Ağustos ayı ile birlikte yaz mevsimi kendini tamamen göstemeye ve aşırı sıcakları da beraberinde getirmeye başladı. Bir çoğumuzun hayali de serinleten bir klima oldu.

Fakat henüz araştırma aşamasında bile ortaya bir çok soru çıkıyor:

• Ekolojik klima mı, normal klima mı tercih edilmeli?
• SEER ve SCOP değerleri ne anlama geliyor?
• R32 gazı ile R410A’nın farkı nedir?
• Hem bütçemizi koruması hem de sağlığımıza zarar vermemesi için hangi kurallara uyulmalıdır?

Doğru kullanılırsa sağlıklı ve konforlu ortamlar sunan klimalar ile ilgili bu yazımızda klima almadan önce ihtiyacınız olan tüm teknik bilgilere ulaşabilir, hangi özelliklere sahip klimaları tercih etmeniz gerektiğine karar verebilirsiniz. Yazının sonuna eklediğimiz klima bakımı, kullanımı ve klimadan kaynaklanan hastalıklarla ilgili bölümü de inceleyebilirsiniz. 

Klima Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

1. Klimanın Uluslararası Standartlara Uygun Olması: CE belgesi

Alacağınız cihaz ulusal yada uluslararası standartlara uygun olmalı, CE ve uluslararası kalite standardı belgelerine sahip olmalıdır.

2. Servis Hizmeti olan Klima Satıcıları

Servis hizmetine ve yetkili birime kolayca ulaşabileceğiniz, satıştan kuruluma ve bakıma kadar tüm hizmetleri standart düzene oturtulmuş bilindik marka ve firmaları tercih edebilirsiniz.

Servis hizmeti olmayan satıcıları değerlendirmemelisiniz. Özellikle kullanıcı yorumlarını okumak bu noktada çok yardımcı olacaktır. 

3. Klima Tipi Seçimi: Salon Tipi (Mobil) , Duvar Tipi, Kaset Tipi

Daha sonra klima tipine de karar vermelisiniz. Taşınabilir salon tipi(mobil), duvar tipi ya da kaset tipi olmak üzere farklı şekil ve işlevlerde klimalar bulunur. İhtiyacınıza göre bunlardan birini seçmeli, ardından teknik özelliklerine bakmalısınız. 

4. Klimanın Enerji Tüketimi Sınıfı, Mekana Uygunluğu

Klima satın alınırken en önemli kriterlerden biri de cihaz verimliliği, montajı yapılacak mekana uygunluk ve enerji tüketim sınıfıdır. Verimlilik ve enerji tasarrufundan en üst düzeyde yararlanmak için en düşük A+ ve üzeri enerji sınıfındaki modelleri tercih etmelisiniz. 

İhtiyacınız olan kapasiteye uygun bir klima seçmelisiniz. Mekanınız büyükse daha yüksek kapasiteli bir soğutucu tercihi doğru olacaktır. Küçük bir mekana yüksek kapasiteli klima almak yada tam tersi büyük bir mekana yeterli gelmeyecek kadar düşük kapasiteli cihaz seçimi yanlış olacaktır.

Elektrik Faturasının Daha Düşük Gelmesi için

Klimaların A+ değerleri arttıkça fiyatlarının da arttığı bir gerçek. Bu noktada klimanızın günlük kullanım saatini önceden belirleyerek bir seçim yaparsanız, tasarruf edebilirsiniz.

Mesela günde 1-2 saat çalıştıracaksanız A sınıfı bir model almanıza gerek kalmaz. Ama tüm gün çalıştıracaksanız A+ ve üzeri bir modelde tercih yapmalısınız. Aksi halde elektrik faturanız hayli yüksek gelecektir. 

Klima seçerken evdeki ya da iş yerindeki kişi sayısını da göz önünde bulundurmak gerekir. Klimayı kullanacak kişi sayısına göre ihtiyaç da artacaktır. 

5. SCOP ve SEER değerleri nedir?

Bu değerler ne kadar yüksekse, klimanın verimliliği de o kadar yüksektir. Enerji verimliliği yüksek klimalar hem düşük faturaların gelmesine neden olur hem de çevre sağlığını korur. 

