Karlovy Vary Film Festivali her yıl yaz aylarında Çek Cumhuriyeti’nin Karlovy Vary kentinde gerçekleştirilen bir uluslararası film festivalidir. Her yıl yaklaşık 200 film gösterilen festival, seyircileri ve sinemacıları, film endüstrisinde profesyonelleri ağırlamaktadır. Karlovy Vary Film Festivali, Cannes Film Festivali ve Venedik Film Festivali gibi festivallerle birlikte dünyadaki en eski film festivallerinden biridir. Ayrıca, hem Orta ve Doğu Avrupa’daki en önde gelen festivaldir hem de Çek Cumhuriyeti’ndeki en büyük film festivalidir. İlk olarak 1948 yılında düzenlenen festivalin tarihi Çek Cumhuriyeti’nin ülke olarak tarihiyle paralel bir şekilde ilerlemiştir.

Diğer pek çok eski ve ünlü film festivali gibi Karlovy Vary Film Festivali de “A Kategorisi” film festivallerinden biridir. Bu kategorideki film festivalleri gösterdiği filmler konusunda belli bir özelleştirmeye sahip değildir ve dünyanın pek çok yerinden filmi kabul ederler. Ayrıca, uzun metrajlı filmler bu festivallerde gösterilir ve bir kısım film ana yarışma içinde yer alır. Bu ana yarışmadaki filmlerin çoğu ise ilk gösterimlerini yarıştıkları film festivalinde gerçekleştirirler.

Karlovy Vary Film Festivali’nin Geçmişi

İlk kez 1946 yılında düzenlenen Karlovy Vary festivali aslında ilk başta Çek Cumhuriyeti’nin Mariánské Lázně kentinde gerçekleştirilmiştir. Festival daha sonradan Karlovy Vary’e taşınmıştır. Bu ilk festivalde yarışma dışı filmler ve, özellikle, yakın zamanda millileştirilen Çek film endüstrisinden filmler gösterilmiştir.

İlk yarışmalı festival 1948 yılında düzenlenmiştir ve 1951 yılından beri yarışma uluslararası bir jüriye sahiptir. Sonraki yıllarda Çek Cumhuriyet, o zamanki adıyla Çekoslavakya, doğu bloğunun bir parçası olduğundan dolayı festivalde de bazı değişikliklere gidilmiştir. Sosyalist devletler kendi aralarında her yıl sadece bir büyük film festivali yapılmasına dair karar almışlardır. Bu kararla birlikte bir yıl Moskova Film Festivali gerçekleştirilirken diğer yıl Karlovy Vary Film Festivali gerçekleştirilmiştir. Yani Karlovy Vary, uzun yıllar boyunca iki yılda bir düzenlenen bir festival olmuştur.

Doğu bloğunun, Sovyetler Birliğinin parçalanmasıyla birlikte 1989’da Çek Cumhuriyeti’nde gerçekleştirilen devrimin sonucu olarak ülkede demokratikleşme çabaları başlamıştır. Bu yıl festival gerçekleştirilmezken 1990’da festival yeniden gerçekleştirilmiştir ve yıllarca kilit altında tutulan filmler seyirciyle buluşmuştur. 1990 yılındaki festivale Miloš Forman, Annette Bening ve Robert De Niro gibi ünlü isimler katılmıştır. Karlovy Vary, takip eden yıllarda da dünya sinemasından ünlü isimlerin katıldığı bir festival haline dönüşmüştür.

1994’te festival yıllar sonra tekrar her yıl düzenlenmeye başlamıştır. Diğer festivaller ve kültür-sanat etkinlikleri gibi 2020 yılındaki Karlovy Vary festivali de iptal edilmiştir. Daha sonra sonbahara ertelen festival o yıl yapılmamış gibi düşünülmüştür. 2020’de Kasım ayında gerçekleştirilen film festivali bir yarı festival olarak adlandırılmıştır.

Karlovy Vary Film Festivali’nin Yapısı

Festivalin genel yapısı 9 bölümden oluşmaktadır. Ana yarışma bölümü ve belgesel yarışması bölümü en öne çıkan iki bölümdür. Ana yarışma bölümünde yer alabilmek için filmin ilk gösterimini Karlovy Vary’de yapma zorunluluğu vardır. Diğer öne çıkan bölümlerden biri eski Doğu blokundan filmlerin gösterildiği bölüm ve geçtiğimiz yılda yayımlanan Çek filmlerinin gösterildiği bölümler vardır.

Festival aynı zamanda sinemacılara ve film endüstrisinden insanlara ev sahipliği yaptığından ötürü onlar için bir buluşma alanı işlevi de görmektedir. Yeni nesil sinemacıların filmlerinin festivalde gösterilmesi de bu açıdan onlara görünürlük ve fırsatlar sağlamaktadır. Ek olarak festival kapsamında Avrupa filmlerine dair seminerler ve söyleşiler gerçekleştirilmektedir.

Karlovy Vary Film Festivali’nin en büyük ödülü, yani ana yarışmanın ödülü, ise Kristal Küre ödülüdür. Yıllar içinde tasarımı pek çok kez değişen heykel en son haline 2000 yılında gelmiştir. Dünyanın farklı yerlerinden ünlü yönetmenlerin ödülü kazandığı festivalde 2003 yılında ise Ferzan Özpetek’in La finestra di fronte (Karşı Pencere) filmi Kristal Küre ödülüne layık görülmüştür.

Kaynakça:

https://en.wikipedia.org/wiki/Karlovy_Vary_International_Film_Festival
https://www.kviff.com/en/homepage
http://www.fiapf.org/default.asp