Ya Dünya'ya çarpmak üzere olan bir kuyruklu yıldız değil de sadece yakınından geçen bir tanesi sizi korkutmak için yeterli olsaydı? Ya mavi ve kırmızı haplar arasındaki seçim yerine mavi ve kırmızı parlayan çubuklar arasında yapacağınız seçim gerçekliğinizi tanımlayacak olsaydı? Paralel evrenlerde dünyayı kurtarmak için değil, kendinizi öldürmek için geziniyor olsaydınız?

Çoklu evrenlerin, paralel evrenlerdeki varyantların, şüphe edilen gerçekliklerin ve Dünya'ya yaklaşmakta olan kuyruklu yıldızların film dünyasının gündeminde olduğu bu dönemde izlemek isteyebileceğiniz, gizem ve gerilimi içinde harmanlayan bilim kurgu filmi: Coherence.   

Coherence / Paralel Evren (2013)

Yönetmen: James Ward Byrkit

Senarist: James Ward Byrkit

Süresi: 89 dk

Müzik: Kristin Øhrn Dyrud

Puanı: IMDB: 7.2/10, Rotten Tomatoes: %88, Letterboxd: 3.7/5

Bütçe: 50.000 $

Coherence Ödülleri

Austin Fanstastic Fest En İyi Senaryo, Sitges En İyi Senaryo ve En İyi Film ödülleri başta olmak üzere toplam 5 ödül ve 6 adaylık.

Coherence Konusu

8 arkadaş bir akşam yemeği için biraraya gelirler. Aynı gece Dünya'nın yakınından geçen bir kuyruklu yıldızın gökyüzünde görüneceği bilinir. Gecenin ilerleyen saatlerinde grup, önce telefon camlarının kırılması ve elektrik kesintileriyle başlayan fakat giderek artan bazı tuhaflıklara şahit olurlar. Sebebinin kuyruklu yıldız olduğunu düşündükleri bu tuhaflıkları çözmeye çalışırken kendilerini çok daha büyük bir gizemin ortasında bulurlar.

Coherence Filminin Fragmanı

Coherence Yönetmeni James Ward Byrkit Kimdir?

James Ward Byrkit, Amerikalı yönetmen ve senarist. Coherence, yönetmenin ilk ve tek uzun metraj filmi. Bu filmiyle de eleştirmenler ve genel izleyicinin dikkatini çekmeyi başarmış ve büyük beğeni toplamış. En çok Coherence'taki yönetmenliği ve Rango'nun senaryo yazarlarından biri olmasıyla ile tanınır. Byrkit, aynı zamanda Karayip Korsanları serisinin konsept sanatçılığını yapmıştır. 

Coherence Oyuncular

Emily Foxler

Em, film boyunca takip ettiğimiz asıl karakter. Özgüven sorunları yaşayan, durgun fakat grubun en soğukkanlı ve çözüm odaklı olanı. Kevin'le olan ilişkisinin bir şekilde Kevin'in eski sevgilisi Laurie tarafından tehdit edildiğini hissediyor.

Maury Sterling

Kevin, kararlı ve soğukkanlı bir karakter gibi görünse de zaman içerisinde hem Em hem de izleyicinin gözünde güvenilirliliği sorgulanmaya başlanıyor. Kevin'in eski sevgilisi Laurie'nin de yemeğe katılacağının öğrenilmesiyle Em'le aralarında gerginlikler başlıyor.

Lauren Maher

Laurie, Kevin'ın eski sevgilisi. Yemekteki grubun çoğunluğu tarafından sevilmediği ya da tanınmadığı görülüyor. Davete Amir'le birlikte bazı karakterlere sürpriz olarak geliyor. Gece boyunca olup bitenleri en çok sorgulayan ve sesi en çok çıkan karakterlerden biri. Özgüvenli ve baskın bir kişiliğe sahip.

Nicholas Brendon

Mike, alkolizmi yüzünden kariyeri bitmiş eski bir aktör. Film boyunca çoğu kez Mike'ın alkolle problemlerine ve alkolu fazla kaçırdığında nasıl "tanıdıkları Mike" olmadığına değiniliyor. Stres ve kaygı anlarında kontrolden çıkıp fevri davranışlarda bulunan, sonuçlarının farkında olmadan kararlar alan ve uyarıları dinlemeyen bir yapıya sahip. Lee'nin eşi ve Lee'yle birlikte davetin ev sahibi.

