Türk rock müziği sanatçısı, besteci, tiyatrocu ve sinemacı Cem Karaca’nın hayatı.

Yazar: Duygu Onay - Marmara Üniversitesi

1960’lı yıllarda kurulan Beatles, Rolling Stones, Led Zeppelin, Pink Floyd gibi efsanevi müzik grupları, şarkılarıyla dünyayı etkisi altına alırken rock müziğinin de en büyük temsileri oldular. Türkiye’de ise bu akımı, çeşitli gruplarımız ve müzisyenlerimiz tarafından ülkemizin halk müziği türkü ile harmanlayarak Anadolu rock müziğini meydana getirdiler.

Bu alanın en önemli müzisyenlerden biri olan Cem Karaca, özgün sesiyle gönüllerimizin bam teline dokunan, aynı zamanda tiyatro ve sinema ile de ilgilenen, ülkemizin değerli sanatçılarından biridir.

Cem Karaca Kimdir? Nerede, Ne Zaman Doğdu

5 Nisan 1945 tarihinde İstanbul’da doğan sanatçımız Azerbaycan asıllı Mehmet Karaca ve Ermeni asıllı Toto Karaca’nın oğludur. Babasının tiyatro ve sinema sanatçısı olması ve annesinin opera ve tiyatro sanatçısı olması onun sanatla iç içe büyümesini sağladı. Cem Karaca’nın ses yeteneğini ilk keşfeden annesi Toto Karaca, oğluna henüz 6 yaşındayken müzik eğitimini başlattı.

Cem Karaca'nın Sanat Hayatı

“Suadiyeli Nesrin” olarak hatırladığı bir genç kızı etkilemek için sokak ortasında söylediği şarkı, müzik kariyerinin başlangıcı oldu. Beyoğlu Spor Kulübü’nün lokalinde arkadaşlarını kırmayıp sahneye çıkarak profesyonelliğe adım atan Cem Karaca, “Dinamitler” ve “Jaguarlar” adlı gruplarla Elvis Presley gibi rock and roll sanatçılarının şarkılarını yorumladı.

Lise diplomasıyla eğitim hayatını bitiren Cem Karaca, ilk evliliğini 1965 yılında Sema Özgür ile yaptı. Evlendikten 3 gün sonra Antakya’ya askerliğe gitti. Ve burada Anadolu kültürünü değerli bir ozanımız olan Aşık Mahsuni Şerif ile tanışarak tanıdı. Aynı zamanda Cahit Atay’ın Pusuda ve Aziz Nesin’in Toroslar Canavarı oyununu hem oynadı hem de yönetti.

Apaşlar Grubu Dönemi ve Cem Karaca

Askerlik dönüşü 1967’de gitarist Mehmet Soyarslan’nın kurduğu Apaşlar grubuna katıldı ve grup ile Hürriyet Gazetesi’nin düzenlemiş olduğu Altın Mikrofon yarışmasına “Emrah” şarkısıyla katılarak yarışmada ikinci oldular. Ve ilk 45’liklerini 1968 yılında Almanya’ya gidip Ferdy Klein Orkestrası ile kaydettiler.

Bu şarkı ile adlarını duyuran grup daha sonra Soyarslan’nın şarkısı “Resimdeki Gözyaşları” ile daha büyük bir üne kavuştu. Yıldızı parlayan bu grubun içinde fikir ayrılıkları olması sonucu 1969 yılında dağıldı. Son plakları “Bu Son Olsun/Felek Beni” idi.

Cem Karaca- Resimdeki Gözyaşları

Kardaşlar Grubu Dönemi ve Cem Karaca

Apaşlar’ın baş gitaristi Serhan Karabay ile kurdukları grupla “Dadaloğlu/Kalender” 45’liğini yayınlayan Cem Karaca, “Dadaloğlu” şarkısı çok beğenildi ve başka bir hit parçası oldu.

Daha önce tiyatro deneyimi olan Karaca 1970 yılında “Krallar Öfkesi”ni başrolleri Murat Soydan ile paylaştığı yönetmen Yücel Uçanoğlu’nun çektiği yerli kovboy filminde oynadı.

Bir süre bu grupta şarkı söylemeye devam eden Karaca, bazı anlaşmazlıklardan ötürü ayrılarak Moğollar grubuna katıldı.

Moğollar Grubu Dönemi

1973’te “Obur Dünya/El Çek Tabip” 45’liği yayınlayan grup asıl başarısını 1974’ün başında kaydettikleri “Namus Belası” şarkısı ile kazandılar. Ancak bu plak sonrası Cahit Berkay çalışmalarını Fransa’da devam ettirmeye karar verince, Karaca bu grup ile yollarını ayırdı.

Dervişan Grubu Dönemi

1974 yılında kurulan grup Şubat 1975’te Cem Karaca’nın en önemli eserlerinden biri olan “Tamirci Çırağı” yayınladı. “Kavga”, “Parka”, “İhtarname”, “Yoksulluk kader olamaz” gibi şarkılara da imza atan grup 1 Mayıs plağından sonra Karaca bu grupla yollarını ayırdı.

