Yazar: Efe Tüfekçioğlu-Mimar Sinan Üniversitesi

“Bilmediğimiz şeyler bizi felakete sürüklemez. Bizi felakete sürükleyen şeyler gayet iyi bildiğimizi sandığımız fakat öyle olmayan şeylerdir.” der Samuel Johnson yüzyıllar öncesinden.

Başımıza gelen olayları kendi eşsiz penceremizden algılayıp yorumlarken bu olayların, hayatımız üzerindeki etkilerini algılama biçimimiz,bizi yeni arayışlara ve düşüncelere yöneltir. Bu sonsuz olaylar zincirinin içindeyken yaşama genel bir pencereden bakmaya çalışmak oldukça güç bir mevzudur. Örneğin başımıza bir felaket  gelmişse öncelikli olarak bu felaketin bizi nasıl güçlendireceğini düşünmeyiz, daha çok üstümüzdeki travmatik etkilerine odaklanırız. Fakat hayat tahmin edilemez bir akıştır ve bizim için iyi veya kötü olduğunu düşündüğümüz her olay, ilerleyen zamanlarda düşündüğümüzden  farklı etkiler  doğurabilir.

Leo Fender Kimdir?

Clarence Leonidas Fender, “Fender Electric Instrument Manufacturing Company”nin kurucusu, Amerikalı bir mucittir. 1909 yılında doğmuştur. Ailesinin sahip olduğu portakal bahçelerinde, küçük yaşlardan itibaren çalışır. Amcası John West ona noel için Santa Maria’daki dükkanından araba parçaları gönderir ve Leo’nun elektroniğe olan ilgisi de böylece başlamış olur.

Leo Fender'in elektroniğe olan ilgisi nasıl başladı?

Bir yıl sonra amcasını ziyarete gider ve dükkanda gördüğü bir radyo ile büyülenir. Bu el yapımı radyoyu dinlemek, sese ve müziğe karşı büyük bir ilgi duymasına neden olur. Evde kendi radyolarını yapmaya başlar. Leo 8 yaşında gözlerinden birini tümör nedeniyle kaybetmiştir.

Tüm Dünya İkinci Dünya Savaşı hazırlığı içindeyken Leo askere çağırılmamıştır çünkü bir gözü camdandır. Askere alınmamış olması onun için bir şans olur ve kendini daha fazla elektronik işine verir. 1928 yılında Fullerton Union Lisesi’ni bitirir ve kendisinden beklenmedik bir şekilde aynı lisenin üniversitesinde muhasebe uzmanlığı okumaya başlar. Muhasebeci olmak için okurken bir yandan tutkusunu takip etmeye devam eder fakat kendisiyle ilgili bir ilginç yan da hiçbir elektronik eğitimi almamış olmasıdır.

Savaşın başlaması ile birlikte işsizlik artmıştır ve Leo üniversiteden sonra eğitimli bir muhasebeci olmasına rağmen kuryecilik yapmaya başlamıştır.Tam bu sırada yerel bir grup lideri kendisinden Hollywood’daki dans gösterileri için bir genel seslendirme sistemi yapmasını ister. Hem seslendirme işlerine hem de bir türlü tutunamadığı kuryecilik ve kısa dönemli bir muhasebe işiyle birlikte zamanı oldukça bölünür. 1930’larda  başlayan Büyük Buhran ile birkaç yıl içinde muhasebe işini kaybeder.

Leo Fender'in ilk girişimi: Radyo tamirciliği

Bir daha bu tarz işler yapmamaya karar verir. 1938’de borç aldığı 600 dolar ile kendi radyo tamir şirketini kurup Fullerton’a geri döner. Kısa sürede müzikle uğraşan çoğu kişiyi dükkanına çeker ve onlara kendi yaptığı seslendirme sistemlerini ve o dönem country müzikte oldukça popürlerleşen lap steel gitarları satmaya başlar. Bu lap steel gitarları alıp satarken Clayton Orr "Doc" Kauffman ile tanışır. Clayton da bir lap steel gitar kullanıcısı ve mucididir. Leo elektroniğe ve ses sistemlerine hakim biri olmasına karşın gitar çalmayı bilmemektedir. 

Leo Fender'in ürettiği ilk gitar

1945’te Clayton’ın yardımıyla tasarladıkları bir lap steel gitarı Leo’nun tasarladığı bir amfi ile birlikte ikili olarak satmaya başlarlar. İkinci Dünya Savaşı sona ermek üzereyken büyük orkestralar devri Amerika’da yerini daha küçük ekiplerle yapılan boogie-woogie, rhythm and blues, western swing, honky-tonk gibi müzik türlerine bırakır. Değişen müzik türleri ile birlikte bu müzikleri yapan gruplar elektro gitarı daha çok kullanmaya başlarlar.

Leo sahnede daha rahat akort edilebilen, daha rahat tutulabilen ve çalınabilen bir gitarın eksikliğini fark eder ve önce 1950’de Esquire isimli tek manyetikli gitarını, bir yıl sonra da Telecaster isimli ikinci gitarını tasarlar. İki gitar da çok büyük bir popülariteye sahip olur ve o dönemdeki müzisyenler arasında çok kullanılır.

Öyle ki hala günümüzde bu gitarlar Dünya’daki en popüler gitarlardır. Bu gitarları tasarlamak için büyük, acılı eğitimler almamıştır. Tutkusunu takip etmiş ve sevdiği işin onu başarıya götürmesini beklemiştir.

Yolun bir noktasında Leo eğer pes etmiş olsaydı veya gitar çalamadığı için bir gitar tasarlayamacağını düşünmüş olsaydı; bugün hala günümüzde bile en çok kullanılan gitarlardan birini tasarlayamamış olacaktı.

Öyle ki sıkı bir arzu ve çalışma isteği dışında elinde kayıp bir göz,buhran sonrası işini kaybetmiş bir koca, hayallerini travmatik deneyimlere kaptıran bir hayalperest olarak kalacaktı. Son yıllarında Parkinson hastalığı ile savaşırken bir yandan çalışmaya devam etmiştir. Öyle ki bir rivayete göre 81 yaşında ölmeden bir gün önce bile çalışmış, içindeki arayışı hiç bitirmemiştir.

Gerçek bir azmin gücünü anlatır bize Leo Fender’in hikayesi. Hepimizin içinde ateşlenen hayallerini takip etme ve bakış açımız vazgeçmemek olduğu zaman yaşananların ve yaşanacakların ne kadar değişken etkileri olduğunun da hikayesidir. 

Gerçek deha nedir? Arzunun ta kendisi mi?

Kaynaklar: https://en.wikipedia.org/wiki/Big_band , https://www.fender.com/articles/artists/8-things-you-might-not-know-about-leo-fender , https://tr.wikipedia.org/wiki/Fender , https://en.wikipedia.org/wiki/Leo_Fender , https://www.britannica.com/biography/Leo-Fender , https://guitar.com/features/interviews/leo-fender-the-guitar-genius-who-couldnt-play-a-note/ , https://www.guitarinsite.nl/LeoFender_eng.php , https://www.rockhall.com/inductees/leo-fender