Hugo Armstrong

Hugh, Beth'in eşi. Başlarına gelen tuhaf olaylarda grubun harekete geçmesi için en güvendiği kişi olarak karşımıza çıkıyor. "Sürekli şu deli bilim adamlarıyla takılıyor" şeklinde tanıttığı kardeşinden aldığı uyarılardan dolayı, kuyruklu yıldızın etkilerinden ilk şüphelenen kişi oluyor.

Lorene Scafaria

Lee, Mike'ın eşi. Mike'la birlikte davetin ev sahipleri. 8 kişilik grubun arasında en sakin ve sessiz karakter.

Elizabeth Gracen

Beth, Hugh'un eşi. Bir empat olduğuna ve evrendeki enerjiyi hissedebildiğine inanıyor. Davete küçük bir camda, "kendi karışımları" olduğunu söylediği bir miktar uyuşturucuyla geliyor. 

Alex Manugian

Amir, Laurie'yi davete getiren arkadaşları. 

Coherence Neyi Anlatıyor?

Tek Bir Oda, Tek Bir Akşam 

Olaylar tek bir gecede ve çoğunlukla tek bir odada geçiyor. Filmin büyük bir çoğunluğunu diyaloglar oluşturuyor. İzleyici, film boyunca karakterlerin düşünceleriyle takip ettiği bir bulmacayla karşı karşıya kalıyor. Gece boyunca gerçekleşen her olaya ve değişen her küçük detaya dikkat etmek gerekiyor.

8 Sıradan İnsan

Coherence paralel evrenleri ve fizik kurallarını işleyen gerilim dolu bir gizem, bilim kurgu filmi olmasının yanısıra temelinde insan ilişkilerine, duygularına ve davranışlara odaklı bir dram filmi. Film boyunca karakterlerin konuşmalarını, birbirlerine olan haraketlerini ve yakınlıklarını gözlemliyoruz. Arka planda ilerleyen tüm çılgınlığa rağmen günün sonunda birbirine ihanet eden, geleceklerinden korkan, geçmişlerinin ve pişmanlıklarının esiri olmuş, yaşattıkları ve yaşamaya korktukları hayal kırıklıklarına teslim olmuş, kendi hikayelerinin iyi kahramanları olduklarını düşünen 8 sıradan insanı seyrediyoruz. 

Basit ve Saf

Filmin yönetmeni Brykit filmin doğuşuna ilişkin "basit ve saflığa dönmek için can atıyordum" ifadelerini kullanıyor. Fakat film; her ne kadar Byrkit'in kameranın arkasında durduğu kadar, işlenişi ve akışı ile " basit ve saf" olsa da, kameranın öbür tarafında izleyiciye sunduğu fikir açısından basit olmaktan çok uzak kalıyor. Byrkit, Coherence'ın bu son şeklini almasını sağlayan sorunun ise şu olduğunu söylüyor: "Milyonlarca bağımsız filmin işlediği bariz ilişki sorunlarından farklı bir filmi nasıl yaparız?". Elbette biraz kuantum fiziği katarak...

Coherence : Eşevrelilik 

"Eşevrelilik (Uyumluluk)", filmde kuyruklu yıldızın dünyayı etkisi aldığı süre boyunca birbirlerini etkilemeye açık olan paralel evrenleri anlatmak için kullanılıyor. Film; konunun detaylarına inmektense izleyicinin kafasını karıştırmayacak şekilde, işlenen konuya dair yeterli bilgiyi, basit bir anlatımla veriyor.

Peki "Coherence" filminin adını aldığı "eşevrelilik" ve onun karşıtı "eşevresizlik(decoherence)" ne anlama geliyor? En temel şekliyle eşevrelilik(cohernece), birbirinden farklı olasılıkların, filmde gördüğümüz şekliyle varolabilecek olası evrenlerin, birarada varolması durumuna deniyor. Eşevresizlik(decoherence) ise olasılık dalgalarının birirbirinden kopması ve birbirlerini artık etkileyemecek durumda olmalarını anlatıyor.