Cem Karaca-Tamirci Çırağı

Edirdahan Dönemi ve 12 Eylül Darbesi

Adını Türkiye’nin iki ucu olan Edirne ve Ardahan’dan esinlenerek kurulan Edirdahan müzik grubuyla Cem Karaca 1978’de ilk ve son teklisi Safinaz’ı yayınladı. Bu plak Türkiye’de daha önce hiç görülmemiş olan 18 dakikalık bir rock operaydı.

Grup 1979’da dağıldı ve Karaca, Almanya’ya giderek müzik hayatına solo olarak devam etti. 1980 askeri darbesi ile Karaca’nın da aralarında bulunduğu birçok sanatçı hakkında tutuklanma emri çıkartıldı. Fakat Cem Karaca geri dönmemeye karar verdi ve bu yüzden vatandaşlıktan çıkarıldı.

Başka bir ülkenin vatandaşlığına geçmeyi tercih etmeyen Cem Karaca, o yıllar için “Gurbetin acısını dindirecek bir merhem henüz keşfedilmedi. İnsan içinde yaşıyor onu. Kemiklerine kadar yaşıyor. Allah kimseye vermesin böyle bir sıkıntı.” bu cümlelerle hislerini ifade etmişti.

Cem Karaca'nın Almanya Yılları

Almanya’da Münih Halk Tiyatrosu’nda Nazım Hikmet’in Şeyh Bedrettin Destanı oyununu yöneten Cem Karaca, müzikten de kopmayarak “Kanaken” isimli grupla göçmen işçilerin yaşadığı sorunları anlatan rock şarkılarına imza attı.

“On beş yıldır gurbet elde mark ile ırgat/Alamanya yıllarımı bana geri ver”

“Entegrasyon dedikleri/Beni benden almak ise/ Beni benden almayın dost/ Türk’ten Alman olmaz ki”

Cem Karaca'nın Türkiye’ye Dönüşü

1987 yılında dönemin başbakanı Turgut Özal tarafından Cem Karaca’ya af çıkartıldı. Ve böylelikle ülkesine geri dönen Karaca, aynı yıl en önemli eserlerinden biri olan Merhaba Gençler ve Her Zaman Genç Kalanlar albümünü çıkardı.

90’lı yıllara geldiğimizde Cem Karaca, arkadaşı Uğur Dikmen ve Cahit Berkay ile müzikal ortaklık kurarak “Yiyin Efendiler” albümünü yayınladı. Bu albümdeki “Oh be” şarkısında, kendisine dönek diyenlere cevap olarak “Ben döneksem döndüm diye memleketime/ Döndüm baba döndüm işte oh be” diyerek cevap verdi.

Maddi sıkıntılar çeken Cem Karaca, 1990’da Cahit Berkay’ın ikna çabaları sonucunda Kuşadası Altın Güvercin Müzik Yarışması’na sözlerini kendisinin yazdığı, bestesini ise Cahit Berkay’ın yaptığı “Kâhya Yahya” şarkısıyla katılıp birinci oldu.

90’lı yılların sonuna doğru Uğur Dikmen ve Cahit Berkay ile ikinci çalışması olan “Nerde Kalmıştık?” albümünü yayınladı. “Raptiye Rap Rap” ve “Islak Islak” besteleri ile büyük başarı yakaladı. Bu albümden sonra bir süre müzikle ilgilenmeyen Karaca, TRT’de 1994 yılında “Raptiye”, Flash TV’de 1995-1996 yıllarında ise “Cem Karaca Show” ve “Efendime Söyleyeyim” adlı programlarını sundu.
Cem Karaca- Islak Islak

Sanatçının müziğe geri dönüşü 1997 yılının sonunda vizyona giren Ağır Roman filminin ana müziğinin “Resimdeki Gözyaşları” olmasıyla oldu. 1999’da Türk rock müziğinin duayenleri olan Cahit Berkay, Engin Yörükoğlu, Ahmet Güvenç ve Uğur Dikmen’in desteğiyle “Bindik Bir Alamete” isimli albümünü çıkardı. 2000’de Cem Karaca’nın da rol aldığı “Kahpe Bizans”ın müziklerini seslendirdi.

Cem Karaca'nın Vefatı

Barış Manço’nun ölümü ile vokalistsiz kalan Kurtulan Ekspres ile çalmaya başlayan, Mahsun Kırmızıgül ile “Hayat ne garip”, Mehmet Eryılmaz ile “Hayvan terli” ve “Yeni Türkü” için “Göç yolları” şarkısını seslendiren Karaca, son büyük konserini 17 Ocak 2004’te Ankara Saklıkent’te verdi. Son günlerinde Yol Arkadaşları grubuyla İstanbul’da sahne alan Cem Karaca, 8 Şubat 2004’te solunum ve kalp yetmezliğine bağlı bir kalp krizi geçirerek vefat etti.