlar. Aralık ayı civarında döngünün başladığı yer olarak adlandırılan Ngorongo bölgesinde döngüyü tamamlayıp yenisine başlarlar.