Schrödinger'in Kedisi

Artık hemen herkesin bir şekilde aşina olduğu, çeşitli yapımlarda sık sık adını duyduğumuz "Schrödinger'in Kedisi" düşünce deneyi bu filmin de ana hatlarından birini oluşturuyor. Filmde karakterler kendilerini deneydeki kediye benzetiyorlar. Kapalı kutuda bir miktar zehirle bulunan kedi ya ölü ya da canlı değildir, kapağı açılıp sonuç görülene kadar kedi hem ölü hem de canlıdır. Evrendeki tüm olasılıklar paralel gerçeklikler halinde varolmaya devam eder. Kapak açıldığında ise kedi bu gerçekliklerden sadece birine indirgenmiş şekilde çıkar. Filmde karakterler; tek çarelerinin kuyruklu yıldızın etkisi geçene kadar "içine kapatıldıkları kutuda" olayları çözüme kavuşturmak olduğuna inanır ve etki geçer geçmez "kapağın açılacağını",sonuca mecbur kalacaklarını düşünürler. Çoklu evrenlerle bağlantıları sonlandığında "ya ölü ya da canlı bir kedi" olacaklarına inanırlar, bu yüzden doğru seçimler yapmaları ve zamanla yarışmaları gerekir.

"Uncanny Valley": Tekinsiz Vadi

Coherence gerilim ve korku etkisini tuhaf görünümlü yaratıklardan ya da izleyicisinin karşısına aniden çıkardığı sahnelerden almıyor. Filmin yarattığı "bir şeylerin doğru olmadığına" dair hissiyat, tam aksine bilinmeyen ve yabancı olan şeyin "doğru görünmesinden" kaynaklanıyor. İngilizce tabiriyle "Uncanny Valley (Tekinsiz Vadi)" efekti; yabancı bir cismin insana benzerliği arttıkça o cismin insanlar üzerinde tiksinme, korku ve rahatsızlık hissiyatı yarattığı varsayımına dayanıyor. Örneğin bir mutfak robotunun insanlara korkunç gelmemesi fakat insan yüzüne sahip bir androide bakıldığında bir ürperme ya da rahatsızlık duyulması gibi. Coherence da bu efekten faydalanarak izleyicisi üzerinde film boyu süren bir gerilim oluşmasına sebep oluyor. Gördüğümüz bütün yüzler asıllarına benziyor, fakat "gerçek" olan olduklarına emin miyiz?

En İyi Versiyon

Byrkit, filmde paralel dünyalardaki kişiliklerin işlenişi üzerine şunu söylüyor: "Evrensel olan tek şey şu; herkes hayatlarının en iyi versiyonunu yaşayıp yaşamadıklarını merak ediyor. Ve neredeyse herkes onu elde etmek için her şeyi yapar. Kendilerine karşı acımasız olmak da dahil. İnsanlar, başkalarından çok kendilerine karşı acımasız olmaya daha istekli gibi görünüyor." . Mike karakterinin filmde söylemiş olduğu bir söz izleyiciyi "gerçek" olan karakterlerini de sorgulamaya itiyor: "Ya biz karanlık versiyonlarımızsak?"

Coherence Müziği

Coherence İzleyici Yorumları

"Bir kuyruklu yıldızın geçtiği esnada sıradan görünümlü insanların bir akşam yemeği yemeye çalıştığı bu film boyunca bütün tüylerim diken diken oldu. Çok farklı ve uyarıcı bir şey sizi sürekli düşündürüyor ve endişelendiriyor." 9/10

"Coherence düşük bütçeli ama harika fikirli filmlere güzel bir örnek. Bilim kurgu hayranlarına bu filmi şiddetle tavsiye ederim; özellikle varoluşçuluk, evrensel anomaliler ve kuantum fiziği gibi konularla ilgilinenlere. Tavsiyem: Baştan sonuna kadar göz kırpmayın." 8/10

"Film mükemmel bir şekilde özgün. Bir filmden çok bir tiyatro oyunu gibi hissettiriyor." 8/10

 "Eğer gerçekten konsantre ve odaklanmış değilseniz bu filmi izlemeyin çünkü bunda çokça düşünmeniz gerekecek. Bir saniyeyi bile kaçıramazsınız yoksa hikayeyi anlamazsınız. Biraz tuhaf, ama iyi yönde."  6/10

"Bütün film elde tutulmuş bir kamerayla çekilmiş gibi duruyor." 3/10

"Sağlam bir hikayesi var ama uygulanışı zayıf. Başından düşük bütçeli olduğu belli, ama bu sinir bozucu kamera açılarına ve diyaloğa mazeret değil." 3/10

"Düşük bütçe bazı noktalarda kendini gösteriyor ama genel olarak film gerilimli, ilgi çekici ve tatmin edici."