Bazı klimaların ısıtma ve soğutma verimleri, yani SEER ve SCOP değerleri farklı olabilir. Yani soğutması A enerji iken ısıtması B enerji sınıfı olabilir. Bu, klimanın A enerji sınıfı olduğunu göstermez. Enerji verimliliği yüksek bir cihaz için iki değerin de en az A sınıfı olması gerekli. 

6. Klima Filtre Hassasiyeti ve Hava Kalitesi

Filtre hassasiyeti, mekanın hava kalitesi bakımından önemlidir.  Klimalı ortamlarda soluduğumuz hava aslında soğutucunun içinden geçerek temizlenen havadır. Özellikle bakteriler içinde tutabilen hassasiyetteki filtreye sahip klimalar tercih edilmelidir. Bu yüzden alım aşamasında antibakteriyel filtreye sahip bir cihaz seçilmelidir. Aksi halde toz ve bakteriler çeşitli klima rahatsızlıklarına neden olacaktır. 

Klimanın bulunacağı ortama uygun filtreye sahip modeller seçilmelidir. Evlerde ya da ofislerde kullanılacak olan cihazların modelleri farklıdır. 

7. İyonizer Klima Nedir? Ne İşe Yarar?

Kokuya ve toza karşı aşırı duyarlı iseniz ya da bunlardan kaynaklanan bir solunum rahatsızlığınız varsa en gelişmiş hava temizleme teknolojilerinden biri olan iyonizer teknolojisine sahip klimalar, hem ortamın daha iyi temizlenmesine hem de kötü kokuların uzaklaşmasına yardımcı olacaktır. 

8. Yaşadığınız Yerin İklimine Uygun Klima Seçimi

Yaşanılan bölgenin iklim değerleri de tasarruf açısından önemli seçim kriterlerinden biri. Bulunduğunuz bölgeye göre pazarlanan klima modelleri de farklılık gösterecektir. Çevrenizin sıcaklık ve nem oranına uygun cihaz tercih etmeniz, hem enerji tasarrufu yapmanıza hem de çevreyi korumanıza yardımcı olur. 

9. Klimanın Nem Değerleri

Klimalar çalışma prensibi olarak havadaki nem oranını değiştirirler. Bu yüzden ortamdaki nemi dengeleyen fonksiyonlara sahip modelleri seçebilirsiniz. 

Cihaz içinde nem birikmesi, kötü koku ve bakteri oluşumunu tetikler. Bu yüzden kendi kendini temizleme özelliği olan cihazları tercih etmek sağlık açısından yararlı olacaktır. 

10. Sık Sık Elektrik Kesintisi Yaşıyorsanız

Eğer sık sık elektrik kesintisi yaşıyorsanız otomatik re-start özelliğine sahip bir cihaz arayabilirsiniz. Böylece her kesintide klimanızı tekrar açmak durumunda kalmazsınız. 

17. Gece Uyurken Klima Kullanacaksanız Klimanın Ses Seviyesi Önemli

Özellikle geceleri klima kullanacaklar için cihazın çıkardığı ses de çok önemli. Sizi rahatsız etmeyecek minimum düzeyde desibelde çalışan ürünler tercih etmelisiniz. 

Klima Çeşitleri Nelerdir?

Duvar Tipi Klima

Küçük alanlar için ideal olan duvar tipi klima üniteleri genellikle yüksek seviyede bir duvar üzerine monte edilir. Bunun nedeni odada eşit bir hava akışı sağlamaktır. Duvar klimalarının bir diğer özelliği de son derece sessiz olmalarıdır. Kapasiteleri ise 8500-30000 BTU arasında. 

Mobil (Taşınabilir Salon Tipi) Klima

Bunlar portatif, ayaklı, seyyar ya da taşınabilir klima olarak da adlandırılıyorlar. Tekerlekli olması sayesinde detaylı bir kurulum gerektirmeden istediğiniz yere götürebilirsiniz fakat çok geniş alanlar için yeterli değil. BTU değeri 9000 ve 12000 arasında.

