Komedi dizilerini izlerken komik olan yerde kahkaha efektinin verilmesi seyirciye yapılan bir hakaret mi? ''İşte burada gülmeniz gerek'' zorlamasından ibaret mi? Yoksa prodüksiyon için destekleyici bir araç mı? Gelin hep birlikte öğrenelim.
Komedi Dizilerinden Kahkaha Efektini Çıkarırsak Geriye Ne Kalır?
Komedi dizileri gergin geçen bir günün ardından rahatlamanıza yol açan, aslında olduğunuz dünyadan uzaklaştıran ve zihni dinlendiren yapımlar. İzlediğiniz tüm dizileri düşünün. Kahkaha efektini çıkardığımızda bu size oldukça tuhaf gelmez mi? Bunun sebebi aslında medyanın insanlar üzerinde uyguladığı bir manipülasyon taktiği olması. Kimi zaman yapımları destekleyici nitelikte olan bu efektler bir açıdan da seyiricinin zekasını hafife almış, gülmesi gereken yeri seyirciye öğretmeyi hedefleyen türden.
Gülmek zorunda hissetmemizi bir yana koyduğumuzda ise ulaştığımız çok farklı bir sonuç var: Kahkahanın insan üzerindeki rahatlatıcı etkisi. Yapılan birçok araştırmada kahkaha atmanın insan sağlığına olumlu etkileri gözler önüne serilmiştir. Kahkaha atmak; sindirim sistemini düzenler, cildi güzelleştirir, stresi azaltarak kasları gevşetir ve akciğeri temizler.
Araştırmaların gösterdiği kahkaha sonuçlarını göz önünde bulundurduğumuzda kahkaha efektleri de aslında iyi bir amaca hizmet ediyor gibi görünüyor. Bu efektler aslında seyreden kişide rahatlama hali yaratarak havaya girmesini sağlamak için icat edilmişlerdir. Böylece izlediğiniz dizilerin reytingleri seyiricinin aldığı verime göre artış gösterebiliyor. Buna kazan kazan anlayışı da diyebiliriz.
Kahkaha Efekti Diziler İçin Neden Önemli?
Türk dizi sektöründe de birçok örneği olan (Avrupa Yakası, Çocuklar Duymasın) kahkaha efektinin seyirci tarafından hiç sevilmese de yapılan araştırmalar sonucunda işe yaradıkları ortaya çıkmıştır. Seyirciler kahkaha efekti olmadan izlediklerinde olduğuna oranla daha az gülüyor ve beklentisi çabuk düşüyor. Bir kahkaha efekti sizi gıdıkladığında ''kahkaha bulaşıcıdır'' kavramı devreye girerek daha fazla tepki vermenize ve olaya kendinizi sürüklemenize sebep oluyor. Bu duruma psikolojide ''Çevreye uyum sağlama ihtiyacı'' bir diğer deyiş ile ''sürü psikolojisi'' deniyor. İnsanlara 20 saniye boyunca sadece kahkaha efekti dinletildiğinde bile yanındaki bir kişi gülmeye başlayınca diğerleri de katılıyor. Diziler de işte tam buradan besleniyor.
İnsanların yalnızken birçok duyguyu tatmaları mümkün ancak tek başına gülmek pek mümkün değil. Televizyonda izlediğiniz bu diziler kahkaha efektleriyle sizi gıdıklayarak tek başına olduğunuz zamanlarda bile gülme imkanı tanıyor. Böylece komedi dizilerinin izlenme oranı artış gösteriyor.
Birçok dizi tüm efektleri montaj sırasında ekliyor ancak bazı iyi örnekleri olan gerçek zamanlı kahkaha efektini kullanan diziler de var.
Gerçek Zamanlı Kahkaha Efekti Nedir?
Seinfeld ve The Big Bang Theory bu türün en iyi örneklerinden sayılabilecek diziler. Kahkaha efektleri dizinin çekimi sırasında orada olan seyircilerin eş zamanı kahkahasını kaydederek ekleniyor. Bu duruma Gerçek Zamanlı Kahkaha deniyor. Araştırmaların sonucunda öğrendik ki bu dizileri izlemek için aylar önceden başvuru yapmanız gerekiyor. Hiçbir ücret talep etmedikleri için başvurularının onaylanması uzun sürüyor. Başvurunuz onaylandıktan sonra çekimlere katılabiliyorsunuz. Seyircilerin üzerine kahkahalarını ve tepkilerini kaydeden mikrofonlar yerleştiriliyor. Tiyatro gibi ancak biraz daha farklılaşmış hali. Tüm oyuncuların ve set ekibinin dışında orada bir kişi daha var bu kişinin görevi ise ''Kitle Güldürücülüğü''. Bu kişinin amacı seyirciyi kıvama sokarak gülmeye yatkın olmasını sağlamak. Tüm Sitcom'ları dolaşarak seyircilere gülme motivasyonunu sağlıyor.
Bu canlı kaydedilen kahkahaların bazı olumsuz yanları da var. Yazılan senaryoda kesin gülünecek olarak tahmin edilen replikler çekim sırasında seyircilerden beklenilen etkiyi almıyor. Bu sorunun çözümü olarak da senaristler çekim sırasında seyircilerin hemen önünde oturuyor. Beklenilen kahkahayı görmediklerinde hemen yeni bir replik yazılarak durum toparlanıyor.
Kitle Güldürücülüğü: Şakşakçılık Okulu
M.Ö 300 Atina'daki tiyatrolarda komedi müsabakaları düzenlenirmiş. Burada farklılaşan iki önemli komedyen varmış Philemon ve Menander. Bu müsabaları her seferinde Philemon kazanırmış bunun sebebi daha komik olması değil seyiricinin arasına kendi esprisine gülen kişiler yerleştirmesiymiş (tıpkı şu an gündemde olan kahkaha efektlerinin bir türü gibi). M.S. tahta geçen Roma İmparatoru Nero sahneye çıkmaya çok hevesliymiş. Narsist kişiliği ile tanınan Nero, abartılı övgü toplamak için Şakşakçılar Okulu'nu açmış ve şu anki adı ile bilinen ''Kitle Güldürücülerini'' yetiştirmeye başlamış.
Kahkaha Efektleri gülme motivasyonunu sağlayan gıdıklayıcı sesler olarak değerlendirilse de bir kahkaha nasıl bu kadar psikolojik olayı beraberinde getiriyor değil mi? Kahkaha efektleri kimi için gülme emri kimi için destekleyeciyi bir araç. Her iki açıdan da dizilerdeki doyuruculuğu sağlayan önemli faktörlerden biri diyebiliriz.
Kaynak
BENZER YAZILAR
The Social Dilemma: Sosyal İkilem
Sosyal medyanın hayatımıza olan etkilerini daha önce görmediğimiz yönleriyle yansıtan, 2020 yılı Netflix yapımı Jeff Orlowski imzalı belgesel.
Unbreakable: Ölümsüz
M. Night Shyamalan’ın hem senaristliğini, hem yönetmenliğini, hem de yapımcılığını üstlendiği başarılı psikolojik-gerilim serisi ve Kevin’ın 24 farklı Alter-ego kişiliği hakkında inceleme.