Coherence Hakında Bunları Biliyor Muydunuz?

Film 50.000 dolarlık bir bütçeyle, 5 günde çekilmiş ve diyalogların büyük bir kısmı doğaçlama gerçekleşmiş.

Aktörlerin hiçbiri birbirini önceden tanımıyormuş. Yönetmen sadece hepsine aynı saatte kendi evine gelmelerini söylemiş. Geldiklerinde ise onlara yalnızca anahtar bilgileri verip sohbet etmeye başlamalarını istemiş.

Karakterlerin yaşadıkları bütün sürprizler, oyuncuların bilgisi olmadan yapılmış. Hatta kapıya vurma seslerinden biri eve sipariş getiren bir pizzacıdan gelmiş. 

Aktörlerin belli başlı noktalar dışında karanlıkta bırakılması bazen ufak tefek sıkıntılara yol açmış. Örneğin bir sahnede aktörler o kadar korkmuşlar ki kapıyı çalan arkadaşlarını içeri almamak için diretmişler. Hikayenin akışına göre kapıyı çalan kişilerin hemen eve alınması gerekiyormuş fakat yönetmen oyuncuların doğal akışını bozmamak adına müdahalede bulunmamış.

Mike karakterinin paralel versiyonlarından birini aktörün ikizi canlandırmış.

Byrkit, Nicholas Brandon'dan kendinin abartılmış bir versiyonunu oynamasını istemiş. Brandon, karakteri gibi kendisi de yıllarca alkolizmle mücadele etmiş. Mike, geçmişte ünlü bir TV dizisinin her bölümünde oynamış olduğunu söylüyor; karakterine benzer şekilde Nicholas Brendon da tek bir bölümü hariç Buffy: Vampir Avcısı'nın tüm bölümlerinde oynamış.

Coherence, düşük bütçeli bir yapım olmasına rağmen ele aldığı fikri işleyişi açısından büyük takdir almış bir film. Kısıtlı imkanlarına ve çoğunluğu doğaçlama olan diyaloglarına rağmen, belki de onların da katkılarıyla, tüm film süresi boyunca rahat akan ve doğal hissettiren bir yapım. Korku elementleri olmaksızın gerilimi hissetmenizi sağlayacak ve sürekli olan biteni sorgulamanıza neden olacak bir bulmaca... Çoklu evrenler ve paralel gerçekliklerin işlendiği bilim kurgulardan ya da özel efektlerin içinde kaybolmayan ve insanları oldukları gibi karşınıza çıkarıp sizi baş başa bırakan yapımlardan hoşlanıyorsanız, Coherence kaçırmamanız gereken bir film.

Kaynaklar

https://www.imdb.com/title/tt2866360/, https://en.wikipedia.org/wiki/Coherence_(film), https://en.wikipedia.org/wiki/Coherence_(physics), https://www.yahoo.com/entertainment/a-super-spoilery-interview-with-the-director-of-94160809847.html, https://www.indiewire.com/2014/08/how-a-director-made-a-sci-fi-marvel-in-five-days-with-no-script-and-no-budget-23451/, https://screenanarchy.com/2014/06/interview-go-into-the-heart-of-darkness-with-coherence-writer-director-james-ward-byrkit.html, https://khosann.com/kuantum-fizigi-paralel-coklu-dunyalar-olusturuyor-mu/

---

İLGİLİ

Coherence / Paralel Evren (2013)

Sadece tek bir mekanda, 8 oyuncuyla çekilen; çoklu evrenler ve şüphe duyulan gerçekliklerin konu alındığı gizem dolu bir bilim kurgu filmi.

---