Salon Tipi Klima

Genellikle kafe, otel ya da restoran gibi büyük alanalrda tercih edilen salon klima üniteleri düşük enerjiyle yüksek performans sağlar. Gürültü seviyeleri de çok düşüktür. 24000-60000 BTU’ya sahip yüksek kapasiteli cihazlardır. 

Kaset Tipi Klima

Bunlar ofislerde ve mağazalardaki asma tavanlarda kullanılan, tavana montajı olabilen klimalardır. Merkezi olarak dengeli ısıtma ve soğutma sağlayan bu klimalar dört farklı yönde hava üfleyebilir. Aynı zamanda büyük metrekareli alanlarda birden fazla kaset kullanımına izin verir. Klimanın tavana gizlenmiş olması yerden tasarruf da sağlar. Bu tip soğutucuların kapasitesi ise 12000-48000 BTU arasındadır. 

Klimaların Özellikleri

SCOP değeri nedir? 

SCOP, yani Seasonal Coefficient Of Performance (Mevsimsel Performans Katsayısı-Sezonsal Verimlilik), klimanın verimini anlamak için kullanılan bir performans katsayısıdır. 1 birim enerjiyle kaç birim ısı ürettiğini gösterir. Bu değer ne kadar yüksekse klima o kadar verimli demektir. Yani az elektrik harcar fakat çok ısıtma sağlar. Ortalama değer 3.4’ten daha yüksek, yani A enerji sınıfı olmalıdır. 

SCOP değerlerine(ısıtma) enerji sınıfları açısından bakalım:

• A Enerji Sınıfı: 3,4+
• B Enerji Sınıfı: 3,10 – 3,40
• C Enerji Sınıfı: 2,80 – 3,10
• D Enerji Sınıfı: 2,50 – 2,80
• E Enerji Sınıfı: 2,20 – 2,50
• F Enerji Sınıfı: 1,90 – 2,20

SEER değeri nedir?

SEER, Seasonal Energy Efficieny Ratio(Mevsimsel Enerji Verimliliği Oranı), SCOP gibi verimliliği gösteren bir değer. Cihazın elektrik performansının ne kadar olduğunu, yani performansın harcanan elektriğe oranını gösteriyor. Yani bu değer ne kadar yüksekse klima o kadar iyi ve verimli demektir. Bunun da en düşük değeri 5,1 yani A enerji sınıfı olmalıdır. 

Bu değer aslında daha klimayı almadan karşılaşacağınız faturalar hakkında size bir bilgi verir. SEER değeri yüksek bir klima az enerjiyle iyi soğutma yapıyor demektir. 

SEER değerlerine(soğutma) enerji sınıfları açısından bakalım:

• A Enerji Sınıfı: 5,10+
• B Enerji Sınıfı: 4,60 – 5,10
• C Enerji Sınıfı: 4,10 – 4,60
• D Enerji Sınıfı: 3,60 – 4,10
• E Enerji Sınıfı: 3,10 – 3,60
• F Enerji Sınıfı: 2,60 – 3,10

kW (BTU/h) değeri nedir?

BTU (British Thermal Unit), bir libre suyun sıcaklığının 63^o F’den 64^o F’ye çıkması için gerekli enerji miktarına denir. kW değeri ise klimanın bir saat içerisinde ortamdan taşıdığı ısının miktarını belirlemek için kullanılır.

Yani klimanın performansı, BTU değeri ile bağlantılı. Bu değerin yüksekliği, klimanın ısıtma veya soğutma kapasitesi ile doğru orantılı. Birim zamanda daha fazla oranda havayı ısıtıp soğutabilen klimaların BTU değerleri daha yüksek. Yani belirlenen sıcaklığa daha kısa sürede ulaşabildiği anlamına geliyor. 

Satın almak istediğiniz klimanın kapasite tercihi, uzman bir makina mühendisine bırakılmalıdır. Çünkü kapasite değeri, klimanın kullanılacağı mekanın ısı yüküne göre seçilmelidir. Bu da dış ve iç ortam ısısına, sesli yada sessiz çalışma ayarına ve fan devrine göre değişiklik gösterir. 

