Yazar: Damla Kaya - Kocaeli Üniversitesi

Yedikule Zindanları, İstanbul’un ve aynı zamanda Türkiye’nin en eski açık hava müzelerinden bir tanesi. Bir gözlem kulesi görünümünde olan bu yapı Yedikule Hisarı olarak da bilinir.

Yedikule Zindanları Ne Amaçla İnşa Edildi?

Oldukça eski ve esrarengiz bir tarihi olan yapının ilk yapılış amacı zindan değil. Bizans Dönemi’nde misafir olarak gelen kralları ve başka ülkelerin önemli misafirlerini ihtişamlı bir şekilde ağırlamak için inşa edilmiş.

Yedikule Zindanları'nın Bölümleri

Altın Kapı

Türk Tarih Kurumu’nun yaptığı araştırmalara ve elde edilen verilere göre, Altın Kapı dönemin Bizans İmparatoru I. Theodosius zamanında inşa edildi. Burası bir zafer takı olarak inşa edilmişti. Theodosius’tan sonra tahta geçen oğlu da dört tane yüksek gözlem kulesinden oluşan bir kaleyi kapı ile birleştirdi.

Yapının iç avlusu, ortada bir minare ve çeşme kalıntısı, karşıda Altın kapı

Küçük Altın Kapı

Şehrin denize açılan en önemli girişlerinden biri olan Altın Kapı’nın ön tarafında sur ve hendek arasına savunma amaçlı olarak 447 yılında inşa edilmiştir. Küçük Altın Kapı’nın dışında daha Bizans Dönemi’nde kullanımdan kaldırılan bir köprüsü de bulunuyordu. O dönemde bu kapının dış cephesinde, mermer kornişlerle çerçevelenmiş panolarda güzel rölyefler, mermer heykeller bulunuyordu.

1838 yılında dış kapının üst bölümüne II. Mahmud’un arması ve tuğrasının nakşedildiği mermer bir kitabe konuldu. Bu kitabe gibi birçok değer, günümüze ulaşmayı başaramamıştır.

Zindanların Adını Aldığı Yedi Kule

Bu yedi adet kulenin dört tanesi Bizans İmparatorları tarafından yaptırılmış olup, üç tanesi de Fatih Sultan Dönemi’nde yaptırılan bu tarihi yapıtın her kulesine isim verildi. Bu isimler şöyle,

Genç Osman Kulesi

Osmanlı padişahlarının arasındaki en genç isim olan Genç Osman bu mekanın ikinci katında öldürülmüştür. Ayrıca Yedikule Zindanları Kanlı Kuyusu da burada bulunmaktadır. Kanlı kuyu adından da anlaşılacağı üzere, öldürülen kişilerin atıldığı yer olarak bilinmektedir.

Cephanelik Kulesi

Yapının devlete bağlı olduğu zamanlarda cephane deposu olarak kullanıldığı için adını buradan almıştır. İki hapishane haricinde devlet suçluları burada infaz ediliyordu.

III. Ahmet Kulesi

Kulenin onarımına büyük katkısı olan zamanın padişahının adını almıştır. Fakat depremlere dayanamayan kule günümüze kadar gelmeyi başaramamıştır.

Hazine Kulesi

Bu kulede devletin hazinesi saklanırdı. Ancak bir dönem bu şekilde muhafaza edilmesinin ardından hazine tekrar sarayda tutulmaya başlanmıştır.

Zindan Kulesi

Bir diğer adı Kitabeler Kulesi’dir. Zindan amacıyla kullanılan kulenin içinde ahşap olan kısımlar, çıkan yangınlar sonucunda büyük hasar görmüştür.

Top Kulesi

Çıkan yangınlarda büyük hasarlar görmüştür. Hapishane olarak da kullanılmıştır.

Bayrak Kulesi

Altın Kapı’nın üstündeki kuledir. Yedikule arasında en sağlam olarak ün yapan kule bayrağın dikili olduğu yerdir. Sancağın dalgalandığı yer olması nedeniyle yeniçeriler burada nöbet tutarlardı.

Yedikule Zindanları'ndan Gelen Tuhaf Sesler Efsanesi

Kayıtlarda zindanların yerli ve yabancı eserlerin hapsedildiği bir yapı olduğu yazıyor fakat kayıtlarda yazmayan bir efsane halk arasında uzun yıllar boyunca dolaşıp durur.

Bu hikaye özellikle Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk yılları süresince halk arasında yaygındı. Son yıllarda bu efsane de unutulmaya yüz tuttu.

Efsaneye göre zindanlara hapsedilen esirler arasında bir pagan bulunmaktadır ama ne zindan görevlileri ne de diğer komutanlar bu adamın bir pagan olduğunun farkına varamazlar. Onu Avrupa devletlerinde üst düzey devlet görevlisi bir misyoner zannederler. Bazı gardiyanlar onun casus olduğunu söylerler ve türlü işkencelere maruz bırakırlar.

İşkenceler zaman içinde o kadar abartılır ki yeni işkence türlerini bile bu casusun üzerinde denerler.

Pagan kendini acıyla eğitmiş olduğundan acıya dayanıklıdır. Ne işkencecilerin istediği itirafları yapmaktadır ne de acı dolu çığlıklar atar. Bu da her geçen gün işkencenin dozunun artmasına sebep olur.

Sonunda Pagan, bu işkencelere dayanamaz. Ölüm anında anlaşılmaz bir dilde arada antik Latinceye benzer kelimeler kullanarak dua tarzı sözler söyler tabi o sırada kimse bu sözleri önemsemez.

Paganın cesedi umulmadık bir hızda eriyip gider. Bu yaşananlar halk tarafından duyulur ve bazı insanlar paganın lanet okuduğunu düşünürler.

Ölen paganın dileği işkence edenlerin ruhlarının Mesih dünyaya gelene kadar zindanların arasında kalması ve geldiğinde de serbest kalıp hesap vermesidir. İşte bu yüzden de Yedikule Zindanları’nda bazen çığlıklar hatta Latinceye benzer sözler duyulur.

KAYNAKÇA

https://tr.wikipedia.org/wiki/Yedikule_Zindanlar%C4%B1

https://www.bilgiustam.com/yedikule-zindanlari-efsanesi/

https://seyahatdergisi.com/wp-content/uploads/2015/08/Yedikule-Zindanlari-Resimleri-12.jpg

https://www.bilgiustam.com/yedikule-zindanlari-efsanesi/

https://seyahatdergisi.com/wp-content/uploads/2015/08/Yedikule-Zindanlari.jpg

https://gezimanya.com/istanbul/gezilecek-yerler/yedikule-zindanlari

https://gezipgordum.com/