Hindistan’nın kültür başkenti Mumbai’de bulunan Dharavi Mahallesi, yıllar içinde Hindistan’nın diğer bölgelerinden aldığı işçi göçleri nedeniyle, birçok gecekondu bölgesini geride bırakarak Asya’nın en büyüğü haline geldi.

Mumbai’nin kuzeyinde bulunan bu mahalleye güvenlik nedeniyle turistlerin tek başına girmeleri tavsiye edilmiyor ancak yerli rehberler eşliğinde bu bölgeyi rahatlıkla gezebilir ve oradaki yaşamları yakından görebilirsiniz.

1- Dharavi Hakkında Kısa Bilgiler

Dharavi 1 milyonluk nüfusuyla 277 kilometrekareye yayılmış, Khayelitsha ve Kibera'dan sonra, dünyanın en büyük 3. gecekondu mahallesi unvanına sahip. Dünya genelinde "gecekondu mahallesi" olarak tanımlanan diğer bölgelerden farklı olarak Dharavi'de yerleşim dışında üretim de bulunmakta.

Dharavi'de üretimi yapılan ürünlerin başında deri çantalar, çömlekler ve tekstil geliyor. Hatta "Dharavi" isminde bir deri çanta markası bile var. Ancak yaptıkları ağır işlere rağmen Dharavi nüfusunun yaklaşık yarısı, aylık 30 dolardan az kazanıyor. Buna rağmen Dharavi Bölgesi hala göç almaya devam ediyor.

Dharavi'de üretim dışında geri dönüşüm de yapılıyor. Başlıca geri dönüştürdükleri malzeme plastik. Atık plastikler önce renklerine göre ayrıştırılıyor, küçük parçalara ayrılıyor ve temizleniyor. Son olarak da eritilerek yeniden kullanım için uygun hale gelmiş oluyor. Bu işlemlerin her bir aşamasında insan gücü kullanılıyor, bu da ağır bir iş yükü anlamına geliyor. 

Dharavi, çalışmak kadar yaşamak için de zor bir yer. Birleşmiş Milletlerin 2006'da yaptığı bir araştırmaya göre Dharavi'de her 1440 insana bir tuvalet düşmekte. Aynı zamanda bölgedeki bazı sokaklar iki kapıyı karşılıklı açamayacak kadar dar. Burada yaşayan nüfusun sadece %24'ünün temiz suya erişimi var. Dharavi'de 1 metrekareye yaklaşık 2 insan düşüyor. Bunlar da etrafı yüksek kiralı, lüks bölgelerle çevrilmiş Dharavi'deki aylık kiraların 4 dolara kadar düşmesinin nedenini açıklıyor. Hindistan Hükümeti bölgeyi modern bir yapıya bürümek için konut kompleksleri, hastaneleri ve okullarıyla bir kentsel dönüşüm projesi hazırlıyor. 

Smithsonian Dergisi'nin bildirdiğine göre dünyadaki ilk gecekondu müzesi yakın zamanda Dharavi'de açılacak. Müzenin kurucusu verdiği bir röportajda “Dharavi'de yapılan nesnelerin tasarım müzeleri tarafından toplananlar kadar değerli olabileceğine inanıyoruz.” dedi. Dharavi'den çıkan ürünler bu müzede sergilenecek. Müze projesinin dünya çapında gecekondulara olan algıyı yıkacağı düşünülüyor. 

2- "Slumdog Millionere" Filmi ve Dharavi

Slumdog Millionere (Milyoner) filmi, 81. Oscar Akademi Ödülleri dahil olmak üzere birçok ödül alarak Hindistan'nın dünyaca ünlü film sektörü Bollywood'un belki de en başarılı yapımlarından birisi oldu. 2008 yılında, Simon Beaufoy tarafından yazılan ve Danny Boyle'nin yönetmenliğini yaptığı film, Mumabi'nin Dharavi Bölgesi'nde yaşayan bir çocuğun "Kim Milyoner Olmak İster?" yarışmasına katılıp milyoner olma hikayesini anlatıyor. 

Slumdog Millionere filminin son yıllarda daha da popüler olmasına yol açan bir olay yaşandı. Mumbai'de yaşayan ve aylık 100 dolar kazanan, 28 yaşındaki Sushil Kumar, "Kim Milyoner Olmak İster?" yarışmanının Hindistan versiyonunda büyük ödülü kazanan ilk kişi oldu. Eğer Sushil büyük ödülü kazanmasaydı, yarışmadan kazandığı miktarı kazanması için 800 yıl çalışması gerekiyordu. 

3- Turistler için Dharavi

İçine birçok yaşam öyküsü sığdıran bu bölgeyi görmek isterseniz, bu bölgeye güvenlik açısından tek başınıza girmeniz tavsiye edilmediğinden, bölgeyi gezmek için bir rehberle anlaşabilirsiniz. Mumbai'deki çoğu tur şirketi yerel rehberlerle çalışıyor ve verdiğiniz paranın %80'i bölge sakinlerine gidiyor.  

Genelde yarım gün süren turlar 900 rupiden başlıyor. Ayrıca isteğinize göre ek bir ücret ödeyerek tura, yerel bir aileden alacağınız bir yemek kursunu da ekleyebiliyorsunuz. Bölge sakinlerini rahatsız etmemek adına bölgeye fotoğraf makinesi ya da video kamera sokmak yasak olmasına rağmen bölgede yaşayanlar gelip sizinle fotoğraf çektirmek isteyebilirler. 

Dharavi'ye aldığınız bir turda bölgenin tarihini, bölgedeki yaşamı bir yerlinin ağzından dinleme fırsatı yakalayabilir, bölgedeki üretim aşamalarını kendi gözlerinizle görebilir ve "Dharavi'de yaşam" ile ilgili kendi gözleminizi yapabilirsiniz. Bunları yaparken de aynı zamanda yapabileceğiniz bağışlarla bölgedeki insanların hayatlarını bir nebze olsun kolaylaştırabilirsiniz. 

Dharavi içine kocaman bir dünya ve 1 milyon yaşam hikayesi sığdıran, hala büyümekte olan bir şehir. "Hindistan'nın kanayan yarası" olarak bilinen bölgede yaşam, belli sivil toplum kuruluşlarına ve hükümetin yardımlarına rağmen çok zor. Gittikçe artan ekonomik uçurumu Dharavi'de bir sokaktan gökyüzüne baktığınızda, gördüğünüz gökdelenler sayesinde anlayabiliyorsunuz. Eğer bir gün yolunuz Mumbai'ye düşerse Dharavi'yi ziyaret etmenizi tavsiye ederiz. 

Kaynaklar:

https://medium.com/@thecatay/dharavi-2b30706db03f 

http://www.dharavibiennale.com/blog/2014/09/28/the-toilet-story-in-dharavi

https://www.ntv.com.tr/turkiye/slumdog-millionairein-oscar-basarisi,L_2poFDjREarnfdo8Nq8FA

https://www.bbc.com/news/magazine

https://v3.arkitera.com/news.php?action=displayNewsItem&ID=39052

https://greenisthenewblack.com/dharavi-asias-largest-slum-indias-recycling-circular-economy-goldmine/

https://tur.architecturaldesignschool.com/mumbai-plans-worlds-first-slum-museum