Ortam büyüklüğüne uygun kapasite için BTU değerleri ortalaması aşağıdaki gibi. Yalnızca bu değerlerin bölgeye göre değişiklik göstereceğini hatırlatalım. 

• 10 - 18 m²: 9.000 BTU
• 18 - 26 m²: 12.000 BTU
• 26 - 40 m²: 18.000 BTU
• 40 - 52 m²: 24.000 BTU
• 52 - 92 m²: 42.000 BTU
• 92 - 100 m²: 45.000 BTU

Çevre Dostu Soğutucu Akışkan (R410A ve R32) Nedir?

Klimanın çevreye duyarlı olduğunun göstergelerinden biri, içinde kullanılan soğutucu akışkanın çeşididir. Son yıllarda küresel ısınmanın artmasıyla birlikte daha az zararlı akışkan alternatifleri de aranmaya başladı. R410A ve R32 gazlarının ikisinin de ozon inceltme potansiyelleri sıfır.

Bu onları çevre dostu yapar. Fakat küresel ısınma potansiyelleri farklı. Çalışmalar sonucunda eskiden sıklıkla kullanılan R410A gazına oranla yeni klimalarda kullanılan R32 gazının enerji verimliliği daha yüksek ve küresel ısınmaya etkisi yaklaşık 3 kat daha düşük. Ayrıca R32 gazının daha küçük hacimli, daha yüksek basınç oranına sahip olması onu daha verimli kılıyor. Bu yüzden sürdürülebilir bir dünya için almak istediğiniz klimaların çevre dostu soğutucu akışkan kullanması önemli. 

İyonizer Klima nedir?

Klimalarda havayı süzüp temizleyen filtreye dahil edilen bir ek bir filtredir. İyonlaştırıcı olarak da bilinen teknik, günümüzün en gelişmiş hava temizleme teknolojilerinden biridir. Bu ekstra filtre ortamdaki poleni, tozu ve alerji yapıcı her türlü partikülü toplar. Aynı zamanda pozitif ve negatif iyonları serbest bırakarak kötü kokuları da dezenfekte eder. Ürettiği negatif iyonlar hava kalitesini artırır, sağlıklı ve dinlendirici bir ortam oluşturur. 

Split klima nedir?

Dünya çapında en çok kullanılan, verimli ve yeni nesil split klimalar bağımsız bir üniteye sahip ve çevre dostu gazları soğutucu olarak kullanıyorlar. Klimalar genelde soğutma amaçlı üretilse de split klimalar hem ısıtma hem de soğutma işlemleri için kullanılıyor. 

Çoğunlukla duvar tipi olan bu klimalarda dış ve iç üniteler birbirinden ayrı ve bağımsız olarak çalışıyor. Mono split denilen, yalnızca iç ve dış üniteden oluşanlar genelde evler, restoranlar yada kafelerde kullanılıyor.

Multi split denilen klimalarda ise tek dış ünite ile birlikte birden fazla iç ünite bulunuyor. Böylece birden fazla iç ünite, tek bir dış üniteye bağlanabiliyor ve mağazalar, iş yerleri, hastaneler ya da konser salonları gibi geniş mekanlarda alan ve para tasarrufu sağlıyor. Fakat split klimaların verimi yüksek olsa da küresel ısınmaya etkisi daha yüksek olan R410A gazını soğutucu gaz olarak kullandığını hatırlatalım. 

Inventer klima nedir?

Ortam sıcaklığına göre ısıyı ve motor hızını ayarlayan klimalara inventer klima denir. İçerisinde bulunan mikro denetleyici sayesinde her ortamın sıcaklığını ölçerek buna göre kompresör motorunun hızını ayarlar. Böylelikle hem motorun ömrünü uzatır hem de elektrik tüketimini azaltır. Sabit hızda çalışan klimalara oranla inventer klimalar daha pahalı olsa da uzun vadede enerji tasarrufu ve düşük maliyetli soğutma/ısıtma sağlar. 

Klimanızı seçtiyseniz Klima Hastalıkları ve Klima Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler konulu yazılarımızı da inceleyebilirsiniz.